Encrucilladas máxicas

A vía romana que conducía ao cabo do mundo, atravesaba o concello de Dumbría, que hoxe segue sendo paso do Camiño Xacobeo de Fisterra. E moi preto dese final da Costa da Morte, San Pedro de Buxantes continúa coa súa tranquila vida rural, rodeada da beleza da súa contorna e do seu patrimonio cultural, coa ermida das Neves como punto de encontro de devotos e peregrinos. Situada nunha encrucillada de camiños, a súa Fonte Santa e mais a súa capela próxima foron dando sona ao lugar, en tempos cheo de bulicio pola súa feira e pola trasfega de camiñantes que alí se atopaban; uns, para gañaren o xubileu ao pé do Apóstolo Santiago; outros, para remataren a súa peregrinación na fin da terra. Cada 8 de setembro acolle unha coñecida e concorrida romaría en honra da Virxe, baixo o auspicio das Neves, unha das advocacións de María máis antigas.

A historia fala da existencia dun pequeno eremitorio e dunha fonte considerada milagreira. En tal enclave levantábase tamén un casarío que ofrecería hospedaxe aos peregrinos para descansaren e repoñeren forzas. As crónicas falan da realización dunha feira o terceiro domingo de cada mes que, co tempo, cambiaría de localización para celebrarse na veciña parroquia de Pereiriña, no concello de Cee. A Guerra da Independencia en 1809 arrasou parte das edificacións que había, quedando unicamente a ermida como punto de oración e encontro.

O templo, de estilo románico-neoclásico, construído sobre un eremitorio moi anterior, foi erixido a finais do século XV para experimentar unha remodelación en 1780. Consta dunha soa nave con tellado a dúas augas, presbiterio de planta rectangular, pequeno rosetón na fachada e espadana con dous arcos de medio punto. No muro exterior obsérvase un altar para as misas ao aire libre nos días de grandes concentracións relixiosas e as romarías.

Como na maioría das igrexas, a capela oriéntase leste-oeste, de tal forma que o solpor poña a súa cor dourada no interior do recinto sacro. Enriba do rosetón hai unha pequena xanela que, do mesmo xeito que noutras construcións, permite que no solsticio de verán os raios do sol se proxecten cada ano sobre o sagrario situado no altar maior. A tradición popular deu fama a este enclave polo seu poder espiritual e curativo que durante moitas décadas celebrou a súa festa da Virxe cada 5 de agosto. Era considerada avogada contra temporais e secas, protectora de mariñeiros e labradores e á súa festa acudían en multitudinaria peregrinación devotos de todas as idades chegados máis aló da comarca. Mais no 1923 a romaría pasou a celebrarse o 8 de setembro, día da Natividade da Virxe. Aínda hoxe, e durante todo o ano, son moitos os peregrinos que frecuentan o camiño e que deixan as súas ofrendas e oración no altar que existe na parte exterior da ermida.

O enclave, rodeado de arboreda e silencio, é un lugar óptimo para facer un descanso e continuar aos confíns de Fisterra. Fronte ao santuario, alén do camiño que vén de Figueroa, é onde se atopa a Fonte Santa, que dá nome ao lugar, no pequeno val do Rego das Neves. A tradición reza que o 8 de setembro hai que facer o traxecto en silencio, asistir á misa e procesión e logo beber da auga milagrosa.

Na mesma parroquia pero noutro lugar, Grixa, atópase a igrexa de San Pedro de Buxantes, de estilo barroco, asentada sobre outra románica. É un dos templos máis fermosos da comarca pola súa calidade artística. Ademais das súas grandes dimensións, destaca pola esbeltez do seu campanario, obra do autor da Torre do Reloxo da catedral de Santiago, o arquitecto Domingos Antonio de Andrade. Conta cunha altura de case 22 metros e 35 escalinatas. No interior, ademais do seu xogo de bóvedas, destacan os seus retablos, tamén barrocos, e as súas dúas capelas, a do Rosario e a da Asunción.

Suscríbete para seguir leyendo