O tambor dos Beatles…

O grupo Noitarega. Á dereita, co tambor, Manuel Alonso.

O grupo Noitarega. Á dereita, co tambor, Manuel Alonso. / MIGUEL DE LA PEÑA

Pedro Feijoo

Pedro Feijoo

Hai un par de semanas souben do pasamento de alguén a quen quixen moito e moi ben. Morreu Manuel Alonso, Manolo, e de súpeto sentín o baleiro. Porque os amigos marchan así, sen avisar. Estaban aí apenas hai un intre e, de golpe... Os amigos marchan, e ti quedas en silencio, observando o relanzo baleiro, tentando encaixar todo canto quedou por dicirnos.

Morreu Manolo Alonso, e eu non deixo de pensar nel. E querería contalo. Porque Manolo, un tipo tan bo e xeneroso como grande e nobre, non merecería menos...

Tiven a fortuna inmensa de coñecer a Manolo hai xa máis de vinte anos atrás, alá polo remate do ano 2001, cando os Noitarega, grandísimo referente da nosa música de raíz, chamaron á porta do meu estudio de gravación. Alguén lles falara ben do meu traballo como produtor, e alá que viñeron os cinco magníficos, coa idea de que eu fose o responsable do seu novo disco. E foi e fixémolo, e sacámolo adiante e pasámolo moi ben. Pero o mellor de todo é que así foi como comezou unha relación inmellorable, que nunca remataría en realidade, aínda que deixásemos de traballar de xeito constante cando eu marchei para Cataluña. Ao longo de todos eses anos, eu compartín horas de estudio, quilómetros de país e, sobre todo, cantidades inacabables de risos cos que xa serían para sempre os meus amigos.

E, por suposto, dentro de todo ese tempo, de toda esa vida, puiden compartir toda unha infinidade de momentos inesquecibles co “dúo dinámico” do grupo: o bombeiro e o tamborileiro da banda, José María e Manuel. Os Zipi e Zape de Noitarega... Porque desde logo Telmo, Fernando e Xosé, os gaiteiros do grupo, eran e seguen a ser xente marabillosa. Grandísimos músicos e bos amigos aos que quero con loucura. Pero aqueloutros dous... Pepe e Manolo tiñan algo. Se alguén pode comprender ben o tipo de unión que existe na sección rítmica dunha banda, ese son eu. E si, claro, aqueles dous tiñan ese nexo. Pero tamén tiñan algo máis...

Imagen de archivo de una actuación del grupo Noitarega

Imaxe de arquivo dunha actuación do grupo Noitarega / FDV

Manolo e Pepe eran o corazón de Noitarega. En todos os sentidos posibles. No pulso, na paixón, na complicidade. No respecto e agarimo que ambos se tiñan... Un comezaba unha frase e o outro a concluía, nada máis para que o primeiro asentise en silencio, autorizando o remate do seu compañeiro. E se algo lembro perfectamente daquelas conversas era a sensación pola miña parte de estar a aprender coma unha esponxa de cada unha daquelas conversas, daquelas reflexións, daquelas palabras...

Algo que me chamaba moito a atención era o xeito que ambos tiñan de entender o papel dos seus instrumentos dentro do grupo, dentro da súa música. Moi especialmente Manolo: para el, non había mellor tamborileiro que Ringo Starr. E xa sei que pode parecer estraño, se cadra mesmo incrible. Pero eu entendino ao momento. Manolo soubo ver que as baterías dos Beatles eran especiais, porque non só funcionaban como un instrumento rítmico, senón tamén melódico. Un pulso ao servizo da melodía, un xeito de tocar os tambores que, en realidade, non estaban facendo outra cousa que cantar... E el dicíamo, dicíame “Pedrito, o que eu fago co tambor é repenicar o que fan as gaitas, eu toco no tambor a melodía da música”. E tiña toda a razón...

Desde o comezo, os dous me deixaron moi claro como lles gustaba que sonasen os seus instrumentos. “Non como os fan soar agora, que todo é moi definido, cos golpes moi marcados... A min o que me gusta é que o tambor sone como un vento que chega, como un furacán!”. E José María completaba a explicación: “Claro que si. E que remate cun trebón!”, engadía ao tempo que acompañaba a explicación cun golpe do seu bombo. E, por estraño, por incrible que poida parecer, eu entendinos ao momento. Por suposto, aquilo tiña unha explicación técnica que en realidade agora non importa a ninguén. Agora, o máis importante é outra cousa: o que buscaban eles, que creceran escoitando aos Beatles, era o son poderoso. Eles, os maiores de todos, o que querían era levar o rock and roll á música máis tradicional do noso país. Quen nolo ía dicir... Eles, que eran a esencia da música tradicional, e eu, que viña do punk e do rock, entendémonos desde o primeiro instante como ninguén o fixera ata ese momento. A música é así, un camiño de voltas incribles, de encontros imposibles que, de cando en vez, bendí a quen se achega a ela cos máis afortunados encontros...

Así foi como eu aprendín que o mellor tambor da música galega sonaba en Liverpool. Pero tamén que ninguén tocaba as cancións dos Beatles como o tamborileiro de Noitarega.

Manolo, compañeiro, mestre: cando sopre o temporal ao lonxe, cando chegue o trebón, estarei pensando en ti alá arriba, tocando o teu tambor montado no vento. Batendo no teu instrumento como ninguén máis soubo facelo nunca. E sorrirei ao lembrar que ti, ninguén máis ca ti, sempre fuches o furacán. Boa viaxe, amigo...

Suscríbete para seguir leyendo