Ata que a voz me doa

Os cubos máxicos abundan no mundo. Dende o tornado discírnoos. O de Rubik, para min, de nena, tiña maxia maligna. Nin superdotada nin ordeada, nunca fun capaz de conformalo. Na miña mente, só había e existe caos harmónico.

Agora, de adulta, hai un cubo que me intriga cada noite. É posible que nin sequera teña esa forma xeométrica, pero a min gústame imaxinalo así, perfecto. É o forno do xornal, unha estrutura que lembra ao Centre Pompidou polas súas tuberías de cores, cristal e condutos: a rotativa.

Desde dentro, agóchase entre as paredes. Emporiso, tralo valado exterior do FARO DE VIGO podes axexala á noite como un misterio da velocidade. É unha máquina vampírica que zuga tinta, silandeira de día e con picos de sinfonía estridente ao escurecer.

Imaxino que na historia do diario, a xente que traballou na rotativa nunca tivo a súa sinatura nas páxinas. Tampouco os repartidores, morcegos da celulosa impresa ao volante. Se o mundo fora xusto, debería haber unha mancheta para elas e para eles.

O decano cumpre en novembro 170 anos cun universo da intelixencia artificial sen regulación que ameaza como Cronos con engulirnos. Todo o analóxico e humano semella estar en risco de desaparición. Xa matino se tomar a pastilla vermella ou azul de Matrix.

FARO DE VIGO: aquí, contigo, desde hace 170 años

De momento, prefiro seguir marabillada coa rotativa, unha Mitsubishi de seis pisos de altura con dous cerebros. Un, do 2001 e outro dunha ampliación de 2006. Como un dragón metálico pode cuspir 30.000 xornais á hora, non só de ‘faros’ senón doutras publicacións galegas e portuguesas que imprime.

Os enxeñeiros xaponeses que a instalaron e calibraron tardaron meses en acadalo. Este xigante nipón reemprazou a anterior, unha Uniman, máis lenta e que preparaba menos páxinas en cor.

Esta rematou despezada o ano pasado cansa de agardar por un erro da substituta: a aniquilación no cubo sempre latexa expectante como a araña Shelob de “O señor dos aneis”.

Nesta estrutura, todo é colosal. Unha bobina grande de papel pesa 1.500 quilos –como un todoterreo– e se camiñaras sobre ela estirada percorrerías 24,8 quilómetros, o mesmo camiño que hai pola estrada nacional de Chapela a Pontevedra.

Ignoro cantas viaxes de ida e volta faltan para o momento decisivo da masacre dixital e cantos millóns de empregos restarán só como recordo nos libros de Historia. Mentres chegue, ensaiemos o himno á resistencia combativa e ao sorriso para –como entoa o fado da María da Fé– cantar “até que a voz me doa”.