Mario Obrero, a estrela da nova poesía española, chega a Vigo para recitar

Mario Obrero é unha das voces máis prometedoras e poderosas da poesía española. Ten 20 anos e porén un coñecemento da lírica, mesmo a galega, envexable. A pesar de ser madrileño, fala un galego marabilloso. O gañador do XVI Premio de Poesía Joven Félix Grande e o XXXIII Premio Loewe a la Creación Joven declamará mañá sábado no Festival Kerouac de Vigo no MARCO, a partir das 19.30 horas. Non o perdan, será un acontecemento delicatessen dun embaixador da lingua e a poesía galega.

A poucas horas de chegar, falamos un anaquiño con el. A primeira cuestión á que responde é esa querencia polo galego. No medio do Atlántico coma unha nube afundida sigo/ militando na lóxica poética escribiu como apertura de “Peachtree City”, co que gañou o Loewe.

Yolanda Castaño: “Gañar o Nacional de Poesía é a segunda cousa máis difícil da miña vida”

“Cando tiña oito anos meu pai foi traballar a A Coruña e estivemos en Oleiros uns meses. Quedei abraiado polo feito de ter un espazo propio, unha paisaxe diferente e unha identidade. Eu veño de Xetafe, do sur de Madrid, onde non temos palabras que sexan nosas. Está ese discurso de que falamos ben, neutro... Atopar un lugar onde a neutralidade da linguaxe non fose unha opción para min foi especial como poeta”, reflexiona.

“Lembro –prosegue– que a primeira cousa que lin en galego foi un cartel das Mareas [das agrupacións políticas]. Dicía: “En Marea, o cambio non hai quen o pare”. O certo é que a miña relación con Galicia e o galego non parou”.

Un dicionario de galego de Malpica

Dotado cunha intelixencia abismal, explica que aprendeu galego co dicionario Vox e aí, cunha voz convertida en sorriso, reflexiona sobre como as palabras poden acabar significando cousas alén da súa raíz. “Merquei un dicionario en Malpica que era da marca Vox anos antes da aparición da extrema dereita e da contaminación dunha verba tan marabillosa”, detalla.

El non se ve como unha irregularidade. “A anomalía non é que un madrileño fale galego; a verdadeira anomalía é que o 25% da mocidade galega non saiba falar a súa lingua ou mesmo xente que viva na Galicia non teña dominio lingüístico do idioma galego”, opina con idea firme.

Ao preguntarlle por que no xa mítico “Peachtree City” arrancara cuns versos en galego, sinala que “Galicia é un país feito de emigración. O galego, na outra beira do Atlántico, era a mellor forma de comunicar esa sensación de deixar a aldea que coñeces por un mundo que nunca viches. Sentinme moi preto de Blanco Amor e Seoane”, lembra respecto da súa viaxe aos Estados Unidos.

A súa arela: o dereito á alegría

En “Suena la ‘Sonata Gallega’ en un centro comercial de Atlanta” Mario Obrero presenta a palabra arela. Cal é o desexo forte que el posúe neste momento?: “Hai poucos días escoitei o mestre Gamoneda; fixo unha proclama de alegría. A miña arela pasaría por, malia todo, ter o dereito á alegría nun mundo que cada vez nos deixa máis abocadas á tristeza. Eventos como o Kerouac que axudan a xuntarnos van nesa dirección”.

Entendo moito máis un poema de Olga Novo que o mundo que temos na actualidade

Mario Obrero

— poeta

A súa resposta fai un nó con outra cuestión, como afrontar o que convulsiona o mundo nestes momentos especialmente pola guerra na Ucraína, a devastación polo terremoto en Afganistán e o conflito en Palestina máis Israel. “Son días de pouca comprensión. Faime graza –apunta– cando din que non entenden a poesía; eu entendo moito menos a masacre que está a facer o Goberno de Israel nos territorios palestinos. Entendo moito máis un poema de Olga Novo que o mundo que temos na actualidade cada día máis violenta”, medita o poeta para quen “a poesía medra nos momentos de maior necesidade”.

A poesía como servizo público

Aquí, lembra como neste país cando houbo represión “a poesía fixo de servizo público para estar a carón das xentes que máis o necesitaban e agora a poesía debe aloumiñar”.

Para Obrero, debería haber un afastamento do ideario colonialista á hora de ter en consideración as distintas linguas do Estado. “Como lector, coa literatura, coa poesía galega, son eu quen gaño. Non entendo como hai poetas no Estado español que non leron ‘Longa noite de pedra’”, defende.

A continuación, chega a historia do seu último poemario, “Cerezas sobre la muerte”, que naceu ao participar nun campamento sobre memoria histórica denominado “Ruta al exilio” no que lembraban o percorrido de 440.000 persoas que se mobilizaron de Cataluña a Francia no 1939 nos fins da Guerra Civil.

Memoria histórica en metáforas

No 2018, unhas arqueólogas propuxeron exhumar restos nun lugar, nunha finca privada. O dono era un “payés” que se alegrou pero non por conciencia senón porque as cerdeiras que nacían sobre a fosa non producían como o resto. “Las cerezas no crecen sobre la muerte”, dixo e Obrero empezou a traballar nesa metáfora tan realista creando unha obra na que teñen oco todas as linguas cooficiais.

Sobre ao impulso ao escribir poesía, Mario apunta á “necesidade. A poesía sempre xorde da necesidade. Non escribo o que quero nin cando quero; escribo o que podo. Non é unha obriga, senón unha conciencia, unha responsabilidade. Iso non significa que a poesía acabe aí” xa que prosegue coa lectura.

O Festival Kerouac arranca co novo de Oriana Méndez e Malvares

O Festival Kerouac comezou onte na sede da asociación cultural Évame Oroza. Alí, a poeta viguesa Oriana Méndez –gañadora do Premio de Poesía Afundación– ofreceu no seu recital un adianto do seu novo libro, "Chairas Sucesións" (Chan da Pólvora). Foi "a primeira vez” que a autora revelou ante un público versos da nova obra que xusto comezou a chegar esta semana ás librarías.

Outra presentación especial foi da man de Malvares de Moscoso, rapsoda contemporáneo e membro do grupo Rebeliom do Inframundo. “O deserto dos leões” é o seu disco de hip hop en galego. Este contén seis cancións inspiradas na poética de Mario Regueira con 17 poemas transformados nunha viaxe sonora que leva a audiencia por Louisiana, Haití, Senegal, Marrocos ou Etiopía.

O Festival Kerouac prosegue hoxe venres en El Corte Inglés, na súa sétima planta, e a partir das sete e media da tarde. Carmeliña García, rapsoda, ofrecerá a súa arte poética xunto a outros tres creadores: Montse Villar, Alberto Avendaño e Pepe Bordallo.

A salmantina Montse Villar –formada nas universidades de Salamanca e Santiago de Compostela– ofrecerá poemas do seu libro “Sumergir el sueño/ Sulagar o soño” (Lastura) no que pide ás palabras “cambiar os nosos pequenos mundos e compartilos”, segundo resalta a súa editorial.

Pola súa parte, tamén recitará Alberto Avendaño –quen ten editado títulos como “¿Qué hostia dicen los rumorosos” ou “Caosmos, este último con ilustracións de Antón Patiño– e que está considerado “o pioneiro da poesía de acción”, según destacou o director do festival, Marcos de la Fuente. Avendaño é un dos fundadores do colectivo Rompente que amosou nos 70 e 80 un novo xeito de achegar a poesía á xente.

Por último, na última xornada do Kerouac, o museo MARCO acollerá o recital dun dos poetas novos máis queridos polos lectores, Mario Obrero, maña sábado.

Defreds, finalmente por cuestións familiars, non poderá participar. Sí o farán o músico Pablo Ramírez, coa improvisación escénica visual “La poesía, si es que existe”, acompañando ao escritor Oscar Curieses.

Pechará a performance poética de Lola Nieto coa súa peza “Caracol”, prometeu que promete non deixar indiferente á audiencia. As entradas para esta última xornada están á venda en eventbrite.es por dez euros máis gastos.

Suscríbete para seguir leyendo