Sísifo fronte ao espello

Hai persoas que levan pedras nos petos, coma Virginia Woolf, a quen na superficie do mundo lle custaba respirar e preferiu ficar debaixo da auga e asegurarse de non poder saír. Outras camiñan con pedras nos zapatos. Algúns lévanas de serie dende a primeira vez que se calzaron. Non saberían dicir se os coios naceron canda eles ou se agromaron despois. Tanto se afixeron á súa presenza que non concibirían unha vida sen esa dor e ademais tropezan unha e outra vez coa mesma pedra para asegurarse de que polo menos esa rocha, ou ese xesto, é de verdade seu.

As pedras e os seres humanos mantemos unha relación íntima que se remonta aos primeiros homínidos que precisaron un coitelo e o fixeron cun seixo. Fabricamos as primeiras ferramentas e empezamos a crernos superiores, a separarnos da natureza para comezar a medirnos cos deuses.

Os deuses castigan a Sísifo, un monarca con algúns costumes reprobábeis, por ousar poñerse á súa altura. Hai certas xerarquías que non convén desafiar, a risco de converterse no que, por definición, é un ser humano: alguén que respira co convencemento de que a súa vida debería ter un sentido e que consome a existencia na súa procura.

Ese rei enganou a morte, pero foi condenado no inframundo a arrastrar unha rocha ata o curuto dun outeiro só para contemplar, a piques de cumprir a súa misión, como volvía abaixo, unha e outra vez. Acontecía igual cos días de colexio, enmarcados entre timbres poderosos que rebentaban os ouvidos, ou coas rodas dos muíños rebozadas en fariña a xemer apremadas polo río.

Decidir ou non, velaí a cuestión

Algúns ven en Sísifo unha imaxe da perseveranza; outros, un reflexo do absurdo da existencia, e aínda hai máis elucubracións, á conta do intérprete, o que proba que os mitos son coma as estatísticas e que o resultado depende de onde desexemos chegar, a quen queiramos ver gañar as nosas particulares eleccións.

E se ás veces sentimos que a nosa vida se repite sen nos pedir permiso ou que somos nós os repetidos, nestes tempos parece que é a Historia a que xira unha vez tras outra. Advertía Einstein que aínda, coa guerra atómica, nos arriscamos a volver a outra idade de pedra se non andamos con tino. Se cadra, a receita para desertar da roda do hámster é emocionarnos, afastar futuros de felicidade de cartón pedra, valados protectores que se derrubarán baixo a choiva ou cun lene sopro de ar.

Se fósemos de verdade libres, o seu sería esnaquizar a rocha. Ou se cadra só precisamos a liberdade de renunciar, de destruír o soño que algunha vez amamos. Ás veces resistir pasa por desistir. Iso si, non sen antes construírmos un novo soño, máis ambiciosa aínda ca o anterior, que abranga máis esperanzas e máis persoas.

Suscríbete para seguir leyendo