Nacida n´A Coruña en 1985, O Corpo de Cristo vén constituír a primeira novela gráfica de Bea Lema, quen resultou ser a gañadora do XII Premio Castelao, en 2017. Estamos diante dunha obra de carácter autobiográfico na cal a autora fala de forma, ás veces máis e ás veces menos, velada da enfermidade mental dunha nai contemplada a través dos ollos da súa filla pequena: xa que logo, de cómo a padecen ambas, cada unha á súa maneira, de como tentan xestionala (ou negala, no caso da nai) e de cómo a doenza afecta á familia (pai, filla e fillo), que a vive cunha resiliencia e un silencio incómodos, incapaces de ignoraren o elefante que está na habitación, pero tamén sen diverin quen de sacalo fóra.
Unha obra arriscada, pois, canto á temática e ao seu tratamento e tamén, aínda que menos, arriscada nas formas. Bea Lema ten un estilo gráfico minimalista, branco e negro, con gran cantidade de aire, bastante naïf, que contrasta coa dureza do tema do que fala. A novela está fiada en pequenas historietas dunha ou dúas páxinas como moito: lembranzas narradas en composicións un tanto atípicas. Lema adoita prescindir das viñetas e opta por situar as secuencias no baleiro da páxina, alternándoas con imaxes evocadoras ou textos sinxelos. O resultado funciona. Non só polo artístico, senón tamén porque transmite moi ben a sensación de soidade dos personaxes e mais a distancia que crea un tabú, a enfermidade mental, entre persoas cunha relación íntima. Ademais, a composición facilita a fluidez narrativa, xa que dispón os fragmentos do relato con certa arbitrariedade, como se se tratase da memoria. O único problema perceptible é un pequeno desaxuste nos diálogos, que moitas veces están ordenados de forma contraria ao sentido de lectura natural e, aínda que non é un obstáculo, saca o lector unha chisca da historia.
O tema escollido devén interesante porque é algo máis habitual do que se adoita comentar e, nas familias máis tradicionais, é unha cuestión que se trata de forma moi elusiva, pero tamén, como se adiantou, conforma un tema espiñento. É difícil abordalo coa sensibilidade adecuada, sen caer no melodrama, e con esa sobriedade que non encobre a crueza, pero que tampouco a enxalza innecesariamente. Cómpre, entón, destacarmos a sutileza da narración, que deixa unha lectura íntima entre liñas. Non cae no obvio, que sería irreal, de contalo e explicalo todo, erro que é fácil cometer. Agradécese, e moito, esa madurez, pero bótase en falta certa profundidade nalgúns puntos que só toca superficialmente, incumprindo dese xeito as expectativas que xeran título e cuberta. Na sinopse din que a nai busca unha "solución na relixión e somete a familia a certos ritos en busca da salvación" e, aínda que somos testemuñas da negación da enfermidade pola súa parte ,a través das mención a certa relixión e dalgúns episodios nos que acode a persoas que non son médicos (semella que o fai máis por confusión mental que buscando algo como a Salvación), dita temática non acaba de presentarse dunha forma sólida ante o lector. É posible que se mostre de forma subrepticia na falta de autoestima, a obsesión e o excesivo control que ten sobre o fillo, pero é algo demasiado opaco, e son episodios suficientemente importantes como para ter unha presenza máis clara.
En calquera caso, iso non quita nin mérito nin interese á obra, que é unha moi boa ópera prima cos erros que resultan de asumir riscos, sempre síntoma de boa saúde nunha autora ou autor.
Sobre a autora
- Bea Lema (A Coruña, 1985) é unha ilustradora e unha autora de banda deseñada. Ás veces tamén fai deseños. Tras estudar Deseño de produto na Universidade da Coruña, en 2010 comezou a traballar para a recoñecida firma de cerámica Sargadelos. Desde 2013, desenvolve o seu labor de forma autónoma ao tempo que vén participar en proxectos para diferentes clientes, entre os que os se atopan a revista sobre cómics Fuera de Margen, as Bibliotecas Municipais da Coruña, a Cidade da Cultura de Galicia ou o Concello de Santiago de Compostela. En 2017, Lema recibiu o XII Premio Banda Deseñada Castelao da Deputación Provincial da Coruña na categoría principal pola súa ópera prima O Corpo de Cristo e, un ano máis tarde, foi realizar unha exposición sobre a devandita novela no festival Viñetas desde o Atlántico da Coruña. Xa no ano en que estamos, Bea Lema vén de participar aínda na exposición colectiva MiiC 2, Mostra Internacional de Ilustración Contemporánea, celebrada en Santiago de Compostela.
