Afonso Álvarez Cáccamo

Morreunos Afonso a quen eu coñecín como alumno do instituto vigués de Santa Irene. Daquela, Travesas era o bairro perfecto da pequena burguesía ilustrada da cidade –diriamos parafraseando un paso irónico de Roland Barthes–. Afonso, adolescente, traguía e levaba libros e notas do seu pai, X. M. Álvarez Blázquez, para min. E viceversa. Vexo Afonso, xa maior, que acode ao café De Catro a Catro, e alí o está, ao piano, a cantar “Barco Negro” de Amália Rodrigues en versos inquedantes de David Mourão-Ferreira para unha concorrencia saudosa e coma lisboeta. Era un fado sambeado que conta a estoria eterna da muller que perdeu nun naufraxio o seu home mariñeiro. “Eu sei, meu amor / Que não chegaste a partir / Pois tudo em meu redor / Me diz qu’estás sempre comigo / No vento que lança / Areia nos vidros / Na água que canta, no fogo mortiço / No calor do leito, nos bancos vazios, / Dentro do meu peito estás sempre comigo”. Ao terminar a actuación de Afonso no De Catro a Catro (sempre Manuel Antonio e o seu Navy Bar), un continxente de siareiros emocionados conseguía que Afonso lle bisase a canción.

Coa morte de Afonso Álvarez Cáccamo, Galicia perde físicamente un escritor feito de autenticidade e de matices, sentimental e humorista, que luiu a súa lingua até lograr intres que permanecerán na memoria dos seus lectores agradecidos. Foi Afonso pioneiro da literatura infantil e xuvenil galega, modalidade esta na que deixou mostras abondosas do seu enxeño. Na novela adulta brillou con Peito de Bimbio (1988). Nesta novela, toca un tema pouco considerado nas literaturas do mundo, como é o do hermafroditismo ou estado de intersexualidade en humanos. Logo, o motivo literario da “balea”, que chegou a se conformar coma distintivo heráldico dunha xeración, tivo con Afonso o seu adiantado n’ As baleas de Eduardo Reinoso (1990). Aquí Afonso Álvarez Cáccamo entra de capitón no seu propio e singular estilo caricaturesco.

"Galicia perde físicamente un escritor feito de autenticidade e de matices, sentimental e humorista"

E compre recordar que Afonso é autor de excelentes contos nun sistema literario onde este xénero foi e é cultivado con acerto para satisfación de moitos lectores esixentes. Varias son as coleccións de contos que nos lega Afonso Álvarez Cáccamo en proveito de nosoutros. Contos, todos estes, que convidan á vida e á curiosidade e nos que a Morte escribiu a palabra Fin, irremediable. Agora e na hora das despedidas, aínda podemos dedicar un pensamento aos artigos, xeralmente divertidos e críticos, de Afonso que foron publicados en xornais coma este no que me estou a despedir do amigo a quen tiven ocasión de ver medrar en anos e sabiduría. As nosas condolencias á familia de Afonso Álvarez Cáccamo. Séxalle a el leve a terra.

Suscríbete para seguir leyendo