Aqueles vellos tranvías

Na memoria de moitos están os vellos tranvías que formaron parte da paisaxe das cidades desde finais do século XIX e ata ben entrada a segunda metade do XX. Nas postrimerías do XIX, o tranvía integrou a mellora tecnolóxica que proporcionou a aparición da electricidade, e este tipo de mobilidade urbana estendeuse rapidamente polo mundo. Para lembrar a súa historia e a súa evolución está o Museu do Carro Eléctrico do Porto, situado no que foi antigo depósito de vehículos sobre raís. Situado na central de Massarelos, permite descubrir máis de cen anos de historia da cidade portuense e coñecer aqueles transportes que substituíron á tracción animal.

O edificio no que hoxe se atopa situada a entidade museística, foi proxectado polo enxeñeiro Luís Couto dous Santos, rematando a súa construción en 1915. Componse de dúas grandes naves que albergaban, respectivamente, o espazo dedicado aos xeradores de vapor (as caldeiras) e a sala de máquinas. Ata a década dos anos corenta, a Central Termoeléctrica de Massarelos (no barrio de Miragaia) producía enerxía suficiente para alimentar a rede de tranvías eléctricos existentes na cidade do Porto. Co aumento deste tipo de vehículos, o centro pasa a depender da Unión Eléctrica portuguesa.

O museo dispón dunha magnífica colección de unidades restauradas –case unha trintena-, ademais dunha exposición de uniformes orixinais e numerosas fotografías dos condutores de tranvía que traballaron na compañía de transportes. O máis interesante son as unidades de diferentes épocas, comezando polo vagón máis antigo e á vez o máis curioso, que data de 1872 e era un tranvía de tracción animal. A colección de vehículos eléctricos vai desde 1872 a 1950. Debido ao aumento do uso do automóbil, máis rápido e cómodo, o tranvía entrou en crise a partir dos anos sesenta. Nesa década suprimíronse 65 quilómetros de vías, pero a pesar diso, no Porto aínda circulaban uns catrocentos tranvías en 1974. Xa no ano 1992 inaugurouse este peculiar museo co obxectivo de preservar, conservar e interpretar en beneficio do público, “modelos e artefactos ilustrativos e representativos da historia e desenvolvemento dos transportes públicos urbanos sobre raís da cidade do Porto”, tal como expoñen desde a propia institución.

Os modelos expostos atópanse en perfecto estado de conservación e considéranse patrimonio histórico debido ás súas características, as súas pezas e os seus obxectos relacionados. Entre os máis curiosos atópase o chamado Carro Americano número 8, un pequeno tranvía de tracción animal adquirido en 1872 á compañía inglesa The Starbuck Car & Wagon Company, de doce asentos e bancos laterais, pintado de verde e branco con xanelas cadradas.Outro exemplar, o número 22, sería un “carro americano” motorizado posteriormente a finais do século XIX. Ten 18 prazas a través de bancos de madeira corridos, pintado exteriormente de verde e branco. O 104, pola súa banda, é un fermoso tranvía inicialmente tirado por tracción animal, motorizado en 1903 e con plataforma, como outros, para o condutor.

Tamén hai vehículos procedentes doutros países europeos, como os belgas da década dos anos vinte ou os famosos “Pipis”, xa nos anos cincuenta. E tranvías ou vagóns con función distinta á de transporte de pasaxeiros, como os de primeiros auxilios, os de mantemento da rede ou máis específicos, como os vagóns de transporte de peixe ao servizo das pescantinas que viñan da lonxa de Matosinhos aos mercados da cidade. Ao acervo museístico súmase o arquivo fotográfico e unha magnífica colección de billetes de todas as épocas.

O Museu do Carro Eléctrico é un centro dinámico no que se recrean as viaxes con persoal uniformado e outras accións interactivas. Tamén participa no desfile anual de Carros Eléctricos Históricos polas rúas portuenses.

Suscríbete para seguir leyendo