Contratos, axustes e reclamación de salarios no pasado

O investigador Anxo Coya recupera na celebración do Día do Traballo dous documentos de 1647 e 1735 vencellados ao mar

A sinatura dos mariñeiros que no ano 1735 presentaron unha reclamación diante do cónsul británico en Vigo para que se lle pagasen os seus soldos.

A sinatura dos mariñeiros que no ano 1735 presentaron unha reclamación diante do cónsul británico en Vigo para que se lle pagasen os seus soldos. / Familysearch

Anxo Coya*

Á clase obreira en xeral

Contrato mariñeiro no 1778.

Coincidindo co primeiro de maio do ano pasado de 2022, Día Internacional da Clase Obreira, publiquei netas mesmas páxinas un traballo sobre o contrato ou convenio asinado entre o armador Pedro Marich e varios mariñeiros das parroquias do Hío e Aldán datado no 4 de xaneiro de 1778 (Contrato mariñeiro no século XVIII,Faro de Vigo, edición do Morrazo, 1/05/2022, Anxo Coya). Nese artigo destacamos os acordos máis importantes dun contrato mariñeiro no que xa acordaban, entre outras clásulas, non traballar os domingos e os festivos. O peixe necesario para cociñala caldeirada a bordo (xantar) debía ser facilitada polos patróns segundo apunta o texto: “/ ...y que el pescado necesario para hazer la Calderada en la Mar, se lo habrán de dar los dos Patrones.../”. Cada vez que no último lance da tarde a pesca fose farturenta, os patróns darían por quiñón a cada mariñeiro ata un máximo de cincuenta sardiñas para levar para a casa. Para coñecer máis datos do mencionado contrato aconsellamos consultar o artigo anteriormente citado.

Algúns apuntamentos máis.

1.Axustes e condicións a varios mariñeiros no 1647.

O 4 de xuño de 1647, ante o notario de Cangas Gabriel Franco de Vega, o capitán inglés Thomas Ford afirma ter un poder outorgado por Jorge de Madureira, “Caballero del ávito de Christo” (sic) e residente na vila de Pontevedra. O poder permitiría a Thomas Ford, residente en Ribadeo, fretar o barco holandés chamado “Árbol de Naranjo” que estaba fondeado na Ría de Pontevedra. Asemade o capitán podería levar a cabo as dilixencias necesarias tanto para contratar a tripulación como para outras que lle fosen de conveniencia para facer a viaxe no dito barco dende Ribadeo ata San Lúcar de Barrameda, en Cádiz.

O documento de 1647 do capitán inglés Thomas Ford aportado ante o notario Gabriel Franco

O documento de 1647 do capitán inglés Thomas Ford aportado ante o notario Gabriel Franco / Familysearch

No mesmo día e noutros documentos, Thomas Ford asegura ter concertado con anterioridade levar como mariñeiros a: Juan Costas, Domingos de Varros, Pedro García, Amaro Fernández, Domingos Núñez, Juan Domínguez e Pedro Gil, todos veciños da vila de Bouzas. Varias condicións e axustes relátanse no documento que afirma: “/ ... se avían de enbarcar En el navío olandés nombrado arbol de Naranjo q. al Presste (presente) Hesta en la rría de aldan Jurison (Jurisdición) de dha villa, y navegar en el usando El oficio de marineros de dicha Ría a la villa de rrivadeu y puerto della donde sse a de tomar la carga q. allí se le entregase de donde la an de llevar En dicho navío asta llegar a la vaya (bahía) de cadiz o Puerto de Ssan Lúcar de Varrameda Y Por la Raon (razón) de su travajo le avía de dar Y Pagar a cada uno dellos trescientos Rs. (reales) ... seis días después de llegar dicho navío Y dando fondo en qualquier de los dichos Puertos Y luego a cada uno dellos les avía dado cien Rs..../”.

A reclamación de soldos formulada en 1735 pola tripulación do “Atarget” ante o cónsul británico.

A reclamación de soldos formulada en 1735 pola tripulación do “Atarget” ante o cónsul británico. / Familysearch

2. Reclamación de salarios en 1735: conflito laboral de carácter internacional?

Imos facer mención de seguido a unha reclamación de salarios de varios mariñeiros. Trátase dun protocolo de puño e letra do escribán Juan Antonio Blanco. O punto central da mesma, datada o 31 de marzo de 1735, pode resumirse do seguinte xeito: cinco mariñeiros de distintas nacionalidades estranxeiras aseguran ser tripulantes do barco inglés “Atarget”, fondeado nesa data na Ría de Aldán e capitaneado por Joseph Coughlan, quen non abonou os soldos dos mariñeiros. Non podemos asegurar con certeza pero sospeitamos, polo descrito, que os afectados conseguiron chegar á terra en Aldán e dende alí trasladarse a Cangas polo camiño que ía dende esta parroquia ata Cima de Vila en Darbo para chegar a Cangas e despois atravesar a Ría de Vigo e así poder citarse co cónsul británico en Vigo, don Raimundo Bite.

A reclamación de soldos da tripulación do “Atarget” asinada polos mariñeiros.

A reclamación de soldos da tripulación do “Atarget” asinada polos mariñeiros. / Familysearch

Segundo o documento, os mariñeiros prexudicados eran: “/...En la Villa de Vigo a treinta y un días del mes de Marzo año de mill sete cientos treinta y cinco...Dn Raymundo Bite, consul de la Nación Británica en esta Villa...parecieron presentes; Alexandro Atraray, vezino de Neubirne en escocia, Joan Gablin vecino de casteltaun en la Isla de Man en la Gran Bretaña; eDuardo Dundan vecino de Limereq en Yrlanda; Henrrique Lorenzo vecino de Stocolmo en la Suezia; Y thimoteo Suliban vezino de Bentry en dicha Yrlanda; quienes todos cinco por boca del Referido conzul así dixeron llamarse....y por la Ynterpretacion del referido su conzul dixeron que ellos an sido marineros del Navío Yngles nombrado Atarget, de que es su Capitan Joseph Couglan, quien asta oy día de la fecha le esta debiendo sus salarios y soldadas como a tales marineros que en dicho Navío han Nabegado y navegaban quando se suzedio el acaso de haber dado a la costa en el Puerto de Aldan... /”.

Os mariñeiros reclamaron ante o cónsul que tomase cartas no asunto para poder cobrar os salarios e o “finiquito” correspondentes a cada traballador.

Con exemplos tan singulares vemos que aínda nos queda moito por aprender da internacionalización de conflitos laborais da Clase Obreira que xa teñen acontecido no século XVIII.

Anxo Coya

Anxo Coya / SANTOS ALVAREZ

*Veciño do Hío

Suscríbete para seguir leyendo