“Se chove que chova”, Maite e Dalia

En Miami, moi lonxe das nosas aldeas, finou Dalia. Unha muller que nos fixo soñar na nosa adolescencia infeliz. Pensei que debería escribir de mulleres que encheron memoria en moitas aldeas, pobos e cidades. A lembranza de Dalia ca súa cabeleira ao ar, seus vestidos de colores desafiantes para época, súa liberdade nas pequenas cousas (que a nós parecíanos enormes), ensinaba outro xeito de vivir acotío. Aquí a adolescencia foinos roubada, maltratada e “tiñamos” ben aprendido que un pensamento a destempo podía levarnos ao lume eterno.

Ás veces nas redes sociais alguén escribe moi ben e fainos lembrar. Deste xeito, coñecín eu a Maite. Os primeiros días escribía de cando ía no autobús e pensei en Paco Umbral. El ía ao pan e no camiño atopaba historias que escribir. Ela no autobús. Os dous son para min un ollar das pequenas cousas e os dous ao escribilas fanas grandes desde o máis sinxelo. Os dous teñen unha retranca parecida. El pasou a vida ríndose de si mesmo pero amando aos demais, e ela está pasando pola vida con pouca saúde pero ollando interesada para o viaxeiro do autobús e ensinando que o mundo máis pequeno é enorme.

Maite Ugalde, vallecana, non odia pero lembra e di “nunca máis”. Nunca máis pode pasar nada parecido a aquel inmenso holocausto a aquelas malditas matanzas de homes, mulleres, nenos, nenas, a aqueles bombardeos como os que agora vemos en Ucraína.

Maite escribiu un poema inmenso que eu lin na Volta da Moura nun acto de memoria e do que copio parte.

“Hoxe estamos xuntos para lembrar non o que se perdeu senón o que foi/ Nun camiño común que enlaza cos corazóns duns homes bos e xustos/Que foron e que son un mar de vontades de xustiza e de paz…Pero queremos lembrar co corazón en paz/ E voltar á vida os feitos que foron vida/ O espírito e a forza de todos os que loitaron por un mundo máis xusto…Haberá flores e cánticos de irmáns/ Soarán músicas e poemas da alma/E o ar vibrará levando á alegría/ Pola herdade que eles nos deixaron/Polos seus desexos de liberdade, igualdade/ Fraternidade e amor”

Grazas Dalia, calquera poema pódese declamar pensando en ti. Andarás nas vellas corredoiras, como cando todo era escuro e ca túa melena ao ar eras un amor e un raio de sol. Contigo vaise tamén unha parte moi importante da nosa vida.

Era moi bonito saber que chegaras a Mosende e Ribadelouro. Eras liberdade pero infelizmente inimitable. Aquí a ditadura era militar e moi, pero moi, católica: militar e nacional católica .

O curioso é que esa relixión foi suprimindo xeitos de vivir sen dicir ao menos o porqué. ¿Ou soñan con volver ao precepto obrigatorio, aos primeiros venres de mes, a que os españois sexan “mitad monje y mitad soldado”, a chamar a atención desde o púlpito a unha señora que leve a xuízo do cura demasiado escote, a negar a comuñón en público a algunha persoa que eles xulguen pecadora? Iso, máis ben o leve, e moitas cousas máis eran normais noutro tempo. Iso non ten nada cristián.

Pero quizais agora só queiran ter cadeas de televisión para “informar”. A favor, claro, dos seus bens terreais. Tampouco nada parecido a o que predicou Xesús de Nazaret