Tralo parón da pandemia sen ensaiar e actuar, Treixadura volta máis vizosa como banda. Como proba para celebrar o seu 30 aniversario, sae de xira e publica “Camiño longo”, un libro disco –distribuído por Inquedanzas Sonoras– que resume a súa historia cun tratamento moi coidado das fotos e un CD con 17 temas, tres deles inéditos: “Danza de Santa María de Torás”, “Micaela-Maruxa” e o “Himno galego”; así como con colaboracións de Rodrigo Romaní, da Banda Municipal de Música da Coruña e do Coro Cantigas e Agarimos.
“No ano 2020 quedamos ás portas co traballo discográfico. Practicamente, salvo algunhas cousas puntuais, estaba rematado. Tería que estar acabada a gravación a 14 de marzo dese ano”, lembra Xaquín Xesteira, un dos membros fundadores xunto a Toniño López.
A banda –que xermolou no 1990 pero que botou a andar como grupo de gaiteiros o 30 de xuño de 1992 no rodicio do Muíño Vello de Redondela– superou a incerteza da pandemia pero decidiu agardar a este 2022 para retomar a andaina.
Finalmente, remataron a gravación que transcorreu entre os estudos Casa de Tolos e o Edisco de A Estrada, aos que se sumou un estudo en unidade móbil para rexistrar os temas interpretados pola Banda de Música de A Coruña.
Agora mesmo, Xaquín Xesteira defende que a agrupación “ten moi boa saúde. A experiencia e a madurez dan un asentamento coa visión musical moi clara. Seguimos facendo o que empezamos a facer, que é o que nos gusta dentro da música tradicional. Empezamos sendo catro e acabamos sendo 16 compoñentes”.
En canto ao diálogo entre os membros para artellar uns arranxos que manteñan o equilibrio entre un son de seu e a tradición, Xesteira explica que “moitas veces a cuestión é o que nos di a propia cantiga ou melodía cando a tocamos. Se nos conmove, temos claro que nos vale pero se nos sentimos como se non pasara nada decidimos deixala para máis adiante para buscar outra perspectiva ou forma de expresala. A estas alturas, non facemos un debate de como debe ser cada tema, de se debe ir por aquí ou por alá”.
Respecto á cadea de transmisión da música tradicional, sinala que “nunca debemos confiarnos pero dende os anos 80, á medida que empezaron a proliferar asociacións culturais, a transmisión está salvada debido a esas organizacións, que son a base do fenómeno da música tradicional galega. Dende moitos países e autonomías da Península Ibérica miran para Galicia con verdadeira envexa porque ven que aquí a música tradicional móvese moito; ten moitos seguidores como se di hoxe en día. É grazas ao traballo altruísta de moita xente que montou as asociacións e buscou profesores para recrutar alumnado. Esta é unha música do pobo para o pobo”.
En canto ao novo disco, “Camiño longo”, Xaquín Xesteira explica que a canción que o abre, “Muiñeira do Santo Amaro” é “un dos temas emblemáticos do grupo. Neste momento, é un dos máis cantados por nós e por infinidade de grupos. Quixemos empezar así porque aí móstrase unha das primeiras colaboracións que temos neste disco, a Banda Municipal de Música da Coruña. Este e outros temas como “Claraveliños”, “Miñas cousas”, están pero ofrecémolos de xeito diferente a como fixeramos noutras gravacións, acompañados cunha banda de músico, dun xeito máis sinfónico”.
Tampouco falta “O melro”, que levan cantando dende os inicios, dende o primeiro concerto no 1992 no Muíño Vello de Redondela, só que desta vez aparece co Coro Cantigas e Agarimos que vén de cumprir cen anos.
En canto ás cancións inéditas, explica que a “Danza de Santa María de Torás” aparece gravada con dúas gaitas e a colaboración de Romaní. “Témola tocado nos primeiros ensaios pero quedou aí e consideramos que era un bo momento agora para mostrala”, sinala Xesteira.
Outro inédito é “Micaela-Maruxa”, dous pasodobres revisados que formaban parte do primeiro repertorio do grupo pero que nunca foran por el gravados. Neste CD ademais, serven de homenaxe a Santiago Caneiro, presidente da Asociación de Gaiteir@s Galeg@s durante anos. O terceiro é unha versión do Himno Galego.
