José Pena Collazo era natural de Tirán (Moaña), de pais humildes, dedicados á agricultura e ao mar. Estuda os seus primeiros anos no Grupo Escolar de Tirán (hoxe actual biblioteca José María Castroviejo). A súa materia favorita foi a música, tanto que aos seis anos cantou no coro parroquial que dirixía don Cesario Lamelas. Este sacerdote convidouno a seguir os estudos no Seminario de Santiago de Compostela durante doce anos. Ademais do Latín, Filosofía e Teoloxía a súa ilusión foi a música, o piano e o coro, que sempre formaron parte da súa vida. Foi neno cantor da Schola Cantorum do Seminario de Santiago de Compostela. Así fácil aproveitar as clases de música e piano, como tamén pertencer logo á propia Schola Cantorum.
A Coral Lestonnac, de rigoroso negro, cantou onte no funeral, en Bueu, do seu primeiro director. // S. Á.
Nos anos de Teoloxía estudou canto gregoriano, conseguindo unha bolsa para ampliar coñecementos do mesmo en Salamanca. Foi seleccionado como solista para entoar os cánticos da comunidade na Igrexas de San Martín Pinario, e na Catedral de Santiago durante a Semana Santa. Esta formación axudaríalle a ser convidado pola Diocese de Santiago a tomar contacto con corais de todo o mundo en Roma.
En 1962 foi destinado coadxutor da parroquia de Bueu e capelán da empresa Massó. Devandito destino foi solicitado polo dirixente da empresa interesado por un sacerdote con calidades musicais. Isto permitiulle desenvolver o que o desexaba, relacionarse a través da música coa Mocidade Obreira Católica e coa clase mariñeira promovendo e encabezando manifestacións en apoio ás súas reivindicacións. Pronto se fixo realidade este desexo de formar un coro xuvenil chamado "San José", logrando varios premios nas súas actuacións; así como a participación nos concertos en favor das vítimas dos naufraxios das embarcacións do "Ave de Mar" e "Centoleira".
No ano 1974 a Asociación de Pais de Alumnos do Colexio da Compañía de María de Cangas decide crear unha coral propoñéndoo como director musical. Aceptando encantado a invitación e con moita ilusión e o traballo de todos, tanto de pais de alumnos como de persoas amantes da música que se foron incorporando, formouse o coro desexado. Na súa primeira actuación en Santiago tomou o nome de "Coral Polifónica Lestonnac".
Compartiu os ensaios da Coral Polifónica Lestonnac con clases de canto para diferentes colexios do Morrazo, tales como o Colexio da Compañía de María, o colexio de Hío e o de San Roque. Todo iso de forma altruísta e cumprindo así a súa ilusión de traballar con nenos, realizando unha labor extraordinaria, xa que naquela época non era oficial a música nas aulas.
O féretro cos restos de José Pena Collazo á súa entrada no cemiterio de Tirán. // Santos Álvarez
A medida que a coral Lestonnac progresaba, el sentía a propia necesidade de adquirir mais coñecementos de técnica vocal, xa que a coral chegou a considerarse unha das mellores de Galicia. Non tardou en poñerse en contacto con xente preparada, asistindo a cursos de gran nivel aproveitando as vacacións da agrupación no verán.
Coñeceu a xente moi importante dentro da música coral como o catalán Manuel Cabero (membro de Equipo Técnico da Federación Catalá de Entidades Corais e ao que lle foi concedida a Cruz de Sant Jordi), recomendándolle a asistencia a cursos de gran nivel que anualmente realizaba en Mallorca, o que aproveitou nos veráns durante as vacacións da propia coral. Serviron á súa vez para a técnica e progresión da agrupación canguesa, ao mesmo tempo de estar en contacto con distintos directores .
Baixo a súa dirección a Coral Polifónica Lestonnac conseguiu importantes premios e recoñecementos. En 1976, aos dous anos da súa fundación, obtén o segundo premio entre unha selección de catorce das mellores corais de Galicia na celebración do Bimilenario de Lugo. Dado o amplo repertorio de polifonía, relixiosa e profana, xurdiron infinidade de concertos entre os que destacan:
-Nos castelos de Castelldefels (Cataluña) e dos Templarios (Ponferrada) en tres ocasións.
-Centros galegos de Lles Prest- Olot (Xirona), Ponferrada, Avilés, Zaragoza, Barcelona e Las Palmas de Gran Canaria.
-Basílicas do Pilar (Zaragoza), Val dos Caídos, Aciñeira (Ponferrada), Santa María (Pontevedra) e San Luís (Lorient-Francia).
-Teatros: Colón (A Coruña), Perez Galdós (Las Palmas de Gran Canaria), do CCM de Toledo e García Barbón (Vigo).
-Mosteiros de Santo Domingo de Silos (Burgos) e no de Poio (Pontevedra).
-Nas televisións: TVE (todo un concerto sobre a paixón e morte de Jesús) transmitido desde Santiago; Antena 3 (programa presentado por Jesús Puente desde Bueu) e nas autonómicas de Aragón, Canarias, Galicia e Cataluña. Na TV francesa, transmitido tamén para o Reino Unido.
Foron tamén convidados nos festivais Internacionais de Cantonigrós (Cataluña) e no Intercéltico Lorient (Francia) con grupos das sete nacións celtas cualificando a propia prensa gala á Lestonnac como a máis interesante. O día de clausura os compoñentes foron moi aplaudidos no desfile polo centro de Lorient, cantando repetidas veces "Cangas pobo encantador".
Ao regreso de Francia, tras a homenaxe e recibimento de Cangas cun concerto na Praza das Pontes, a compañía madrileña 21 Records tomou interese pola coral e ofreceulle a gravación dun disco de longa duración. Saíu á venda en 1986 e foi unha homenaxe a Daniel Castelao, no centenario do seu nacemento. O traballo conta cunha preciosa portada do pintor Laxeiro, amigo de José Pena, e unha dedicatoria da súa propia man de Valentín Paz Andrade: "Cal foron todos os compañeiros de loita de Castelao moito agradezo a Lestonnac e a ou seu director Xosé Pena Collazo, a contribución que a gloria de Castelao representa este disco".
O LP contén a estrea do tema "Cousas da Vida" [ Din que non hai rías mais bonitas cas nosas. Pero non teñen peixes] letra de Castelao e musicada por Antonio B. Celada. Este home era Cóengo Perfecto de Música da Catedral de Toledo, compositor de máis de 1.700 títulos, Director da Escolanía da Catedral, Académico da Real Academia de Artes e Ciencias Históricas de Toledo, profesor de música e autor de varias obras inéditas compostas para a coral que dirixe José Pena, e quen tivo o gusto de levar á Lestonnac a Toledo con subvención de CCM (Caja Castilla La Mancha), despois de escoitala nun concerto no Parque de Castrelos, sorprendido pola boa interpretación dos temas de Tomás Luís de Vitoria). Este disco tanto pola súa calidade coral, portada e contraportada, é unha xoia cultural que figura arquivado na Biblioteca Nacional de Madrid.
Un ano despois do primeiro LP en 1988, as mesma discográfica madrileña publica un segundo disco con quince cancións, co tema inédito do compositor de Marín Francisco Landín Pazos, que describe o pobo mariñeiro que leva o seu título: "Cangas Cangas".
Con críticas sempre favorables en 1987 a coral foi contratada para cantar a misa dun afillado da Raíña Fabiola en Santiago de Compostela, e desde Bélxica o secretario da Raíña, por encargo dos SS. MM. fai chegar ao Director o Reverendo Pai Don José Pena Collazo: "Un saúdo moi cordial e de todo o corazón felicitándoo polo alto nivel das súas prestacións musicais e rógalle transmita o seu agradecemento a cada un dos membros da coral Lestonnac, cos mellores desexos para a súa felicidade persoal e artística".
Vinte e tres anos foron os que José Pena adicou de modo altruísta á Coral Polifónica Lestonnac e na súa emocionante despedida dicía: "Por moitas razóns entendo que a dirección coral é delicado... Levo moitos anos dirixindo varias corais e na andaina da vida fun dándome conta de que había moito que facer en ben da Cultura e quero agradecer a cantos me apoiaron, aos bos mestres e coristas xa que de todos aprendín a querer a música....a que fai aos homes e mulleres máis amigos, que pacifica, que os axuda a entenderse, a comprenderse, a buscar esa unidade, que chamamos fraternidade, paz. Se algo disto foi conseguido, son o home máis feliz de mundo".
Todo o seu arquivo musical, de máis de mil partituras que foi adquirindo na súa vida musical, moitas inéditas recompiladas en centros galegos de América (entre elas a tan buscada "A lúa de Cangas"), así como libros de técnica vocal, e case un centenar de cintas de NO- DO, doounas no ano 2010 á biblioteca municipal de Moaña por tratarse do seu municipio, coa ilusión que unha vez dixitalizadas fose un lugar de investigación para estudiosos na materia. Hai que mencionar que desta importante doazón, o Concello de Moaña ata a data inexplicablemente non tivo a delicadeza nin sequera entregar polo menos un recibín para a súa constancia persoal da súa doazón.
En 2014 foi galardoado co Premio Xohan de Cangas polo seu recoñecido labor altruísta en relación coa música coral, levando o nome de Cangas e da Coral Polifónica Lestonnac ao mais alto e recoñecido nivel musical e polas clases de frauta en centros de ensino público.
*Irmán de José Pena
