“Galicia pode deixar atrás 15 anos nos que sanidade e educación foron a peor”

A Ana Pontón (Sarria, 1977) a adrenalina dunha campaña na que foi a máis protéxea do cansazo de dúas semanas sen parar nas que apenas puido ver á súa filla. É a líder nacionalista que máis éxito electoral tivo na historia, pero confía non só en superar os 19 deputados de 2020, senón en ser a primeira presidenta da Xunta. Ela confía nesa opción, pero non se molla cando se lle pregunta se pensou en mudarse a Monte Pío, a residencia oficial da Xunta. “Non está nos meus pensamentos”, ri.

–Por que cre que vai haber cambio político en Galicia?

–Estou sentindo nesta campaña que neste país está a moverse algo por abaixo, que existe pulsión de cambio. Se toda a xente que quere construír unha Galiza mellor vota ao BNG, o cambio vai ser imparable e o PP pasará á oposición.

–E se non o hai?

–Vai habelo. Se unimos ese voto do cambio no BNG, multiplicamos e imos facer historia coa primeira muller presidenta da Xunta.

–Dixo que son unhas eleccións cruciais. É a súa gran oportunidade trala caída do bipartito en 2009?

–Creo que é unha gran oportunidade para que o país deixe atrás 15 anos dun goberno do PP cun balance demoledor: temos unha sanidade peor, unha educación peor, perdemos máis de 100.000 habitantes, triplicouse a débeda pública... Estamos a xogarnos o futuro da próxima década. E Galiza ten que apostar por algo distinto porque se queremos resultados diferentes temos que facer algo diferente.

Ana Pontón: “Encantaríame ter ese superpoder das ‘Embruxadas’: poder parar o tempo”

–Cal sería a primeira medida que tomaría como presidenta?

–Imos tomar moitas, pero, en primeiro lugar, rescatar a sanidade pública. Aprobarei un plan de rescate da Atención Primaria dotado con 200 millóns de euros co obxectivo de que ao final da lexislatura o 25% do orzamento de sanidade sexa para Primaria. Poremos en marcha un novo modelo en que haxa máis especialidades. Por exemplo, o 30% de consultas teñen que ver coa saúde mental. Se apostamos por poñer psicólogos en Primaria, imos desconxestionar o resto de consultas. Tamén pasaría coa fisioterapia. Tamén habería que axudar ás familias, por iso tamén estará aí a gratuidade dos libros de texto e un incremento dos recursos para o Servizo de Axuda no Fogar.

–Como solucionaría a falta de médicos que sofren Galicia e outras comunidades, pero tamén países como Reino Unido?

–O PP dicía que non había suficientes prazas MIR e na última convocatoria quedaron moitas sen cubrir. Por que? Porque devaluaron tanto as condicións en Primaria que moitos profesionais non queren traballar aí. Temos que ofrecer mellores condicións.

Un viño con Ana Pontón

–O 60% de combustibles consumidos en Galicia son de orixe fósil e para acometer a transición ecolóxica habería que reducir a dependencia e apostar polas renovables, pero vostedes critican o xeito en que está a medrar o sector eólico. Que faría vostede cos case 2.000 megavatios autorizados que dependen da Xunta de Galicia?

–A transición enerxética é un reto moi importante, pero neste momento estase a reproducir un modelo no que gañan as eléctricas e perden os galegos. Quero cambialo. Como? Reclamando que se nos compense polos costos ambientais e sociais. Temos que ter a tarifa máis barata e hai que pelexar. Iso vai ser unha vantaxe para as familias e as empresas. E logo debemos ter unha compañía eléctrica 100% pública, como Francia ou os países nórdicos. En terceiro lugar, hai que cambiar o modelo de desenvolvemento das renovables e democratizar a produción. Apostamos polo autoconsumo e por potenciar as comunidades enerxéticas. Por simplificalo, dicimos eólica si, pero non así.

O PP dicía que non había suficientes prazas MIR e na última convocatoria quedaron moitas sen cubrir. Por que? Porque devaluaron tanto as condicións en Primaria que moitos profesionais non queren traballar aí. Temos que ofrecer mellores condicións

–Gustaríalle que Galicia celebrase un referendo independentista?

–O que me gustaría é que Galicia teña igualdade trato e teñamos capacidade para tomar decisións sobre aspectos importantes do noso país, desde infraestruturas como a AP-9 ou a AP-53 aos portos ou aeroportos, ou as necesidades enerxéticas. Iso é o autogoberno e iso defendemos no BNG. Unha das prioridades nesta lexislatura será reclamar un aumento dese autogoberno. Levamos 15 anos con cero competencias novas e tamén debemos poñer sobre a mesa o debate do modelo de financiamento, caducado desde 2014. Ter maior autonomía financeira é bo para o país, por iso imos reclamar que se incremente a porcentaxe de ingresos cedidos ás comunidades.

Test rápido con Ana Pontón

–A súa campaña apostou por difundir o seu programa, incidindo na aposta polos servizos públicos, pero tamén pola emotividade, os seus pais, a súa filla... Pero o momento máis simbólico foi compartir escenario con Xosé Manuel Beiras, ilustrando a reconciliación do nacionalismo. Que supuxo?

–Foi como volver á miña adolescencia, cando vin a Beiras por primeira vez no instituto en Sarria. Sentín que as cousas estaban onde tiñan que estar. E a aposta de Beiras e Martiño Noriega por apoiar o BNG indica que en momentos como este non podemos deixar pasar a oportunidade.

–Como ve ao PP de Rueda, que centrou parte da campaña en atacala a vostede?

–Cun nerviosismo evidente, apertaron o botón do pánico e cada día que pasa perde votos.

–Que opina de que Feijóo chegase a avaliar a opción de indultar a Puigdemont?

–Que Feijóo diga unha cousa e a contraria non me sorprende, leva facéndoo toda a vida. E demostra que cando está na oposición non ten límites para erosionar a quen está no Goberno.

O PP está nervioso e apertou o botón do pánico. Está a perder votos cada día que pasa da campaña

–Cales serían as súas grandes reclamacións ao Goberno central se é presidenta?

–A transferencia e gratuidade da AP-9. Se se rescataron as radiais madrileñas, temos dereito a que se rescate aos galegos desas peaxes.