A propia natureza da cebola (humilde tubérculo, boca abaixo aferrado á terra, polémico e imprescindible condimento culinario) impón o carácter democrático da condecoración que, co seu nome bañado en ouro, o Concello de Sanxenxo otorga, fai trinta e cinco, cada ano por Santa Rosalía. Certamente, dende a primeira, e polo xeral, a súa concesión recae en persoas (refírome agora á que se concede ós naturais de Sanxenxo) cuio amor pola nosa Vila está fora de calqueira dúbida, e que acumulan méritos personais ou profesionais que fan que os seus veciños síntanse orguiosos de eles (e tamén de elas, ainda que son -inxustamente- poucas as mulleres que recibiron a condecoración). E non é este ano unha excepción. Todo o contrario: porque Eduardo non é só un barrendeiro, un exempregado do Concello. Eduardo sempre foi músico.
Co seu andar lento e constante, a bondade na súa sonrisa -sempre a medias, por nin molestar-, de conversa breve -pois o esencial non ocupa tanto lugar- e de saúdo afable e respetuoso -según correspondera- percorría as rúas de Sanxenxo co seu instrumento: a escoba. Artesanal, feita de ramas amarradas con herbas a un pau, longo e medido. O son daquel instrumento era a súa caricia contra o solo de pedra. Tiña ritmo en cada pasada, perfectamente acompasada coa anterior, introducindo armónicamente a seguinte nota. Aqueles concertos para "basoira e orquesta de pedra" escoitábanse moito antes de que Eduardo aparecera, levados polo aire de sal e iodo, traídos nas mans do silenzo. Aquel son entrañable, de reminiscencias barrocas, aproveitaba os currunchos para multiplicarse nun eco acolledor que paraba o tempo.
Meus pais, Fausto e María, forón os padriños da súa boda, e padriños tamén do seu primeiro fillo (que escoita os concertos do seu pai, alá no ceo dos meniños). Foi Eduardo para miña nai -hasta que ela hai nove anos deixou valeira aquela fiestra da nosa casa- unha visita diaria. Se non estaba, esperaba tocando algo nos adoquíns da praza, repasando os mirtos do Cruceiro, abrillantando as escaleiras. E dispois da conversa ía co seu instrumento a outra parte, a seguir tocando. As partituras dos seus concertos ahí quedaron escritas.
Eduardo é a viva imaxen da lealtade, da dedicación sin fisuras ó seu traballo. E para min (sen tempo para agradecerllo o suficente) o que me facía cada ano o ramo -armonioso, colorido, evocador- que eu lucía enchido de orguio o Domingo de Ramos.
Este ano o ouro é máis cebola que nunca. Moitas grazas, Eduardiño.
*Cebola de Ouro 2014
