Nunha vella película do mestre do cine francés, xa desaparecido, François Truffaut, non recordo agora o título, aínda que podería ser Los cuatrocientos golpes, un personaxe feminino dille a un rapaz: "No mundo hai xente educada, e xente con tacto. Ámbalas dúas son boas calidades, dende logo, pero case que sempre o tacto supera a educación."
Póñolles un exemplo para que o vexan mellor: Un home abre por erro o probador de roupa nuns grandes almacéns -un deses que agora proliferan coma fungos e cogomelos nos outonos das nosas fragas, leit motiv desta aldea global de mercados e mercadores, nos que che é primavera en pleno inverno-, no seu interior unha muller está medio espida probándose unhas saias. Unha persoa simplemente educada ao decatarse da súa metedura de pata diría de contado: "Descúlpeme, señora, pídolle perdón", e pecharía a porta inmediatamente, vergoñento. Este ven sendo un claro exemplo de educación. Unha persoa con tacto, nembargantes, actuaría deste outro xeito ao abrir a mesma porta e na mesma situación que no caso anterior, e a súa resposta tería sido sen dúbida algunha deste xeito: "Descúlpeme, señora, síntoo, foi un erro involuntario". Esta é a sutil deferencia entre a educación e o tacto, meus benqueridos amigos.
A educación, hoxendía pode resultar máis ou menos asequible, segundo o teu nivel de vida e sorte, mesmo ás veces chegase a falar de masificación nas aulas de ensino, aínda que teño para min que resulta como dar de comer margaridas os porquiños. O tacto éche ben diferente, resulta innato ou se nace con esa sensibilidade especial,que non é posible aprendelo, ou se leva coma herdanza nos xenes, ou esquéceo porque nunca o entenderás. A falla de educación éche notoria hoxendía en case que tódolos sectores, non depende da idade, aínda que si lamentablemente do nivel económico e posibilidades que cada un de nos ten grazas sobre todo o seu esforzo persoal e dos nosos pais.
Pero non podemos confundir nin deixarnos confundir; unha cousa sonche as dificultades cotiáns no acceso á educación e cultura que todos nos atopamos, e outra moi diferente resulta ser a ausencia total de curiosidade vital e desexos de medrar como persoa. Unha cousa é poder achegarnos aos centros educativos e culturais e pasarnos anos aprendendo e outra moi distinta e de difícil solución resulta a nula capacidade de moitos de nós de ter "tacto", e comprender e ter en conta os sentimentos máis íntimos dos demais, para non ofender, ferir, pisotear ou menoscabar o que aqueles pensan, senten ou creen coma persoas libres e independentes que todos nós somos, eles, eses outros tamén, aínda que nos foda ata o tuétano.
Atopar a diferenza entre educación e tacto, para algunhas persoas, é tan difícil como saber se sobes ou baixas cando nos atopamos con alguén no medio dunha escaleira, ou iso di o tópico típico da nosa xente, non si?
