Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

Un homenaje a la labor de los profesores

A mis queridos maestros

Personajes de la cultura, la ciencia, la música, la moda o del espectáculo rescatan de su memoria al profesor o profesora que recuerdan con más cariño o que han influido, en alguna medida, en su vocación, con motivo del Día del Maestro, que se celebra hoy

De arriba abajo: Antonio Durán "Morris", Antonio Figueras, Susana Seivane, Jòse Matteos, María Solar y Sergio Pazos

Desde obras de teatro, clases de debate, festivales de música o una manera brillante de enseñar las matemáticas hay profesores que marcan, que dejan huella y que, de algún modo, influyen en la vocación de algunas personas. Antonio Durán, “Morris”, confiesa que su pasión por el teatro despertó gracias a Maite Caramés, su profesora de francés; Sergio Pazos guarda muy gratos recuerdos de sus años en Salesianos, con don Mariano y don Gerardo”. María Solar destaca su admiración, y amistad, con Helena Villar Janeiro, mientras que Antonio Figueras califica a Antía Cal como “una visionaria”. Susana Seivane y Jòse Matteos también tuvieron muy buenos maestros, y han querido recordarlos para este homenaje.

Los años de colegio son una influencia imprescindible para todos los niños y la figura del maestro, de vital importancia. Algunos habrán influido, incluso, en la vocación de sus alumnos o habrán guiado sus trayectorias. Tan importante es su labor, que hoy es reconocida con la celebración del Día Nacional del Maestro, en el que se conmemora, también, la figura de San José de Calasanz, considerado el fundador de la escuela pública gratuita moderna en Europa.

Personajes de la cultura, la ciencia, la música, la moda o el espectáculo han recordado para FARO DE VIGO los recuerdos de su infancia vinculados a los maestros que tuvieron de niños, colaborando así al homenaje a una profesión que, consideran, no tiene el reconocimiento que tanto merece.

Susana Seivane

“Manolo, o mestre de matemáticas, era moi deportivista. Cando perdía o Dépor viña o luns cun mal xenio tremendo”

decoration

“En toda a vida escolar todos nos topamos con mestres bos e malos, quizais máis na miña época, onde era todo máis estrito, pero eu teño bos recordos de algúns dos meus profesores, que, ademais, che marcan na vida”, apunta la gaitera gallega.

“Sempre te acordas daquel mestre que era máis agarimoso e coincide sempre que cando tes un bo profesor, aprobas”, destaca. “Eu creo que o máis importante que ten que ter un bo mestre, como en tódalas profesións, aínda que na educación é primordial, é devoción e vocación”.

“Eu creo que o máis importante que ten que ter un bo mestre é devoción e vocación”

decoration

La artista gallega abre la puerta de su memoria para acordarse, en primer lugar, de sus años en 6º de EGB. “Eu pasei a miña infancia en Barcelona e cando viñemos para Galicia cursei 6º e teño o recordo da mestra de inglés, que se chamaba Mari Carmen Bello”, rememora. “Hasta ese momento eu non dera nada de inglés, non era como agora que os nenos teñen inglés dende infantil, pero ela sabía explicar moi ben e era moi agarimosa; gardo moi bo recordo dela”, apunta.

De su etapa en el Cristo Rei de Oleiros (municipio al lado de A Coruña), “que era un colexio de monxas”, guarda también buenos recuerdos de su profesora de gallego, “que tamén se chamaba Mari Carmen”. En 7º y en 8º, recuerda a María Eugenia, profesora de geografía e historia: “Era moi riquiña e daba as clases de xeito moi ameno”.

Luego llegaron los años de instituto: “De aí teño moi bo recordo do profesor de debuxo lineal, Vicente, porque despois desa educación estrita do colexio de monxas era como un sopro de aire fresco, porque era un mestre que, de repente, nos trataba de ti a ti. Foi o primeiro que nos trataba dese xeito e, ademais, era moi algareiro”, bromea: “Lembro que igual chegabamos un luns e, se durante a fin de semana me fixeran algunha entrevista no xornal, el facía o recorte e o colgábaa na clase, sen dicir nada”. Pero su lista no acaba ahí. “Tamén recordo con moito cariño, e aínda coincidín con el hai pouco, a Manolo, que era o meu profesor de matemáticas. Era moi deportivista, e cando perdía o Dépor viña os luns con un mal xenio tremendo”. Otros de los profesores que recuerda es a Juan Granados, “que me daba xeografía e historia”: “Explicaba como si estiveramos nunha reunión de amigos, cun vocabulario divertido, aprendíamos moito con el”.

En cuanto a su vocación musical, no recuerda que ningún profesor tuviera algún tipo de influencia significativa en su trayectoria, pese a que recuerda que “para a profesora de música, a madre Sofía, eu era a súa preferida, porque destacaba un pouco xa que eu xa estaba no conservatorio”.

"A labor que fan os profesores é dobremente loable e importante, porque non son fan de mestres, fan tamén de pais, de psicólogos...”

decoration

“Nos tempos nos que estamos os mestres teñen una labor difícil porque cando estudaban os nosos pais ou os nosos avós eran unha icona da sociedade intocable. Tíñaselles o máximo respecto e debería ser igual hoxe. Agora igual a sociedade e un pouco máis difícil para todos, supoño que para os menos tamén, e a labor que fan os profesores é dobremente loable e importante, porque non son fan de mestres, fan tamén de pais, de psicólogos...”, reflexiona.

Antonio Durán, “Morris”

“O instituto en xeral, e a profesora de francés Maite Caramés en concreto, foron un sopro de liberdade”

decoration

“Eu son do barrio vigués de Teis, crieime fronte ó Mercado, e debaixo da miña casa había unha academia (Academia Salamanca), onde estabamos os rapaces pequenos con algúns máis maiores. Foi antes de empezar no colexio Labor”, recuerda. “Eu recordo con especial cariño alí á señorita Mari e a Mónica porque a miña nai, cando ía ó mercado, xa me deixaba alí. Naquela época era case un recordo entre xardín de infancia e colexio. A primeira comuñón celebreina tamén alí”, cuenta.

“Repetín curso e aí si que é certo que me enrolei no teatro gracias a unha profesora que tiña, Maite Caramés"

decoration

Después pasó al Labor y, a continuación, estudió COU en el Instituo de A Guía, de donde guarda también recuerdos memorables. “Repetín curso e aí si que é certo que me enrolei no teatro gracias a unha profesora que tiña, Maite Caramés, que me convenceu para participar na obra 'Os Vellos non deben de namorarse', de Castelao, para ir actuando no Día das Letras Galegas nos institutos”.

“O instituto en xeral, e aquela profesora en concreto, foron un sopro de liberdade”, afirma. “Viña dun colexio ríxido e o profesorado do instituto era moi profesional, moi aberto, era outra sensación”, prosigue.

Tal fue la influencia de esos años en él que afirma que “posiblemente estou no teatro gracias a que fun facer COU ó Instituto de A Guía e, en concreto, por esta profesora”.

Recuerda que el personaje que interpretaba en aquella obra de Castelao era el de Don Ramonciño. Ahí nació su vocación actoral: “Despois volvino facer profesionalmente, pero aí foi a miña primeira experiencia. Logo xa me quedei nunha asociación en Teis e contactei con xente que empezaba no teatro e fixemos un grupo aficionado”.

Tomar parte en aquella obra fue, en aquel momento, “unha forma de participar activamente en algo cultural”, afirma. “Cando chegamos ó instituto, aló polo ano 78 ou 79, era un pouco a resistencia cultural. Ten que ver co espírito cultural daquel momento, misturado cun sentimento de resistencia”.

Tanto de aquella academia de sus primeros años de infancia como de su etapa en el insitituto guarda muy buenos recuerdos. “Eu era un estudante que aprobaba sempre pero tiven tal sensación de liberdade cando estaba no instituto que repetín COU”, recuerda: “Despois aprobei no nocturno porque xa empezara no teatro”.

Recientemente fue a su instituto para dar una charla a los alumnos y les habló de sus inicios. “Regaláronme a miña ficha de estudiante de cando cursei alí COU”, cuenta con orgullo.

Sergio Pazos

“Don Mariano nos dejaba tirar aviones cuando se daba la vuelta para escribir en la pizarra”

decoration

“Yo soy maestro, estudié Magisterio, pero siempre les digo a mis compañeros que menos mal que no he ejercido nunca y que no tengo que darles clase a sus hijos”, bromea el actor, cuya madre también era “muy buena” maestra.

“Yo tuve la suerte de que empecé muy pronto en el mundo del espectáculo y me quería quedar en Ourense”, explica el actor, que recuerda especialmente a un profesor de su infancia, cuando estudiaba en Salesianos. “Era don Mariano, pero le llamábamos El Cubanito, porque había estado en Venezuela, era moreno...”, rememora. “Nos daba griego, latín y dibujo técnico y nos dejaba tirar aviones cuando se daba la vuelta para escribir en la pizarra. Llegaba un momento que pasaba tanto de nosotros que encendíamos los aviones, ¡los tirábamos con llama!”, exclama.

“No se aburra, porque si se aburre no atiende; y si no atiende, no entiende; y si no entiende, suspende”

decoration

Cuando salía de clase con la amenaza de ir al despacho del director para quejarse, “lo que en realidad hacía era salir a fumarse un cigarrito, porque era un fumador empedernido, dejando que nosotros mismos nos criticásemos para darnos cuenta de que eso no se podía hacer”, desvela. También tenía Don Mariano un dicho que se le quedó grabado: “No se aburra, porque si se aburre no atiende; y si no atiende, no entiende; y si no entiende, suspende”.

“Yo empecé a hacer el tonto en teatro porque teníamos un profe que hacía obras de teatro con los de COU"

decoration

“No sé si influyó o no en mi decisión de estudiar Magisterio, pero me hizo valorar lo que era y entendí que era muy divertido dar clase. Era un personaje maravilloso”, asegura. Pero no era el único. “Yo empecé a hacer el tonto en teatro porque teníamos un profe que hacía obras de teatro con los de COU, como “Jesucristo Superestar”; era una maravilla”, explica.

Recuerda especialmente un festival en el que se animó a salir imitando a Raphael. “El teatro estaba lleno y el público se puso de pie”, destaca. “Yo hice mis pinitos en Salesianos gracias a profesores como don Mariano o don Gerardo”, asegura.

Aunque luego la vida le llevó por otros derroteros, afirma que “me hubiese gustado dedicarme a la docencia”. “Tiene mucho que ver con lo que hago ahora, porque hay que saber comunicar, conseguir llamar la antención, crear expectativa, entender textos...”, enumera.

María Solar

“Reencontreime con Helena Villar Janeiro e puiden dicirlle o importante que foi para min”

decoration

“Eu tamén estudei Maxisterio, pero nunca exercín”, dice también la escritora y periodista. “Sempre me pareceu unha profesión importantísima e marabillosa, pero que non ten o recoñecemento que se merece, cando ás veces son vitais para as persoas, para crear algún tipo de vocación”.

“Que ingrato é ter profesores marabillosos que nunca chegaron a saber o importantes que foron na túa vida”

decoration

“Que ingrato é ter profesores marabillosos que nunca chegaron a saber o importantes que foron na túa vida”, se lamenta. “A primeira que tiven eu importante para min foi a escritora Helena Villar Janeiro”, desvela. “Antes empezábase a estudar galego en 6º de E.X.B, e cando cheguei a clases de galego parecíame unha cousa moi curiosa, diferente. Ela falábamos ademais de literatura, antropoloxía... Abriume tanto os ollos que incluso fixen unha pequena revolución porque despois de que explicara a diglosia e decateime de que os meus pais falaban galego entre eles e comigo en castelán e eu non o notara, e empecei a falarlles a eles en galego tamén”, recuerda. Pasaron los años y cuando ya María Solar era peridista volvió a econtrarse con su profesora: “Fixémonos moi amigas e puiden dicirlle o imporante que foi para min”.

De su etapa en el instituto también guarda buenos recuerdos: “Tiven un profe de filosofía que falaba horriblemente mal o galego, facíanos moita gracia, pero explicaba moi ben a filosofía. Deixou en min unha pegada na maneira de pensar”, reconoce.

Cuando estudiaba Magisterio, “tiven un profesor de bioloxía tan marabilloso, tan bo, cun sentido do humor moi intelixente, e foi tan importante para min que cando terminei Maxisterio matriculeime en Bioloxía”.

Antonio Figueras

“Antía Cal fue una madre para todos los alumnos del colegio y, además, era una visionaria. También era muy próxima”

decoration

“Es una profesión por la que pasamos todos y realmente es muy poco apreciada”, apunta también el doctor en Biología, profesor de investigación y responsable del laboratorio nacional de referencia para enfermedades de moluscos bivalvos. “Creo que no valoramos suficientemente lo que hace un maestro por todos nosotros y debería ser una de las profesiones más cuidadas de todas las que hay”, añade. “Un buen maestro o una buena maestra es crucial para el desarrollo de las personas”, insiste.

Con respecto a sus profesores, uno de sus referentes fue Antía Cal, que “era una madre para los alumnos de todo el colegio y, además, era una visionaria. Tenía una visión muy avanzada de la educación y también era una persona muy próxima, algo que siempre valoraré”.

“Los que me han marcado eran los profesores exigentes”

decoration

Otros dos profesores que fueron también fueron importantes para él fueron “Pedro Pereira, que luego fue presidente del Banco de Alimentos aquí en Vigo”, y Manuel Fernández Calleiro, “que fue profesor mío de historia”. Lo que más le llama la atención a Figueras es que “los que me han marcado eran los profesores exigentes”.

Otro que también recuerda fue Rufo Pérez, en el instituto, que le dio matemáticas: “Era muy exigente, pero aprendí un montón con él”. También recuerda que fue Ovidio Chamosa “el que nos introdujo en el mundo de las regletas”, rememora el científico.

“Yo tengo muy buen recuerdo de todos mis maestros tanto de primaria como de bachillerato o instituto, también en la universidad. Me ayudaron todos; en todos los casos no puedo estar más que agradecido porque es una gente muy generosa y creo que un día al año no es suficiente para agradecerles la tarea que hacen constantemente. Es una tarea muy esclava, muy exigente y muy poco agradecida”, concluye.

Jòse Matteos

“Tú eres la semilla y ellos riegan; luego tú creces. A mí fue la fusión de dos profesores lo que me guió”

decoration

“En mi caso recuerdo a dos profesores en mis años académicos”, recuerda el modisto. “Empecé a estudiar Diseño de moda en Ordes (al lado de Santiago) y allí tuve un profesor que se llamaba José Luis, que daba tecnología, basado más en el proceso industrial, un mundo que si no estás dentro, lo desconoces. Además, lo explicaba todo muy bien, te enterabas de todo”, cuenta. “

En el aspecto creativo, su referente en el diseño fue Ana: “Me decía que a la hora de la creación tenía cosas muy distintas a lo habitual”, una enseñanza con visión de futuro, ya que “cualquier diseñador tiene que crear, vender y sustentar su empresa y solo con ideas no sustentas una empresa”, explica. “En mi caso fue la fusión de estos dos profesores lo que me guió”, dice Matteos, que hace una metáfora muy significativa. “Tú eres la semilla y ellos riegan. Luego tú creces”.

Compartir el artículo

stats