Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

'OURENSE VACIADO'

Las ovejas que conviven con lobos: “Eu aposto pola convivencia coa fauna salvaxe”

Xoán González regenta una explotación con 370 cabezas “gallegas” en Vilariño de Conso que viven de forma permanente en el campo, sin ningún ataque en 6 años

Xoán González, en su explotación de A Ciruxana, donde tiene 370 ovejas que viven de forma permanente sobre el raso. | // FERNANDO CASANOVA

Para llegar a la granja de A Ciruxana, Xoán González envía la ubicación por whats app. El rural se conecta a la tecnología con una generación en plena y permanente formación tecnológica que da un valor añadido al “Ourense Vaciado”. Según se apaga el coche, un border collie, Kenia, corre rauda para ver quién llega. Saluda atemorizada, pero pronto se relaja al ver que Xoán González habla con los foráneos.

El ourensano regenta una explotación de 370 ovejas entre los límites de Vilariño de Conso y Viana do Bolo, que cohabitan con el lobo. “Eu aposto pola convivencia coa fauna salvaxe en xeral, esta zona é zona moi lobeira e nas zonas en que hai lobos hai menos problemas”.

Se define como un ganadero de vocación, desde pequeño, y su mentalidad es vivir del rural sin tener que pasar horas y horas como lo hacían antes. Su filosofía es respetar el medio ambiente, pero también disfrutar del ocio, marcharse de vacaciones y tener una jornada normal de trabajo, en su objetivo de tener calidad de vida.

"As ovellas dormen sempre fóra"

decoration

Xoán explica que “dende fai ano e medio, máis ou menos, as ovellas dormen sempre fóra, tanto no verán coma no inverno. O que utilizamos para vivir co lobo, sen que ataque o rebaño, son cercas eléctricas, mastís e barbacanas en cada rebaño”. Y añade que “as cercas eléctricas funcionan con un bastón eléctrico que cada segundo dan descargas de 8.000 ou 9.000 voltios e o que fai o lobo, porque é un animal moi desconfiado, e acercarse primeiro e cheirar co fuciño, entón cando contacta coa cerca dalle unha descarga e eso asústao, evidentemente. E ademáis utilizamos ‘barbacanas’, que son unha especia de tela (como si fueran espantapájaros), normalmente, solemos utilizala de color azul porque o lobo se ve que algo se move, asústase e así e outra forma de previr os ataques”.

El mastín Mouro cuidando de las ovejas. | // FERNANDO CASANOVA

De momento, no tiene que lamentar que ninguna cabeza de ganado haya sido atacada en el rebaño, pero sí que padeció el ataque del lobo. “Hai veces que se queda algunha ovella estraviada no monte e se o mastín ou eu non a atopamos, si que me pasou que pode ser que a encontres despois atacada polo lobo, pero o que é un ataque entrando na explotación ou no rebaño nunca me pasou”.

"O lobo controla a fauna salvaxe"

decoration

Ante la pregunta qué beneficia la presencia del lobo en el mismo ecosistema que las ovejas, Xoán contesta que “o beneficio que tén e que controla a población salvaxe como por exemplo o xabarín ou o cervo e está demostrado que noutras zonas nas que non hai lobo hai problemas grandísimo de tuberculose, que despois contaxiase o ganado e mata a rebaños enteiros”. El emprendedor ourensano arguye que “o que fai o lobo é comer os animais máis débiles, os enfermos, e entón fai como se fora unha limpeza”.

Y desde el último año y medio que deja a las ovejas al aire libre, “non teño constancia ningunha de que entrara ou se acercara o rebaño tan sequera. Pero sí que hai veces que se ten acercado cando cambiamos o ganado de lugar para pastar, pero o mastín sae detrás del e asústase”.

Xoán González, con Kenia, la border collie que pastorea a las ovejas. //FERNANDO CASANOVA

Sobre el lobo, la comisión de patrimonio natural del Ministerio de Transición Ecológica aprobó la inclusión del carnívoro en el listado de especies de protección especial tras un debate con profunda división y el rechazo de varias comunidades y sectores ganaderos.

Xoán es claro y dice que “a mín a lei non me gusta porque vai favorecer o furtivismo, tal e como a venderon foi un foco para encender os ánimos e crear polémica. Eu aposto polo turismo do lobo en observación como por exemplo fan en Robledo, en Sanabria, onde teñen o centro do lobo e onde obteñen 700.000 euros de beneficio e teñen 42.000 visitantes todo o ano. Pero sí que é certo que tamén se podía combinar este turismo, máis de observación e de ocio, co turismo de caza. Por exemplo, si aquí temos 5 lobos e para o ano temos 8, e os expertos coinciden en que un exemplar é perxudial para o ganado pois pódese facer de turismo de caza con ese lobo e despois subastalo. É un exemplo”.

Mientras habla, Mouro, uno de sus mastines, se acerca sigilosamente por detrás para tirarse al sol a las espaldas de Xoán y este aprovecha para pedir que “demandamos a Xunta que axude cos gastos dos mastís, que supoñen 1.500 euros anuales de media, que poden ser máis”.Todo es bucólico y solamente las palabras y los grillos rompen el silencio de una explotación que se sitúa en pleno Macizo Central Ourensano. Ejemplos como los de Xoán que con 22 años salió de un ciclo superior y abrió la explotación con la ayuda de su familia, escasean, por no decir que son la excepción.

Xoán entra en el rebaño con las ovejas en la explotación de Vilariño de Conso. //FERNANDO CASANOVA

La cerca y las “barbacanas” son una parte esencial de la convivencia con el lobo, pero los mastines suponen la parte más activa. Por ello, muestra un cartel cerca de la explotación para que la gente tenga cuidado con los mastines si se los encuentra en alguna ruta. “Temos este tipo de carteles, porque nós temos os mastís fóra e claro, por unhas ou por outras, a xente que ven pódense encontrar con eles por eso pomos un cartel para que a xente cumpra unha serie de normas e teña coidado”, indice Xoán.

Ganadería regenerativa

En casi siete años pasó de tener 50 hectáreas a más de 150 y de 200 ovejas de distintas razas a 370, todas ellas gallegas. Xoán no solo destaca por la ganadería sostenible y por el respecto con el medio ambiente, si no que también fomenta la ganadería regenerativa.

Xoán explica que “este modelo o que permite é ser máis sostible, porque queda moita materia orgánica no terreo, eso fai que haxa máis fotosíntese nas plantas porque crecen máis e fíxase máis carbono atmosférico. Está calculado se toda a ganadería do mundo se pasara o sistemas rexenerativo, en dez anos, todo o carbono que se botou a atmósfera dende a revolución industrial se fixaría no chan”. Este sistema imita los movimientos de la sabana africana donde los animales se movían en rebaño y fomentaban el crecimiento de la naturaleza. A Ciruxana es para Xoán una forma de vida, sostenible, diferente y cercana con la naturaleza, partiendo siempre del ensayo-error, para aprender y formarse.

Calidad de vida e incendios

"Pasei de 12 horas diarias no verán, a seis horas na actualidade"

decoration

La idea de que Xoán pasa todo el día en el campo, es mentira. Él comenta que “eu teño calidade de vida, é un dos pilares fundamentais a hora de tomar as miñas decisións. Si que é certo que neste tempo de parideira teño máis traballo e é máis estresante, pero non tes esa angustia que tes na cidade, é un estrés de traballo, acábalo e punto. Pero para que che fagas unha idea, eu pasei de facer unha media de 12 horas diarias, a facer igual 6, solamente. E todo buscar para ter calidade de vida, agora cas medidas podo marchar de vacacións que sei non vai pasar nada ou de fin de semana”. Entre tanto verde, la tranquilidad y la paz del rural ourensano confiere una templanza a quien vive allí que resulta utópica. Xoán no tiene reloj, en el ‘Ourense Vaciado’ las horas las marca el trabajo y el sol.

No solo está comprometido con la conviviencia con el lobo y con la ganadería regenerativa, si no que enfatiza la necesidad de que “oxalá houbera moita máis xente coma mín”. Porque sus 370 ovejas son el mejor ejemplo de desbrozadoras de maleza para evitar los posibles incendios en la provincia española con más fuegos forestales registrados en todo lo que va de siglo y también con el mayor número de hectáreas arrasadas: “Estas son unhas máquinas, deixan o monte limpo. De feito, teñen limpado hectáreas de monte dunha forma asombrosa”.

Xoán González, con un árbol milenario de su propiedad. //FERNANDO CASANOVA

Venta directa de productos

Además de la ganadería regenerativa y la prevención que hace el ganado ante los posibles incendios forestales en el Macizo Central Ourensano, Xoán González amplió su faceta emprendedora durante la pandemia. El ourensano señala que “facemos venta directa de diferentes productos. Por exemplo, facemos venta directa de cordeiro envasado o vacío, en cuatro pezas, e enviámolo por transporte frío”. El emprendedor admite también que “levabamos moito tempo con ganas de facelo, pero con medo as complicacións por temas de normativas e demáis non quixemos poñelo en marcha, pero co tema da pandemia animámonos e estamos contentos”. La venta se hace a través de redes sociales y Xoan comenta que “a xente respondeu moi ben durante a pandemia, porque ademáis de ofrecer venta directa online de cordeiro tamén vendemos castañas, que nesta zona teñen a denominación de ‘bullote’, a partir dos castaños que temos”. La venta se centra directamente en el formato online

Compartir el artículo

stats