Paréceme inevitable esquivar a nostalxia lembrando os veráns da infancia. Tamén os outonos e os invernos. Supoño que isto é algo que nos sucede a todas as persoas. Creo que non ten que ver coa felicidade, senon coa imposibilidade de regresar a unha época onde todo era máis intenso. As vivencias infantís están dotadas dunha potencia extraordinaria. Lembran o oído tan afinado que tiñan na infancia? Era posible escoitar conversas que estaban tendo lugar no cuarto do lado sen esforzarse, os colectores do lixo cuspían un fedor infernal e os biscoitos que se douraban no forno recendían dunha maneira tan marabillosa que logo pasas o resto da vida abrigándote nesa lembranza.
Tamén a calor do verán se multiplicaba e cada treboada semellaba a fin do mundo. Recordo o vento golpeando as fiestras e a porta da casa e pensar: “Ese monstro ten moita forza e quere entrar aquí”. Un dos recordos que teño gravado con máis forza é o da nevada do 14 de xaneiro de 1987. Lembran como foi aquel día? Eu tiña 8 anos e viviamos na parroquia de Beade. Abrimos a porta da casa para ir á escola e todo estaba cuberto de branco. Á escola fomos, mais logo non puidemos regresar no transporte escolar e foi unha aventura imposible de esquecer de tan emocionante.
Hai xa tempo que o clima está dando mostras de cambio. Negar esta evidencia é dunha irresponsabilidade aterradora. Hai uns días, traballando en Salamanca e cos termómetros rozando os 30 graos, a xente comentaba con preocupación o que pode suceder se regresa o frío e estraga as colleitas. “Aquí xa non chove nunca. E se chove, non se desconecta o rego automático. A chuvia deixou de ser chuvia”. A frase pareceume fermosa e terrible. Unha semana despois, en Madrid, cunha calor máis propia de finais de xuño ca de finais de abril, a xente repetía: “Que vai ser de nós en agosto?” Ao fío desta preocupación, lembrei o que sucedeu na Feira do Libro de 2022. Camiñar polo Retiro era unha temeridade, as casetas das librarías semellaban fornos a piques de estoupar. O golpe da calor cando pisabas a rúa resultaba imposible de contrarrestar. Como loitar contra esa sensación? Recordo refuxiarnos nunha xeadería, procurando algo de alento e tamén a maneira de aliviar o mareo. Nestas, o mozo que atendía detrás do mostrador, díxolle a unha clienta que a súa cara lle resultaba coñecida. “Son a varredora do teu barrio”, contestou ela de xeito un chisco artificial. Eu dei a volta para comprobar se, tal e como parecía, esa voz correspondía a Mercedes Milá. Efectivamente, Mercedes agarrou o seu xeado e saíu á rúa. Eu pensei que con semellantes temperaturas alí fóra o seu xeado ía durar o mesmo ca un suspiro. O mozo quedou cun sorriso parvo debuxado na cara e eu tampouco era quen para sacalo do seu abraio. Tardamos un bo anaco en atrevernos a enfrentarnos de novo á asfixia dun Madrid que no verán é irrespirable. Escribo estas liñas nun cuarto de Larache (Marrocos), onde as temperaturas están preto dos 28 graos. A xente comenta o mesmo que en Salamanca ou Madrid: “Esta calor non é natural”. Este mes de abril foi o máis seco en España desde 1961. Ignoro o que nos depara o futuro, mais as previsións máis pesimistas parecen confirmarse e eu penso que oxalá a chuvia en Galicia nunca deixe de ser chuvia.