A Bernardino Graña no seu 90 aniversario

Achegabamonos ao vinte e sete de setembro e o arao seguía atento aos solpores cotiás dende o seu escano nos cons de residencia obrigada debida ao seu estado lonxevo, e paseniño vai uliscando os recendos do salitre e escumallo enmarañado entre os argazos dos areais do Panxón de adopción, en acolledor Nigrán. El segue agardando polo novo amanexo, tamén polo novo decenio a piques de encetar. Entre tanto, a rutineira calma domina na acougada fasquía.

Dende o norte da Ría de Vigo e cuxa o noso ínclito adoita dicir Mar de Cangas, tamén agardabamos con sosegada ledicia a chegada da feliz entrada nonaxenaria do POETA, do home que quixo vivir rodeado de mar, enchoupado no salitre que enguliu a bafaradas dende novo co tío Emilio, e máis tarde en baiucas mariñeiras entre mestura de ruido e recendo a tabaco e alcol. Unha espera esperanzadora dende a seguridade e desexo de velo traspasar tal guiceiro non sempre doado, porén, a regalía mantíñase ergueita e expectantes en ver como se ía secundar a celebración na vila que o viu nacer.

Segundo se aproximaba a agardada data, un espeso velo gris foi eclipsando o ambiente, unha especie de desacougo apoderouse do espazo e só nos quedaba conformarnos coa visita obrigada á banda do sur, lugar do xeneroso acubillo do fabulador, poeta e xerador de infindas ilusións. E abofé que así foi. Daquela, como adoitabamos facer no decorrer do ano, pola tarde achegámonos a dar sinxelos pero sinceros parabéns ao noso Dinito, forte aperta de buxo e, encetamos camiño entre a residencia Estela Maris ata a terraza próxima e invadida de mar, verdello e arrecendo a sal, no areal de Panxón, alí entregamos agasallos e ilusións, mentres degustabamos uns cafés ou infusións, claro está para Berna, como adoita, un mencía en copa quente.

Que rompera a esperanza do acto da mañá? Simplemente o desacougo producido pola imposibilidade de dar cumprimento a un acordo plenario, onde entre outros, adoptou por unanimidade nomear á casa da cultura ou á biblioteca “Bernardino Graña”. Porén, en contra de certas desafortunadas e impropias opinións de que tal efeméride se celebrase na casa como cada quen, a cordura e agasallo xurdiu de profesores e alumnado do IES Rodeira, que dende os soportais cara ao mar da devandita casa da cultura, cantaron e glosaron ao nonaxenario creador literario. Grazas por tan nobre xesto que ha ser quen de incidir no labor docente e nun futuro mellor. Grazas igualmente ao amigo, escritor e Académico Alexandre Ripoll, que para a ocasión publicou e dedicou a Bernardino o poemario “BERNARDINO GRAÑA. NOVENTA POEMAS POLOS NOVENTA ANOS”

Si, enténdase de xustiza este desacougo, pois non está ao alcance de todos traspasar ese guiceiro, nin aportar tanto ao desenvolvemento lingüístico e cultural, nin que se conceda distincións tan nobres como nomear unha rúa, un edificio público ou a de Fillo Predilecto.

“O noso poeta”

Bernardino Graña sigue sendo o noso poeta “do mar e do amar; do amor e desamor”, da Nova Narrativa Galega; o catedrático de lingua e literatura; o amigo; o que nos anos cincuenta iniciara xunto con Méndez Ferrín, Alexandre Cribeiro, Xosé Fernández Ferreiro, Bautista Álvarez, Ramón Lorenzo, Ben-Cho-Shey, Herminio Barreiro e César Arias o grupo galeguista de intelectuais, artistas e escritores galegos Brais Pinto; o que formara parte do Grupo A Gadaña; o que fora primeiro presidente da Asociación de Escritoresen Lingua Galega; o que inda forma parte do Pen Clube Galicia; o que forma parte como Académico da Real Academia Galega da Lingua. O que nos agasallou cun amplo legado literario-cultural a través de publicacións como: O home que quixo vivir, Profecía do mar, Non vexo Vigo nin Cangas, Se o noso amor e os peixes, Sima-Cima do voar tolo, Himno verde, Vinte mil pesos crime, Sinfarín contra don Perfeuto, Os burros que comen ouro nunca cabalos serán, O león e o paxaro rebelde, Planeta dos ratos tolos, Xan Guindán, capitán, Oso mimoso, Namoro de lobo, Pipo na escola de don Perico, O gaiteiro e o Rato Pérez, Xan Guindán, mensaxeiro, Cristo e San Pedro, peregrinos, Rata linda de Compostela, O lobo e o grilo, Contra o león covarde, Xan Guindán e os Salvaxes, ou Lobísimo do saco, ... e moreas de ilusións.

Bernardino segue a cantar, desta volta ollando para as Estelas e os Baixos das Serralleiras, como un arao ou gaivota, para os mariñeiros de Cangas que bogando nas súas gamelas, botan liñas e nasas na procura de polbos e luras, de fanecas e douradas, de cabalas, serráns ou pintos, de xoubas e xurelos, de xardas, nécoras e bruños, de bonitos e alcriques, de santiaguiños..., e bota un: ei! Tio Emilio, o mar é teu. Véxote lonxe, bogando…

...Mariñeiro de Cangas meu amigo!

Polo escuro do mar que vos contruba /

aínda hai peixes de luz nos seus abrigos,/

mariñeiros de Cangas, meus amigos,/

meus irmáns de salitre e sol e chuva.

Solte a ría un exército de naves,/

mariñeiros de Cangas, traede as liñas,/

que, anunciando o fumazo das sardiñas,/

polos cons e cabezos cantan aves.

Polas ondas sen muros e sen diques,/

polo lombo do Atlántico azulado/

brinca e bufa o arroaz todo apurado/

perseguindo os bonitos e os alcriques.

Máis alá de Sobrido ti me guíes,/

mariñeiro de Cangas, ti me leves/para ver os escumallos e os percebes/

e mirar dende a popa as Illas Cíes.

Máis alá do Cabalo e Cabo Home/

da Negra e deses baixos de Biduído,/

mariñeiro de Cangas, vas perdido/

e o mar é un gran misterio que te come.

Como horribles fantasmas aparecen/

dende o fondo, xurdindo, nos sorríos,/

estrañas ardentías e navíos/e tristes afogados que amolecen.

Pero rompe, que podes, contra o medo,/

dálle avante con forza, anque che doa,/

contra noites e néboas pon a proa,/

mariñeiro de Cangas, e ven cedo.

Ven loguiño a vender o peixe a Vigo/

e trae unha canción do son dos mares/

para beber e cantar xuntos nos bares,/

mariñeiro de Cangas, meu amigo.

(*) Artista de Cangas

Suscríbete para seguir leyendo