Mañá celebrarase en Viana do Castelo a Cimeira Ibérica 2022, un encontro entre Portugal e España que abordará cuestións de desenvolvemento conxunto. Dende a Deputación de Pontevedra e o AECT Rio Miño tense reivindicado de maneira histórica a concreción de proxectos para o territorio miñoto, unha zona de grande singularidade pola súa situación xeoestratéxica e por ser a fronteira máis transitada e con maior potencial de dinamismo socioeconómico na península.
-Que expectativas ten para esta Cimeira?
-É a primeira vez que unha cimeira se vai celebrar nunha cidade no territorio do Miño, no espazo do AECT, polo que a nosa expectativa é que se teñan en conta demandas máis concretas no ámbito da cooperación local, e máis vencelladas á fronteira do río Miño pola súa singularidade. Normalmente nas cimeiras hai grandes acordos entre estados e estes esquecen que teñen un territorio común entre eles como son as fronteiras. No caso do río Miño, a fronteira é un territorio moi singular.
-Cales son eses proxectos concretos que deben ter resposta xa?
-Pois, tal e como asinamos o AECT, a Deputación e a CIM Alto Minho na chamada Declaración de Pontevedra, que recolle as nosas demandas, é precisa unha aposta pola mellora da mobilidade sustentable transfronteiriza tanto no ámbito ferroviario como impulsando proxectos singulares de mobilidade local e suave. Tamén hai que mellorar a conectividade e o transporte de mercadorías entre os distintos parques empresariais e os nodos de transporte de mercadorías a nivel portuario (Vigo, Viana do Castelo e Leixões), a nivel aeroportuario e a nivel rodoviario. E non podemos esquecer a necesaria defensa ambiental dun recurso natural común como é o Miño, que ata o de agora estivo esquecido. Hai que promover e impulsar un compromiso dos Estados para un proxecto integral de saneamento e mellora ambiental do río.
-A ministra de Coesão portuguesa, Ana Abrounhosa, estivo a semana pasada en Pontevedra e amosou o seu compromiso con esas demandas. Parece haber de partida un bo posicionamento para conseguir froitos...
-Agradecemos grandemente a visita de Ana Abrounhosa. É a primeira vez que se mantén un encontro bilateral destas características, co AECT e a Deputación. E foi certamente frutífero, sobre todo por saber que temos unha visión común sobre a necesidade de desenvolver a fronteira e así facer máis Europa. O seu é un compromiso claro co territorio do río Miño, pero agora temos que ver como se concreta negro sobre branco e como flúe a maquinaria administrativa.
"Non é de recibo que os fondos europeos para paliar os problemas de fronteira marchen a outros lugares lonxe da raia"
-No encontro reinvidicáronse tamén os fondos POCTEP para a fronteira.
-Si. Esa é unha reivindicación histórica na nosa axenda. Non é de recibo que os fondos europeos que foron creados para paliar os problemas e inconveniencias de territorios de fronteira marchen a outros lugares lonxe da raia. Estamos de acordo en que as entidades que reciban eses fondos sexan diversas, pero sempre que o territorio fronteirizo sexa quen reciba as actividades e se beneficie delas. Neste sentido hai visións contrapostas nos propios estados e na Xunta. A ministra de Coesão coincide coa nosa opinión... e xa foi criticada.
-Recentemente foi nomeado director do AECT, unha entidade que está a ter moito peso na defensa do territorio.
-Si. Nacemos con esa vontade. Ser un instrumento xurídico para tomar decisións e executar melloras. Durante a pandemia fixemos ver que os nosos intereses están do lado dos concellos e das cámaras, das súas reivindicacións, e conseguimos melloras para a vida da xente. Reclamamos a creación dun estatuto de persoas traballadoras transfronteirizas e a creación dunha Tarxeta de Cidadanía Transfronteiriza para facilitar a vida da xente dunha e outra beira do río (...). Gustaríanos ter a posibilidade dunha Intervención Territorial Integrada ou apostar por un proxecto global de desenvolvemento territorial estruturante no marco da novo programa Interreg que se dirixise dende o propio territorio. No AECT hai unhas prioridades e liñas de actuación consensuadas cos axentes miñotos que están plasmadas na Estratexia 2030. Esa é a nosa folla de ruta e aí basearemos as nosas solicitudes de fondos á UE.
-Fala de proxectos que presentar aos fondos europeos. Por onde van desta vez as peticións?
-Pois, dentro da Estratexia 2030, queremos desenvolver o territorio como un destino turístico sustentable. Aí estase a traballar para poñer en valor a marca Rio Minho como destino de natureza. Hai iniciativas como o Anel Verde do Río Minho, unha rede de vías ou itinerarios peonís e ciclables arredor do río de preto de 200 kilómetros. Hai moitas outras iniciativas que se van desenvolver e presentar para obter financiamento. Estamos na fase de concretar e axustar.
