“Tercetos de fuego”, chamoulles Otero Pedrayo ás tríadas octosilábicas coas que Manuel Curros Enríquez compuxo o poema titulado O Divino Sainete. Otero, seica, consideraba esta obra coma “un irmauciño”, xa que saiu á rúa no mesmo ano no que el veu ao mundo; ou sexa en 1888. Como todo texto literario, foi escrito no ronsel doutros textos precedentes. Curros permite que dous modelos anteriores poidan ser detectados no Sainete polo atento lector. Un, a Comedia –aclamada universalmente como Divina – do Dante (1307?-1321?). Outra, o poema Le Pape, que Victor Hugo deu á luz en 1878. No Divino Sainete, Curros descobre o seu interior cristián, laicista, republicán, adoptando un eficacísimo énfase satírico.
Ao parodiar a Comedia, Curros preséntase a el mesmo coma peregrino a Roma, nos días de León XIII, guiado, xa non por Virxilio senón por un vate nacional galego: Francisco Añón. A sombra da condena severa das peregrinacións que lanzara Lutero ao orbe cobre todo o poema. Os peregrinos parten cara Roma no Tren dos Sete Pecados Capitais, cuxos vagóns Curros e Añón van visitando para ledicia dos seus lectores. Na sátira destaca o escarnio que se fai dunha Emilia Pardo Bazán moi belixerante contra todo o que Curros respectaba e amaba. Naturalmente, Curros instalou Emilia no vagón da Envexa.
"No Divino Sainete, Curros descobre o seu interior cristián, laicista, republicán, adoptando un eficacísimo énfase satírico"
Xa en Roma, o Papa convidou os viaxeiros galegos a xantar ou cear no seu pazo. Todos tres trasfegan boas xerras de viño de Falerno. Animadísimo, León promételle aos visitantes que vai facer que a Igrexa se converta á pobreza evanxélica. Añón, escéptico, coméntalle a Curros que “nunca se cumpren os programas liberais”. Neste punto, notamos a presencia de Le Pape de Hugo no Sainete de Curros. No poema francés, o pontífice, tamén León XIII, ten un soño no que o autor representa unha volta ao espírito pobreza dos cristiáns primitivos. “Vaia mal soño que tiven esta noite” , dise a si mesmo o León de Hugo ao acordar.
Non se debe esquecer que Curros, no Sainete, revélase como poeta radical e innovador. Prorrompe en imaxinería que adianta o expresionismo valleinclanesco ou a animación lorquiana e amadocarballista da natureza, así como tamén o surrealismo. Curros administra, en tres tempos e de xeito sorpresivo, doses de veleno alternadas con ilusión utópica e afectiva. Trátase dunha sátira impiedosa, hilarante, contra a perpetuación do confesionalismo católico. Escribo eu esta evocación d`O Divino Sainete porque o actual goberno de Madrid está a facernos acordantes dunha revisión do concordato co Vaticano.
