Comic Barcelona (coñecida ata o 2019 como Saló Internacional del Còmic de Barcelona ou, na cabeza de moitos e moitas, aínda Salón do Cómic) volveu á presencialidade despois de dous anos de celebración en liña e superando a polémica do Gran Premio do ano pasado. Lembremos, outorgaron o galardón a toda unha traxectoria a Antonio Martín (Sevilla, 1939), académico e divulgador, pero non autor, xerando malestar entre o sector e que moitos autores do gremio fosen asinar un manifesto en contra da decisión do Ficomic, entidade que organiza o evento.
Nunca houbo rectificación, pero Ficomic cambiou as bases do Gran Premio para esta edición, tras celebrar varias reunións con asociacións como ACDCómic (críticos e divulgadores), ARGH! (guionistas), ACEE e APCómic (profesionais do cómic). Este xesto non foi suficiente e algúns autores como Mauro Entrialgo ou David Rubín declinaron asistir ao festival. Non obstante, a edición número 40 volveu outra volta á súa antiga casa, o recinto de Montjuïc de Fira Barcelona, entre os días 6 e 8 de maio, co obxectivo de converter o evento non só nunha feira comercial senón nun centro cultural, espazo referencia de encontro no que alcanzar tamén novos públicos. A directora, Meritxell Puig, que chegou en 2019 e viu truncada a súa nova aproximación pola situación sanitaria, e Borja Crespo, director de contidos do evento, destacan que o festival retornoui para centrarse en autores nacionais.
O cartel deste ano foi deseñado pola ilustradora Carla Berrocal (Madrid, 1983), un deseño retro no que aparece unha ilustradora entregando un cómic a unha nena. A idea: reivindicar a autoría feminina conectando dúas xeracións, a das autoras invisibilizadas e insuficientemente recoñecidas que pasa a testemuña ás novas, reflexo da actual diversidade. Berrocal é a segunda muller que deseña o cartel para o festival, despois de Ana Galvañ (Murcia, 1975) para a 37º edición en 2019.
Os premios Comic Barcelona queren recoñecer, promocionar e representar a diversidade de autores e autoras, así como ás editoriais. Os membros do xurado proveñen de diferentes eixos que conforman o gremio. Nesta ocasión foron Mery Cuesta (Bilbao, 1975), crítica e divulgadora de arte, Jordi Costa (Barcelona, 1966), crítico cultural, Ferrán Clavero (Barcelona, 1978), debuxante, Iria Ros (Alemaña, 1987), divulgadora, e Fernando Llor (Vigo, 1982), guionista. Canto ás obras e autores galardoados por categorías foron El Pacto (Editorial Nuevo Nueve), de Paco Sordo como Mellor obra; Piel de Hombre (Norma Editorial), de Hubert e Zanzim, como Mellor obra estranxeira publicada en España; Nicoleta y el misterio del colmillo (Sallybooks), de Katia Klein e Rut Pedreño, como Mellor Cómic Infantil e Xuvenil, Cols Col. 2: Una noche en el infierno, de Clara e Olivia Cábez, como Mellor fanzine. O Premio de Votación Popular outorgouse a THE (Fandogamia), de Manuel Álvarez. Genie Espinosa conseguiu o galardón á Autora Revelación e o Gran Premio á traxectoria recaeu nesta ocasión en Daniel Torres (Valencia, 1958), historietista e ilustrador, devolvendo o prestixio ao premio.
Ademais dos esperados galardóns, Cómic Barcelona contou con preto de 180 expositores entre editoriais e librerías, máis que en ningunha das edicións anteriores, e dúas exposicións principais: unha retrospectiva sobre a evolución do cómic ao longo das catro décadas do salón, comisariada por Toni Guiral e unha grande homenaxe ao falecido Miguel Gallardo, comisariada por Roser Messa. Tamén unha pequena mostra do traballo da ilustradora catalana Aroha Travé, que colaborou con El jueves e gañou o premio á autora revelación na pasada edición.
Mantivéronse as seccións “Cómic Pro”, dedicada aos profesionais do cómic; “Cómic Kids”, espazo infantil con contacontos e talleres; e “Cómic Fantasy”, espazo no que conflúen a banda deseñada e os xogos de rol. A elas sumáronse Cómic Vision, creada por Borja Crespo, sobre os vínculos entre o cómic, as películas e as series, unha Zona Podcast e mais a celebración de varios concertos.
Gala especial
Por fin parece que a presencialidade volve aos festivais e eventos culturais, e é por iso que a Deputación de Coruña celebrou unha Gala singular de premios no Teatro Colón o pasado sábado 23 de abril (Día do libro) acollendo as entregas de premios culturais que non puideron celebrarse nos dous anos anteriores por mor da pandemia. “Un recoñecemento a creadores, creadoras e ao sector cultural no seu conxunto”, en palabras de Xurxo Couto, deputado de Cultura.A Gala, conducida polas actrices Carmen Méndez e Lida Veiga, conseguiu xuntar a máis de 30 persoas premiadas e a unhas 150 persoas máis relacionadas co proceso, xestión e execución dos premios de diversas disciplinas. Entre eles, premios dedicados á música (Andrés Gaos de composición musical, Narf para artistas e grupos e o Quero Cantar para bandas infantís e xuvenís), á literatura (Torrente Ballester de narrativa,González Garcés de poesía, Dieste de teatro, Manuel Murguía de ensaio e o Rañiña Lupa de infantil e xuvenil) e á acción cultural (Rosalía de Castro de dinamización da lingua e Begoña Caamaño para a igualdade de xénero). Todas as persoas galardoadas recibiron unha escultura de Soledad Penalta.