Viaje en clave gallega al reino mundial del libro

El mayor acontecimiento mundial por y para el libro del mundo hispano, la Feria Internacional del Libro de Guadalajara (FIL) en México, cerró ayer sus puertas. Fue una edición con España como país invitado de honor y una fuerte presencia de autores gallegos.

Stand de España en la Feria del Libro de Guadalajara, en México

Stand de España en la Feria del Libro de Guadalajara, en México / EFE

Mar Mato

Mar Mato

La FIL de Guadalajara en México, más allá de las cifras –3.000 actividades literarias con 850 autoras y autores de más de 40 países–, es un foco cultural que ilumina el mundo literario hispano. Quien quiera tener su hueco en él debe aspirar a pasarse por la feria, que contó este año con una comitiva de escritores gallegos. Doce acudieron de la mano del Ministerio de Cultura; cinco a mayores volaron hasta allí con el apoyo de la Consellería de Cultura (Eva Mejuto, Manel Loureiro, Manel Cráneo, Pedro Feijóo y José María Paz Gago).

Pero en la FIL no solo se habló de libros. A la entrada del recinto ferial, hubo un día en el que colectivos de búsqueda de personas desaparecidas realizaron un acto de memoria para protestar. Exigían a las autoridades más recursos para encontrar a sus seres queridos. El estado de Jalisco –Guadalajara es su capital– es de todo México el que contabiliza el mayor número de desapariciones, unas 15.000. «¡Vivos se los llevaron, vivos los queremos!», gritaba la gente.

Sobre desapariciones pero de periodistas en Gaza versó otra protesta que denunciaba «el apagón mediático orquestado por Israel»: más de 130 periodistas asesinados cubriendo el conflicto.

Pero la FIL también fue espacio de celebración de la vida y la literatura. La escritora viguesa Ledicia Costas acudía a la feria por segunda vez. «O público –explicaba a FARO desde allí a través del móvil– achégase a nós interesado polo noso traballo, mercan as nosas obras... Por iso é crucial que os nosos libros estean distribuídos en México. Para min, que teño varias obras no mercado mexicano, resulta moi gratificante. Nese sentido, o Ministerio de Cultura fixo un esforzo para que as obras de todas as autoras que viaxamos á FIL estean presentes».

Ledicia Costas, en la Feria del Libro de Guadalajara días atrás. |  L.C.

Ledicia Costas, en la Feria del Libro de Guadalajara días atrás. / L. C.

La maleta de Costas regresará a Galicia llena de momentos únicos. «Veume buscar á feira unha moza que me coñecía porque no 2022 (a primeira vez que Ledicia estivo na FIL) eu visitara a súa escola. Quería sacar unha foto comigo para manter viva esa relación autora/lectora que naceu hai dous anos. Pareceume bonito», resalta.

Pero además, la autora de libros como «Ultraluz», «Pel de cordeiro» o «Escarlatina, a cociñeira defunta» vuelve a casa feliz porque puso en la FIL en valor la obra de Ana María Matute con una charla con la editora Anna Soldevilla y la escritora Inés Martín Rodrigo. Las tres anunciaron allí que en marzo saldrá una edición de «Olvidado Rey Gudú» en Destino.

Ledicia Costas también empezó a sentir el latido de un nuevo proyecto que nació en la FIL y que promete poner en marcha a medio plazo. Asimismo pasó tiempo con autoras que admira como María Sánchez o Alana S. Portero. «Abracei a Ismael Ramos no hall do hotel que compartimos; paseei as librarías da man de Eva Mejuto e Víctor Mascato cos que compartín risas e confidencias... Unha gozada», destacó la autora.

Costas, que viajó a Guadalajara en la expedición del Ministerio de Cultura, no obstante anotó que debería haber más autoras y autores de literatura infantil y juvenil, así como de teatro.

Muy especial fue también la estancia de Ismael Ramos. La FIL editó un pequeño libro con una muestra de autores mexicanos, argentinos, uruguayos y de España, entre otras nacionalidades y Ramos figuraba en el listado. «Foi fantástico poder asinar libros desde lado do océano e coñecer novas e novos lectores», salienta.

Ismael Ramos en la FIL el pasado fin de semana. |  I.R.

Ismael Ramos en la FIL el pasado fin de semana. / I. R.

Ismael reconoce que era «unha honra participar. A fin de contas trátase da feira do libro máis importante do mundo en lingua española. O que máis me chama a atención é o inmenso público interesado e que enche as actividades; tamén o contacto con selos editoriais e proxectos independentes de toda América Latina».

Ramos aprovecha para resaltar también la belleza de la ciudad y la riqueza del ambiente cultural.

La FIL también acogió al sector editorial gallego con la presencia de Henrique Alvarellos o Dores Tembrás e Antía Otero (Apiario). En el caso de las dos poetas y editoras participaron en una mesa presentando su proyecto de Apiario que publica únicamente poesía en gallego.

Dores Tembrás y Antía Otero (d.), editoras de Apiario, en su visita a la feria. |  A.O.

Dores Tembrás y Antía Otero (d.), editoras de Apiario, en su visita a la feria. / A. O.

Antía Otero recuerda que ellas también acudieron invitadas por el Ministerio de Cultura. «Para nós, foi unha alegría moi grande, participar con outros proxectos emblemáticos, referentes no mundo de edición, foi unha felicidade. É a nosa primeira feira internacional. É abrumadora. É unha feira enorme con actividades constantes», resalta.

Para Otero supone un «escaparate» para conocer otras formas de hacer en una feria muy bien «organizada». «Destacamos o traballo de base cos centros de ensino. A Feira estaba chea de xente nova, de influencers do libro, de familias enteiras. É unha celebración. Vímolo con certa envexa, encantaríanos ver unha experiencia así en Galicia onde se valorara a literatura», opina Antía.

La autora y editora presenció en la FIL la «admiración» del público por los escritores y la gente de la cultura. «Levan os autores convidados aos colexios e algúns van recitar ao cárcere. É espectacular como fan que a cultura chegue a todos os rincóns», destaca para añadir que pudieron hablar con la persona que traduce al inglés las obras de Manuel Rivas. «Falamos con el e achegámoslle algúns dos nosos libros», añade la estradense Antía Otero.

Suscríbete para seguir leyendo

Tracking Pixel Contents