Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

8M - Día Internacional de la Mujer

Confianza en una misma para superar un camino de obstáculos

Imagen de archivo de la manifestación del 8M del 2020 en Madrid Europa Press

Desde dificultades para conciliar familia y trabajo hasta controlar ciertos prejuicios de género en sus respectivos sectores

Ellas han tenido que desmontar ideas preconcebidas y estereotipos de género para dedicarse a lo que les gusta y alcanzar puestos destacados en sus respectivas trayectorias. Hoy, 8 de marzo de 2021, Día Internacional de la Mujer, este panel de expertas en sus áreas dibuja el camino recorrido hasta ahora. Y proponen consejos, por si pueden ayudar a otras y otros. Según Teresa Mariño, economista y consultora, “lo primero es tener muy claro a dónde quieres llegar y qué estás dispuesta/o a sacrificar por conseguirlo”. “Las mujeres tenemos que creer que podemos, porque podemos. Asumir nuevos retos debería ser la hoja de ruta, analizar cada oportunidad que surja y preguntarse qué puedo aportar y qué me puede aportar a mí. Si conseguimos balancear la vida profesional y personal, el proyecto te aporta, sino habrá que buscar otro para seguir avanzando”, expresa Mariño. Según sus palabras, el camino “no será fácil y estará lleno de obstáculos, pues existen multitud de factores que contribuyen a que existan estereotipos, mochilas culturales difíciles de cambiar, el tratar de hacernos invisibles, el aplicarnos roles y obligaciones, como la maternidad, solo a nosotras”. “Por otro lado, a veces las barreras nos las ponemos las propias mujeres, pensando que no estamos preparadas al 100% para asumir un nuevo reto, cuestionando si hay o no que renunciar a la maternidad o limitarla o siendo demasiado perfeccionistas”, añade Mariño.

“Mi mayor consejo es lo que a través de mi experiencia les pueda contar. Es normal que alguna vez dudemos de nosotras, que creamos que no vamos a dar la talla, pero estoy convencida de que estas mismas dudas también las tienen los hombres. Es algo normal y natural, condición humana, por lo tanto, hay que dar el paso sin dudar, sin mirar atrás, no porque el fin realmente sea tener un puesto de más nivel, sino porque lo que vas a hacer te gusta y estás convencida de que puedes aportar con tu conocimiento, tu experiencia, tus formas de hacer, etc... En la vida siempre te vas a encontrar con obstáculos, pero nunca debes verlos más altos de lo que en realidad son. La satisfacción cuando logras tu primer éxito te da la fuerza y la motivación para seguir caminando y paso a paso cuando no te das ni cuenta has conseguido aquello que años atrás nunca hubieras imaginado”, expresa Chelo Domínguez, directora de la planta de GKN en Vigo.

Para Lucía Ardao, directora de Indra en Galicia, es fundamental no dejar de creer en una misma y exigir un trato de igual a igual. “La sociedad ya no acepta un comportamiento distinto y tienen mucho más apoyo del que creen”, añade. Según Romina Fernández, directora de Suardiaz en Galicia, “a las mujeres les recomendaría que explotaran la visión resolutiva , intuitiva y multitarea femenina en el ámbito profesional”. “Y que crean en ellas mismas: que se formen y que aporten a la empresa la proactividad e ilusión que deben traer las nuevas generaciones”, añade.

Según África González, científica y profesora, faltan referentes y hay que hacer un buen trabajo en educación, en los medios, premios... “Les diría que se formen y que sean independientes (mental y económicamente). Que no dependan nada más que de sí mismas, para que sean libres de tomar decisiones”, expresa González.

“Me formé para poder ofrecer más que cualquier otro hombre o mujer”

Lorena Fernández - Subdirectora de la ONCE (Vigo)

decoration

Lorena Fernández

“En mi caso, como tengo una discapacidad, siempre pensé que me podía perjudicar más el hecho de tener una discapacidad que el hecho de ser mujer. Y, por eso, tomé una decisión: formarme mucho, lo máximo, para poder ofrecer en mi trabajo más que cualquier otro hombre o mujer. Y así fue. Estudié en la Universidad de Santiago y después seguí formándome en la UNED. Admito que a partir de ahí en mi trabajo o trayectoria nunca noté demasiadas trabajas por el hecho de ser mujer. Si hablo de la sociedad, en general, creo que todavía hay muchos prejuicios por cuestión de género. Oficios o profesiones que todavía se vinculan a hombres o a mujeres cuando es obvio que todos podemos hacer de todo. Yo opino que para un puesto siempre se debe contratar a la persona o perfil que más se ajuste para lo que hay que hacer en dicho puesto, sea hombre o mujer. Y_nosotras mismas debemos de tratar este tema desde el principio: educar a los hijos e hijas, a los niños y niñas, en general, en términos de igualdad. Que ambos tengan que realizar las mismas tareas en casa. Y tampoco me parece bien que una mujer tenga que dejar su trabajo para dedicarse al cuidado de los hijos, por ejemplo”.

“Mi determinación ha sido clave; pienso en lo que puedo aportar a mi entorno”

Chelo Domínguez - Plant director en GKN Automotive (Vigo)

decoration

Chelo Domínguez

“Por extraño o excepcional que pueda parecer, realmente no me he encontrado con grandes trabas en mi trayectoria y si las ha habido, no las he percibido. En ocasiones he pensado que podía ser casualidad, suerte,… pero con el paso del tiempo y reflexionando en cada uno de los retos que he ido teniendo, creo que mi determinación ha sido clave, yo no he querido ver nunca obstáculos y no es mi ambición lo que me ha motivado, sino mi convicción de que podría aportar y ayudar a mejorar el entorno en el que me encontraba. Recuerdo perfectamente el momento en que un jefe me hizo una pregunta cuando apenas llevaba unos días en mi primer puesto de responsabilidad sobre un equipo de 70 personas y todavía no era consciente de lo que aquello significaba. La pregunta que me hizo fue, ¿qué es para ti ser un líder? Por supuesto, conocía la palabra y poco más…y tampoco había tenido aún la oportunidad de asistir a ningún curso de Liderazgo, pero sin pensarlo mucho y tal y como lo sentía le dije: para mí un líder es aquel que hace que su equipo haga y consigue sacar el máximo de ellos. No estoy muy segura de que mi respuesta le gustase mucho, porque creo que el más que un líder era un jefe. Hoy 15 años después, podría hablar horas sobre liderazgo, pero realmente en esencia mi forma de visualizarlo no ha cambiado mucho. También y en otro orden, mi entorno familiar ha sido clave, siempre he tenido el apoyo y el equilibrio necesario de mi marido que ha realizado el rol en la familia que yo en muchas ocasiones no he sido capaz de realizar por la dedicación a mi trabajo que yo misma he decido tener.

“Cada persona debe buscar lo que realmente quiere e ir a por ello”

Lupe Murillo - Presidenta del Pontevedra CF

decoration

Lupe Murillo

“En mi experiencia personal no me he encontrado trabas por el hecho de ser mujer, aunque viví una experiencia curiosa en un campo de fútbol, el de Almería, en el que no pude acceder al campo por la puerta por la que lo hicieron mis compañeros de la junta directiva del Pontevedra CF porque era mujer, y por allí no entraban mujeres, aunque fueran directivas. Más allá de este hecho puntual, ser la única mujer en el consejo de administración del Pontevedra CF o una de las pocas directivas de empresa me llevó a tener una mayor visibilidad y a que el foco estuviese más pendiente de mí, pero a veces eso puede ser una ventaja porque te otorga mayor trascendencia. ¿Qué consejos daría a otras mujeres? Creo que el mejor consejo es que cada persona busque lo que realmente quiere y que vaya a por ello. Con trabajo, esfuerzo y rigor se puede llegar a donde una se proponga, que crea en sí misma y que demuestre su valía, esa es su mayor baza. Es cierto que una trayectoria profesional de éxito está llena de renuncias en otros ámbitos de la vida y debemos ser conscientes de lo que realmente deseamos conseguir y qué implicaciones tiene. Por suerte la sociedad ha avanzado mucho y cada día tienen menos sentido las diferencias entre géneros”.

“Los equipos de trabajo son infinitamente más creativos y efectivos si son mixtos”

Romina Fernández - Directora de Suardiaz en Galicia

decoration

Romina Fernández

“La primera traba más importante que encontramos las mujeres: las creencias autolimitantes por la falta de referentes. Esperemos que las nuevas generaciones no tengan ya este problema gracias a, por ejemplo, reportajes como este. Y la segunda, la conciliación. En mi caso, la salvé acordando con mi empresa racionalizar la jornada cuando nació mi hija, simplemente la organización de un modo más efectivo del mismo tiempo. En cuanto a trabas externas, es cierto que en mi carrera he encontrado quien se ha sorprendido de que una mujer joven tuviera un cargo de responsabilidad. Como anécdota recuerdo hace años, en una reunión con clientes de otra cultura religiosa, ellos insistían a un hombre de mi equipo, en mi presencia, que ellos querían negociar con su jefe. Él insistía que era yo y ellos parecían no entender que una mujer liderara la negociación. Finalmente, después de un rato hilarante, todo fue entendido. Desde mi punto de vista los equipos son infinitamente más creativos y efectivos si son mixtos . Cada género aporta su visión de la vida aplicada al ámbito profesional”.

“A lo largo de mi carrera me he enfrentado a situaciones difíciles de las que he salido reforzada”

Lucía Ardao - Directora de Indra en Galicia

decoration

Lucía Ardao

“A lo largo de mi carrera me he enfrentado a algunas situaciones difíciles que me han puesto a prueba y de las que he salido reforzada. Actualmente, en Indra, la igualdad y la diversidad está grabada en el ADN de la compañía y se entiende como una obligación. Tenemos claro que dependemos del talento y de la capacidad para innovar de los profesionales que la formamos, una capacidad que no entiende de géneros ni para trabajar ni para crecer. Se valora a los profesionales por su capacidad, esfuerzo y talento. La prueba de que el techo de cristal en Indra ya se ha roto es que tenemos a una mujer, Cristina Ruíz, que es Consejera Directora General de Tecnologías de la Información y una de las únicas cinco consejeras ejecutivas del Ibex35. Como madre de dos hijos me gustaría dirigirme también a las adolescentes y mujeres más jóvenes para animarlas a que orienten su futuro profesional hacia carreras científicas y técnicas. Son una opción apasionante que ofrece grandes oportunidades. Indra tiene además la necesidad de incorporar a mujeres jóvenes con este perfil y las estamos esperando. En Indra contamos con un Programa de Igualdad y Diversidad”.

“Mi pareja me ha apoyado siempre, incluso renunciando a su trabajo”

África González - Científica y profesora

decoration

África González

“Para ser sincera, he tenido muy pocas trabas en mi trayectoria profesional. Mi pareja me ha apoyado siempre, incluso renunciando a su trabajo. He sido muy afortunada en todos los aspectos, con una familia muy positiva que alienta todas mis decisiones y también tener un trabajo que me apasiona, combinando docencia e investigación. La investigación es muy dura, muy competitiva, una carrera de fondo y requiere mucho esfuerzo, resiliencia para conseguir financiación y seguir manteniendo un grupo estable. Podría citar una experiencia negativa que tuve. Fue en una oposición a la que acudí. Un miembro del tribunal me preguntó si era compatible para el puesto de profesora al que optaba, siendo madre e investigadora. Estuve a punto de impugnar la plaza. En cuanto a consejos que podría dar a otras mujeres: un lema que siempredigo es que si tu pareja no te apoya cambia de pareja. Tiene que haber una co-responsabilidad en todo lo referente a la casa, cuidado de mayores, niños. Entiendo que es difícil romper los estereotipos, los sesgos que hay en la sociedad, pero les diría que sean valientes, que lo que decidan hacer, lo hagan porque realmente quieran hacerlo, no porque nadie se lo imponga. Otra cosa importante es que la mujer no debe sentirse culpable; al contrario, el modelo que puede transmitir a sus hijos de una persona independiente, trabajadora, segura y valiente, es lo que hará que luego sus hijos lo sean en su futuro y que establezcan relaciones similares. Lo mejor que podemos hacer es mostrarles el camino con el ejemplo”.

“Ás veces atopas actitudes paternalistas e aprendes a controlalas”

Elena Vázquez Cendón - Decana da Facultade de Matemáticas (USC)

decoration

Elena Vázquez Cendón

“Eu tiven a fortuna de traballar co profesor Bermúdez de Castro, unha persoa sabia. Sempre hai un punto de loita, claro. Pero no campo da investigación eu sentinme moi valorada sempre. Estaba onde quería estar e moi agradecida pola oportunidade. Hai un punto de traballo de formiga na investigación, de perseverancia... e ese camiño teñen que pasalo homes e mulleres. Teño que dicir que no grupo de investigación nunca me sentín discriminada porque Alfredo é sinónimo de respecto aos seus e súas colaboradores. Sempre nos tratou a todos como compañeiros de traballo, como membros dun equipo, independentemente do posto que ocupaba cada un. Xa na actualidade, como decana, atopas esa especie de paternalismo masculino. Por exemplo, eu dicía unha cousa e había quen repetía esa idea sen nomearme. E eu tiña que dicir: mira, perdoa, iso é o mesmo que acabo de dicir eu. Sí que hai nesgos de ambiente e hai que loitar contra eles. Por exemplo, cando fun vicerreitora, con 36 anos, creo que había compañeiros que dicían ou pensaban: ‘esta moza, tan nova!’ Sei que se fora un home de 36 anos vicerreitor simplemente sería un tío con moito potencial”.

“En casi todos los ámbitos las mujeres tenemos que demostrar doblemente nuestra valía”

Ana Belén de Castro - Jefa de maquinistas de Renfe (Vigo)

decoration

Ana Belén de Castro

“Desde que comencé mi vida laboral los trabajos en los que estuve han sido mayoritariamente masculinos y dentro de Renfe y concretamente en mi colectivo, el de maquinistas, cuando yo comencé las mujeres seríamos un 1% de la plantilla y no estaban acostumbrados a vernos aparecer por la cabina del tren para hacer las prácticas de conducción correspondientes. A mí incluso un maquinista me dijo que no me dejaba conducir porque las mujeres éramos muy malas conductoras... A medida que he ascendido, ahora soy Jefa de Maquinistas, he percibido cierta reticencia en ‘algunos’ compañeros a tener una Jefa y no un Jefe porque es una situación bastante anómala ya que somos muy pocas y como en todos los trabajos, no hay costumbre de que una mujer esté al mando. Está claro que en casi todos los ámbitos laborales las mujeres tenemos que demostrar doblemente nuestra valía, ya que se nos prejuzga como las que faltaremos a trabajar en caso de que un hijo se ponga enfermo, o que quedemos embarazadas y no podamos realizar nuestro trabajo, incluso en algunos casos que no damos la talla simplemente por ser mujeres. Y no es así._Trabajé años en los mismos turnos que ellos para demostrarlo”.

“Se nos cuestionan cosas que a un hombre jamás se le cuestionarían”

Teresa Mariño - Economista, profesora de IESIDE y consultora

decoration

Teresa Mariño

“Mi primer trabajo fue en la mesa de tesorería del Banco Santander de Negocios, un banco creado para desarrollar actividades de banca de inversión, área dónde había pocas mujeres y menos, trabajando en la mesa de tesorería. Sin embargo, no recuerdo trabas, daba igual el género, había que cumplir el presupuesto, hombres y mujeres trabajábamos en equipo para lograr el mismo objetivo. Además, tuve la suerte de Ana Botín estaba en esa época en el banco y, en ese momento, no tuve la percepción de las barreras a las que nos enfrentamos las mujeres, pues ejercía un liderazgo femenino que nos animaba a todas. A medida que fue creciendo me di cuenta del camino de obstáculos que tenemos por ser mujer. En la Universidad, la representación femenina tanto de alumnas como de profesoras es mayoritaria, pero en cargos de gobierno es anecdótica. Se nos cuestionan temas que a un hombre jamás se le cuestionarían y creo que debería existir una nueva cultura de gobierno, dónde las mujeres no se queden solo en la base de la pirámide, sino que realicen funciones que les permita llegar a ser rectoras. En otras empresas observo que la principal barrera es la cultura corporativa que tienen, cultura construida en un entorno directivo con mayoría de hombres, donde los procesos de promoción se fijan con herramientas del pasado y donde la cultura presencial sigue prevaleciendo. Eso no nos ayuda". 

Compartir el artículo

stats