Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

As batallas de San Bertolameu e San Pedro (II)

Lendas sobre a batalla de Rande en Domaio confírmanse nunha carta inédita que recolle o libro "La Plata ensangrentada"

Estreito de Rande 1971. // Arquivo Nós

O nome da batalla de San Pedro recordado polo veciño de Domaio José Piñeiro non figura no documento Santana pero si dunha narración de como se desenvolveu o desembarco na praias do Almacén, de San Pedro, da Queixeira ou do Mouro: Rooke viendo que una vez más la sorpresa había fallado, lanzó contra el fuerte (Corveiro) otros dos barcos holandeses, el Alkamaar y el Cakuyck de más de setenta cañones, que machacaron las defensas hispano-francesas...Con menos artillería desde el fuerte y las laderas es hora de los infantes de Sperre que avanzan entre el fuego de fusilería de la muralla que diezma a racimos, pero una nueva oleada llega a la playa, y otra y otra..., al matarife Sperre no le importan los muertos. Velasco se juega su última baza y una trompeta ordena cargar contra la playa a la caballería del cabato de Pontevedra, 500 hombres frescos que aguardaban ocultos tras el murallón de La Parda, pero nadie comparece a la llamada, que se repite angustiosa y perentoria, no hay caballeria, ha huido decidiendo la batalla; frente a los fusileros de Brabante ya no hay muralla, ni franceses para defenderla, todos ha sido barrido por los cañones holandeses...Casi todos los defensores han muerto y más de doscientos ingleses y holandeses yacen en la playa de Domayo, incluida una compañía entera de cadetes de Plymouth que era pena ver...

Ademais destes dous extractos sacados do libro para comprobar de que a tradición oral se corresponde con feitos acontecidos na realidade, o documento Santana aporta tamén datos valiosos dignos de recomendar aos interesados na historia local e xeneral. Poñamos de exemplo que a través das indagacións do profesor e exalcalde de Redondela, Amado Ricón Virulegio feitas na biblioteca de Nova York, soubemos da reunión que mantiveron na illas Azores, a mediados de xullo de 1702, os españois ás ordes do almirante Manuel de Velasco que dirixía a Flota da Prata e os capitáns franceses que a escoltaban, mandados polo almirante Château-Renault, así como tamén de varios comerciantes que velaban polas súas mercancías.

Cando estaban nas illas Azores souberon que Cádiz estaba sendo atacada por unha escuadra anglo-holandesa e que varias armadas estranxeiras, en guerra contra España e Francia, custodiaban gradualmente as costas das Azores, África, cabo San Vicente, Fisterra e Golfo de Biscaia. Á citada reunión foi convidado José Sarmiento de Valladares, conde de Moctezuma e exvirrei de Nueva España, natural de Saxamonde Redondela como observador. Mentres que os franceses pretendían levar o convoi aos seus portos de La Rochelle ou Brest, os españois discrepaban desconfiados de que apoderasen da maior parte da riqueza. Foi entón cando interveu José Sarmiento segundo foi redactado con todo luxo de detalles por Bieito Santana na súa misiva dirixida a Frei Martín Sarmiento: Después mi amo (José Sarmiento) abrió la mesa proponiendo una ruta que sus marinos conocían y que nos serviría para llegar sanos y salvos a las costas españolas... Y por fin largó su órdago; la ruta más rápida y segura que nadie esperaba que tomaran era en derechura a la ría de Vigo...y en el fondo un buen lugar para realizar la descarga, Redondela. Parecía imposible que mi señor conde consiguiera el propósito, pero extrañamente todos juzgaron magnifica la propuesta y más cuando presentó a su piloto, un ganapán (mozo ou costaleiro para carga e descarga) llamado Xan de Domaio, a quien le había lavado y vestido con un uniforme de teniente de navío que el bellaco no hacía más que admirar estirando las puñetas...Una representación de opereta que nadie parecía advertir. Aquel virote se acercó a las cartas y con voz segura y puntero firme fue trazando la fácil derrota hasta la ría entre el silencio asertivo de todos los presentes.

E así, as veces se escribe a historia valéndose de argucias e farsas teatrais.

*Veciño de Moaña e directivo da Agrupación Cultural Nós

Compartir el artículo

stats