Celso Fernández Sanmartín, Celsiño, recita poesía igual que conta os contos, como fala: coa calma e o agarimo de quen sabe xogar coas palabras. Estará no XXVII Festival de Poesía do Condado, en Salvaterra do Miño, o 31 deste mes.

-Como conviven a súa faceta de poeta e a de contacontos? Que fronteiras hai, de habelas?

-Ata hai uns anos eu entendía que si había unha fronteira. Cando les e estudas poesía, salvo o realismo social, é un código moi cifrado, non ten moito que ver coa linguaxe literal. A parte de recollida si que ten que ver coa linguaxe literal. Pouco a pouco foron confluíndo, por dous motivos: o primeiro, o interese que eu teño pola poesía popular, sobre todo a pegada á música popular. Do moito que lles teño escoitado cantar ás mulleres de Zobra, e a finura dalgunhas coplas que elas cantan, a pertinencia e o acerto no que din; e despois, o interese por ser un xénero colectivo e participado. Aí si topei un vínculo que me fixo reflexionar moito con respecto á poesía que eu escribía e a que podía escribir. - despois están as historias de vida. Hai cousas que me teñen contado tan sumamente poéticas? - non se saen do cotián nin da linguaxe literal. Prefiro non dicir nada e reproducir aquilo que me contan como xénero poético, aínda que en orixe sexa froito dunha conversa. Digamos que me interesa moito a lingua na súa expresión de literatura popular.

-A súa poesía é moi lindeira coa narrativa?

-Ás veces, porque a min móvenme moito historias concretas que pasaron, sucesos. Partindo de aí, lindando coa vida, síntome máis como un cronista que como un poeta creador.

-Que poesía lle influíu máis?

-A poesía social. Gústame moito a poesía da observación, que é moi lindeira co científico. Por exemplo gústame moito Ernesto Cardenal, que é capaz de ensamblar relixiosidade con ciencia e con poesía social. É un poeta moi consagrado. Para min, que fixen filosofía, ten moito interese onde se coloca a poesía hoxe en día, esa suposta verdade que a poesía transmite. Chus Pato é unha figura clave dentro da poesía galega actual. É das voces máis serias e ao tempo contundentes e contemporáneas, que entenden o mundo no que están vivindo. A poesía sempre é un xénero limítrofe, pero é o xénero máis complexo que un pode facer traballando coa lingua. O grao de goce estético que produce a poesía é algo indiscutible. Cando dás con algo que che enche, iso cambia a túa vida.

-Ten publicado moito en edición de autor. Por que?

-Porque a poesía sempre ten certo grao de inquietude. O sistema literario é complicadísimo, coma o sistema artístico, e eu non son capaz de esperar polo non ou polo si. Cústame moito rogar. Hai unha copla galega que a min me encanta, que di: "Din que o amor é rogado, eu non llo rogo a ninguén. Arrenego do amor que a forza de rogos vén". Non son capaz de lle andar facendo as beiras a ninguén. Se considero, e son moi crítico comigo mesmo, que algo está maduro para ser publicado, non o deixo nun caixón gardado. Se eu sacaba algo en autoedición, bastaba que o presentase en Santiago ou en Lalín, ou facer un pequeno recital, ou que os teus propios amigos poetas sirvan tamén de altofalante, ou teñan ese interese que temos case como gremio de lernos uns a outros. O "boca a boca" funciona moito.

-Vostede pertence a unha xeración de poetas que traballou moito o recital?

-Cando empecei a escribir foi facendo a carreira en Santiago, e coincidiu no momento de Estevo Creus, Yolanda Castaño, Séchu Sende, María Lado, Emma Couceiro, Dores Tembrás, Rafa Villar, Miro Villar, Lupe Gómez? Toda esta xente nova que estaba publicando nos 90 aquí en Galicia, con Letras de Cal, eramos voces distintas, non había unha liña definida. Pero todos tiñamos unha amizade de base e unha ansia grande por escribir e dar a coñecer. Facíase moitísimo recital, e iamos grupos de tres ou catro poetas a institutos, a pé de rúa.