Unha xesta coma un enfeite

Prodúcese un relampo curioso, coma unha especie de chispa que serve para resituarnos, que me sacode cando ás portas do mes de maio empezo a ver as populares pólas coas flores amarelas prendidas nos parabrisas dos coches, coma se fosen un broche. O afeite da primavera. Se escribo a palabra «retama», case con toda seguridade non lles diga absolutamente nada. Pero se escribo «xesta» prodúcese a maxia. Cando hai un termo que só coñecemos en galego e que nos é completamente alleo en castelán, vívoo coma un oco para a esperanza. Porque a situación da lingua é de emerxencia, mais quedan algúns espazos purísimos que teñen que ver coa tradición. E malia que o que está establecido é que o momento correcto para colocar a xesta -ben na porta da casa, ben no coche- é na noite do 30 de abril, antes de romper o día, o certo é que días antes é habitual que empecen a circular vehículos que locen as xestas coma quen está chamando a voces pola primavera. A tradición de colocar as pólas de xesta ten que ver -como tantos ritos que aínda sobreviven e se entrelazan timidamente coa vida contemporánea- co cambio de ciclo. Era talvez un xeito de solicitar a fertilidade da terra, para que a colleita fose proveitosa. Mais tamén hai un vínculo poderoso co sobrenatural e de protección contra o meigallo. Ese temido mal de ollo tan unido ao rural e que -conforme a aquelas crenzas- podía arruinar unha colleita. Sexa como for, o pasado luns vin os primeiros coches coa xesta xa prendida nos parabrisas e iso fíxome sentir ben. Horas despois, os semáforos da nosa cidade deixaban de funcionar, as luces dos supermercados e grandes superficies empezaban a tremelucir -que palabra tan preciosa, por certo- e unha sensación de desconcerto, alimentada pola forza das hipóteses, invadíanos de xeito imparable. Ás dez da noite baixei á rúa Teixugueiras. Sentei nun banco e saquei unha bolsa de pipas. Uns tipos sentados no banco do lado estaban conversando sobre o que estaba a piques de suceder. Un deles, en clave distópica, asegurou que coa falta de electricidade, ao non funcionar as alarmas, ía ser unha noite longa. Noite de saqueos. Gardei a miña bolsa de pipas, levanteime sen facer ruído e regresei á miña casa. Tan só foron doce? Catorce horas? Suficiente para que as mensaxes apocalípticas por un lado e de filosofía barata polo outro, comezasen o seu periplo. No meu cerebro martelaba con furia aquel ridículo «sairemos mellores» que nos acompañou ao longo dos meses da pandemia. Porque non só non saímos mellores -cousa que era evidente-, senón que todo o mundo esqueceu todas as promesas de cambio vital aos cinco minutos de que se decretase o final das medidas establecidas polo Goberno. O martes, superado o apagamento, coas redes sociais funcionando a pleno pulmón, os teléfonos móbiles enchíanse de reflexións de cero sesenta ao respecto do importante que foi aproveitar esas horas de desconexión para ler un libro, pasear, prender unha candea, falar cos veciños, escoitar a radio, xogar ás cartas ou contemplar as estrelas. Coma se os libros, os camiños, as candeas, os veciños, a radio, as barallas e as estrelas non estivesen aí o resto dos días. Cando xa preto do amencer recuperei a liña no meu móbil, entroume algún whatsapp perdido que dicía algo así como: «Que marabilla escoitar o son do silencio». «O son do silencio que ti estabas intentando romper con esta mensaxe», pensei eu, cando o teléfono comezou a vomitar as mensaxes extraviadas. Hoxe, primeiro domingo de maio, hai electricidade, hai estrelas, hai radios e candeas. Hai xestas prendidas dos parabrisas dos coches, hai familias completas que celebran a vida arredor das nais, e tamén outras que non o están nin volverán estalo xamais. Pero, malia todo, que non falte o amor.

Suscríbete para seguir leyendo