Sen redeiras non hai peixe

Atar as redes é unha arte convertida en oficio. Unha arte sen a cal non habería peixe nas prazas nin nas nosas mesas. Hoxe en día hai cursos para aprender a atar, pero non hai tanto tempo que o coñecemento se transmitía de nais a fillas. A miña avoa paterna, muller e nai de mariñeiros, atou durante anos. Deixouno por mor da artrose nas mans. A súa filla, miña tía, non quixo estudar para ir traballar aos tendais —que eran os lugares onde, na miña vila, se tendían os aparellos para secar e reparar (hoxe seguen chamándose Os Tendais, pero no seu lugar hai edificios, un campo de fútbol e o centro de saúde)— e así levar cartos para casa. Así que, por tradición familiar, valoro moito o anuncio do Porto de rehabilitar uns antigos almacéns no Berbés, utilizados polos armadores no seu día, para as redeiras.

Proxecto

Ben merecido o teñen. O proxecto, cun orzamento sen IVE de 760.000 euros, como ben destacou o meu compañeiro Carlos Ponce, inclúe espazos para traballar nas redes (do cerco, maioritariamente), un anexo para formar as novas xeracións de redeiras e un museo coa historia deste oficio. Casualidade ou non, moi preto de onde, hai un século, as mulleres dos mariñeiros pasaban o día atando cando os barcos estaban amarrados. Ademais, o Porto organizará unha exposición sobre esta arte no Tinglado, reivindicando un oficio sen o cal a poderosa industria viguesa da pesca non sería tal. Pásalle un pouco como ao ovo e á galiña: non queda claro cal foi antes.

Las redeiras luchan contra su extinción

O Porto demostra sensibilidade con esta iniciativa e prosegue coa súa apertura á cidade, derrubando barreiras e apostando pola integración. De feito, o edificio manterá a mesma estética que o seu xemelgo de Portocultura. Creo que ese é o camiño a seguir unha vez finalicen outros proxectos, como a senda peonil e ciclista ata Bouzas ou a idea de recuperar unha praia urbana na zona do Náutico, como avanzou o propio presidente, Carlos Botana, nun foro deste xornal en xaneiro. Xusto o contrario que co novo recheo fronte ao auditorio Mar de Vigo. Non digo que non fose tamén unha reclamación histórica do sector da pesca, pero para min carece de xustificación algunha. Para que os camións poidan manobrar? Para aparcar furgóns? De verdade, a única solución era un recheo?

Está claro que as cidades que medran de costas ao mar esquecen a súa esencia. Por iso, proxectos como o da nova nave das redeiras son moito máis ca unha simple rehabilitación: son un recoñecemento ás mans que tecen a vida mariñeira, ás mulleres que durante xeracións sostiveron en silencio unha parte fundamental da economía e da cultura pesqueira de Vigo. Que hoxe o Porto aposte por preservar este legado é unha boa nova. Abofé. Pero non abonda con honrar o pasado; hai que garantir un futuro digno para quen segue a atar redes, porque sen elas, simplemente, non habería peixe.