Vin O corno, de Jaione Camborda, nos Multicines Norte. Asistín á proxección coma quen acode a un lugar secreto, baixo a influenza de ter a oportunidade de vela antes da estrea e, ademais, nese espazo tan importante para a memoria colectiva viguesa e para a miña persoal. Xa non podemos visitar os Multicines Centro, nin o Cine Fraga nin tampouco o Cine Plata máis que a través dos recordos, pero os Multicines Centro continúan no mesmo lugar de sempre e aí a nostalxia opera, facendo o seu traballo.
O corno é unha longametraxe que só podería dirixir unha muller. Refírome ao resultado do filme, a todos os fíos que o cosen e á substancia que segrega e o público respira. É unha rede tecida por mulleres, para o seu propio sustento e supervivencia. Lin nalgún sitio que no Festival de San Sebastián houbo varios desmaios a consecuencia da primeira escena e a proxección tivo que ser interrompida. O corno empeza cun parto nunha casa da Galicia dos primeirísimos anos setenta. Non hai panos quentes, non hai artificio nin tampouco rastro ningún da mirada masculina sobre un momento coma ese, tantas veces retratado desde o lugar equivocado.
"É unha rede tecida por mulleres, para o seu propio sustento e supervivencia (...) pero tamén é unha historia sobre a dor, sobre as renuncias e os coidados"
Ese parto é realista, case animal. Pero aí radica a honestidade desta obra, a súa potencia: está chea de verdade. O filme narra a historia de María (Janet Novás), unha mariscadora da Illa de Arousa que tamén é parteira. Ela é un baluarte, unha figura de apoio e sustento para as mulleres da illa. Mais un suceso provoca a súa partida por unha ruta de contrabando polo Baixo Miño, ata Portugal. A culpa e a sororidade, a sororidade e a culpa, atravesan a película como unha agulla que vai bordando a tea. Por momentos, durante a proxección pensei que, no fondo, estaba ante unha historia que falaba do empoderamento feminino e da capacidade de decidir sobre os nosos corpos.
Pero tamén é unha historia sobre a dor, sobre as renuncias e os coidados. Impresionoume a exquisita fotografía e tamén o poder dos silencios, que por momentos desacougan cunha potencia maior que a dun berro. Nesta historia hai mulleres vellas, mulleres novas, nenas, mozas, mulleres mariscadoras, taberneiras, parteiras, mulleres negras, mulleres que foxen, mulleres que marchan para sempre, mulleres que se aferran á terra, ao mar, a vida que vai e ven como as ondas.
"Semella unha heroicidade facer cine de autorA, pero é que esta longametraxe é ademais unha aposta deliberada pola lingua e polas raíces"
Pero, sobre todo, hai mulleres que (se) axudan. Janet Novás no papel protagonista devora a pantalla cunha presencia case hipnótica, mais os papeis secundarios son dunha forza radical, coma o caso de María Lado no papel de Teresa ou Nuria Lestegás no papel de Mabel. Estamos ante unha peza que necesita ser dixerida, talvez precisen uns días para asimilala. A Cuncha de Ouro que lle foi concedida na 71 edición do Festival de San Sebastián convértea na primeira película rodada en galego que logra esta distinción, pero estamos ante un dobre logro: Jaione Camborda é a primeira realizadora española que consegue este recoñecemento. Semella unha heroicidade facer cine de autorA, pero é que esta longametraxe é ademais unha aposta deliberada pola lingua e polas raíces. A partir do día 11 de outubro a cinta poderá verse nas salas de cine. Oxalá sexa un éxito de público!
