Stalingrado

Xosé Luis Méndez Ferrín

Xosé Luis Méndez Ferrín

Tiña eu vinte e poucos anos cando entrei por primeira vez no metro de París. De pé, ía un individuo de raza preta cuxa talla espectacular éralle resaltada polo traxe branco, inmaculado. A carón, unha moza e un mozo, ambos de aspecto francés, devorábanse a beixos sen que viaxeiro ningún lles prestase atención. Eu non comprendín a mensaxe da megafonía, pero axiña vin que o nome da estación na que se detiña o comboio era este: Stalingrad. A escena do metro ilustrábame a “negritude” de Sédar Senghor e a equiparación dos sexos que Simone de Beauvoir lle esixía á nosa época. A memoria da cidade que levaba o nome de Stalin brillaba na placa do metropolitano. Aquilo era, pois, París.

"Unha unidade integrada por comunistas poloneses e ucraínos, ao mando do xeneral galego Enrique Líster, entrou en Varsovia"

O 21 de xaneiro de 1943, e despois de terríbel batalla, un exército alemán, vencido, rendiuse ao soviético en Stalingrado. E, a partir do acontecemento, o III Reich foise esborrallando e os episodios da morte dos falsos deuses sucedéronse. Despois de Stalingrado, unha unidade integrada por comunistas poloneses e ucraínos, ao mando do xeneral galego Enrique Líster, entrou en Varsovia e as pegadas das botas sobre o adoquinado soaron a música romántica. Os soviéticos abriron as portas dos campos de exterminio nazis e o mundo coñeceu para sempre a condición inicua do verdugo. Por fin, circulou a fotografía: un soldadiño soviético chanta a bandeira vermella na cúpula do Reichstag en canto Hitler e os seus achegados se suicidaban matando meniños, para completar o cadro dos horrores. Despois de Stalingrado, e no Leste, ou sexa antes de Hiroshima e Nagasaki, o exército da URSS venceu o militarismo xaponés por terra e borrou literalmente do mapa o pendello colonial do Manchukuo. Certo que o desembarque de Normandía ocorreu e foi cousa nunca vista, pero el veu despois de Stalingrado.

Foi na era de Khruxev, que culminou en Gorvachov, cando mudaron o nome de Stalingrad polo falsamente neutral de Volvograd. Repoñer ou non o nome da cidade heroica, é hoxe cuestión maior. Ten que ver coa posibilidade de que predomine a razón, a coexistencia pacífica e o multilateralismo internacional. E voltamos ao principio de esta columna. Despois do meu descubrimento da estación de Stalingrad en París, regresei á casa pasando o control e a alfándega española de Irún. Un inspector de policía, con bigotiño e aspecto de ex-alférez provisional de Franco, fíxome algunhas preguntas sobre os libros que levaba na maleta e carimboume o pasaporte en silencio. Entroume, en Irún, un forte desexo de ouvir a música que Shostakovich dedicara á vitoria de Stalingrad, desexo que se me reproduce ao pór aquí punto final.

Suscríbete para seguir leyendo