Celso Emilio Ferreiro apelidábase, de segundo, Miguez. Outra forma do apelido, Miguéns, leva o acento tónico no mesmo lugar da sucesión silábica. A Ferreiro dáballe coraxe a manía de converter o Miguez en Míguez. Un dos moitos relatos urbanos que circularon no século XIX con Emilia Pardo Bazán de protagonista enxeñosa, di que a ela lle molestaba o feito de en Madrid mudaren o lugar do acento de Mondariz, famoso balneario. “Mondariz será Mondáriz cuando nariz sea náriz”. E o establecemento dos Peinador permaneceu indemne ate os nosos días no que se refere á fonética de Mondariz.
Non así outros topónimos e apelidos procedentes de topónimos. Todos ou case todos os Froíz e os Fraíz abaneáronse para Froiz e Fraiz. Velaí o apelido Nóvoa. Procede do nome dunha freguesía próxima a Rivadavia aínda que inclusa no termo municipal de Carballeda. En canto apelido, Nóvoa é usado por un numeroso grupo de galegos. Amósase hoxe a tendencia a lle mudar a Nóvoa o lugar do acento tónico e a facer desaparecer o til que indica a intensidade. O antiguo Nóvoa está mudando velozmente a Novoa. Ocórrelles o mesmo aos Novás, moitos na vila e ría de Pontevedra e Marín, que tenden a cambiar a súa tonicidade para Novas.
Isto sucede do mesmo xeito en que os Casás (“os casás están ben sós”, que aliteraba o grande poeta). Estes pasaron a ser Casas. Curioso, pero comprensíbel, é que os Casais continúen sendo tales no territorio no que os Morais non son Morás. Éstoa, apelido da vella provincia de Mondoñedo, está sendo usado coma Estoa, seguramente debido a atracción exercida por Balboa. Teño lido algún texto xenealóxico-fantástico que Balboa é unha estirpe de orixe vasca, cando é galaica inconfundíbel. Segundo unha vella tradición, nos apelidos non rexen as regras ortográficas do noso e doutros idiomas. É por iso que os Ermida soen converterse, ao pasaren á onomástica persoal en Hermida.
Un dos apelidos galegos máis sometidos a manipulación gráfica é o do P. M. Benito Gerónimo Feyjoó. No século XIX o apelido foi normalizado administrativamente como Feijóo e usado así por moitas familias do rodopío e convento de Celanova. Naturalmente, esta forma converteuse en castelanismo cando se sentiu que a letra x estaba destinada a representar o son do fonema fricativo palatal xordo do galego. Pois logo, a regaleguización de Feijóo non podía ser outra ca a de Feixóo. Espérase pois que se estableza en Galicia algún tipo de orde sistémica nesta sarabanda licenciosa de acentos tónicos e gráficos.
