Pedro de Quevedo argumenta que Carlos IV, como calquera rei, non ten máis dereito ao trono español que o da herdanza e a transmisión pola súa descendencia, e non pode renunciar e traspasar a coroa de España a Napoleón privando deses dereitos, non só os seus fillos, senón os seus irmáns e a outros membros da familia real. Aínda que esta renuncia fose voluntaria, que non o é, non tería valor. Polo que de nada serve que Napoleón, á súa vez, renuncie aos seus dereitos a favor do seu irmán José, porque "é indubidable que ningún tivo xamais, nin ten, a coroa de España. Só podería e pode ter os da forza", que é a que usou para lograr as renuncias de Carlos IV e Fernando VII coa "entrada de máis de cen mil homes no reino, pola ocupación de prazas fronteirizas e pola astucia e circunvención". Textualmente dirá:
"Nas propias renuncias e na carta do Sr. rei D. Carlos IV como na exhortación dos infantes, áchanse probas incontrastables da violencia. Carlos IV confesa que se viu como sorprendido e receoso dos designios hostís do emperador Napoleón cando as súas tropas se dirixiron cara á corte, [?] (e) dille ao seu fillo, o Sr. D. Fernando VII, que non podía xa ser rei de España, porque as tropas francesas a ocupaban, e díxolle o gran Napoleón que non o recoñecería xamais por rei de España: e exhórtase aos españois a que se suxeiten á vontade do emperador para escusar o sangue que se derramaría doutra sorte, e pola dificultade de resistirse. O amor dos seus vasalos e o desexo de evitar os seus males move ás renuncias, e é toda a causa delas. Pero os males que se temen, de onde poden vir senón da forza armada de Napoleón en España, e do seu empeño en pór a coroa nas tempas do seu irmán, rei de Nápoles [?]?"
Para que se entenda mellor o atropelo político e xurídico que, en opinión do bispo, se ía cometer cos Borbóns españois pon logo como exemplo a mesmísima dinastía bonapartista e a nación veciña. Se un herdeiro do Imperio, pola súa propia vontade ("sen a autoridade ou consentimento da nación francesa", advirte) renunciase á coroa imperial nun príncipe doutra casa ou "noutra persoa estraña", "a Francia debería recoñecelo e someterse a el?". A Quevedo parécelle evidente que as pretensións de Napoleón "á coroa de España e a renuncia de tales dereitos no seu irmán non é senón unha clarísima usurpación violenta dos xustos e lexítimos dereitos dos verdadeiros herdeiros". Se isto puidese ser así "non habería outra constitución que a vontade dos sucesores, porque cada emperador e cada rei podería, por renuncia ou testamento, pasar a coroa a quen quixese, e non sería hereditaria senón electiva". Exposto o problema nestes termos "a España, podendo resistir unha dominación inxusta, debendo ser fiel aos seus reis, xurándolle a Fernando VII, príncipe de Asturias, herdeiro da coroa, e recoñecéndoo despois polo seu lexítimo rei, abandonaríao agora para compracer o emperador Napoleón? [...] e deberíase xulgar feliz porque este lle dese por rei un irmán seu [...]?"
Termina a carta D. Pedro de Quevedo cos arrestos suficientes, non só para aconsellar ao Supremo Consello de Castela que faga presente todo o dito anteriormente ao emperador Napoleón e ao seu irmán José, senón tamén para ameazar o mesmísimo Napoleón advertíndolle que todas as cousas teñen un final e o seu pode ser España. "Un emperador invencible e afortunado ata agora pode achegarse a un termo infelicísimo e inesperado". Napoleón debía estar moi sorprendido de que nos momentos máis gloriosos do seu poder e influencia, un bispo español de modesta diocese pero de recio carácter patriótico e formación máis que notable, lle adiantase o principio das súas dificultades e a súa non moi afastada derrota. Para que iso non ocorra, o bispo, con gran dose de valor e non pouca desenvoltura, dille que "dea antes a paz á España, (e) se contente cos loureiros que o adornan", porque ten un inimigo moi poderoso e invencible que pode acabar con el usando a España como instrumento, porque "o único Señor, o que puxo termos ao mar, e obriga as súas soberbias ondas a que se suxeiten e desfagan na praia e cedan ás areas, non o porá as vitorias e conquistas de Napoleón? Non podería ser a España a escolma que causase o seu naufraxio?"
E remata cunha sentenza latina referida tamén ao mar pero de aplicación ao que lle pode ocorrer ao emperador se se empeña en seguir adiante cos seus plans respecto de España. Dille: Husque huc venies et non procedes amplius, hic confringes tumentes fluctus tuos. Que quere dicir: ata aquí virás e non avanzarás máis, aquí romperás as túas soberbias ondas.
Esta carta, xunto coa que escribira a Carlos IV en 1796 onde lle predicía os designios de Napoleón sobre España, vendíanse por todo o país ao prezo dun real. En Santiago na libraría de Rey Romero.
Tal foi a incidencia destes escritos, e especialmente a carta-renuncia á Asemblea de Baiona, que o propio Cabarrús, naquel momento ministro de José Bonaparte, viuse na obriga de escribirlle o 8 de setembro para contrarrestar os argumentos do bispo, intentar convencelo da bondade do plan napoleónico e divulgar, polos mesmos medios, as vantaxes das reformas e do cambio de dinastía. Ambas as cartas son como o anverso e o reverso dunha mesma moeda, a sociedade dirixente española dividida entre unha actitude reformista que pasaba polo cambio dinástico e outra defensora do absolutismo borbónico e o statu quo institucional, e a través de ambas as caras albíscanse as posicións antagónicas do pensamento reaccionario e patriótico por unha banda, e do liberal e afrancesado por outro. Quizais as "dúas tristemente famosas Españas" que xearon o corazón dos españois repetidas veces teñen, non sei se o seu nacemento pero, seguramente, a súa primeira expresión nestas dúas epístolas.
Nesta carta ao bispo de Ourense, que coincide con outra enviada nesas datas a Jovellanos e que está recollida por Sánchez Agesta, o propio Conde de Cabarrús resume o seu pensamento ao dicir que "se trata hoxe de optar entre a guerra ou a paz. Entre a conquista ou a constitución. Entre as Indias ou España, pois quero supor que as primeiras se perdan. Entre un príncipe sagaz, ilustrado, xusto e bo, ou a anarquía". E propón ao noso bispo Quevedo que por Deus, a relixión, a patria e a humanidade "tome da súa conta, tome logo estes sacros intereses" (?), que a súa voz "resoe por todas partes, e a oian os pobos". E cunha declaración de confianza cara a José Bonaparte e unha cortés despedida termina a carta, datada en Vitoria o 8 de setembro de 1808.
Non sabemos se o bispo lle respondeu, pero si podemos aventurar que foi Quevedo, coa súa actitude -primeiro respecto de Baiona e logo, máis tarde, durante as Cortes de Cádiz- e os seus escritos, un dos primeiros defensores do pensamento realista e antiliberal e divulgador principal do patriotismo nacionalista español. Está xa suficientemente estudada a procedencia e difusión da ideoloxía liberal en España en xeral, e en Galicia en particular, e tamén sabemos agora que a ideoloxía antirrevolucionaria e reaccionaria procede tamén do mesmo país: Francia.
No caso do bispo de Ourense, D. Pedro de Quevedo, a súa ideoloxía e actitude respecto do que puidese provir da nación veciña estaba profundamente mediatizada polas informacións, opinións e escritos dos numerosos clérigos franceses que, fuxindo da revolución ou deportados por se negar a xurar a Constitución Civil do clero (12 de xullo de 1790), van atopar asilo e refuxio nesta diocese galega, e van ser recibidos como hóspedes honorabilísimos que personifican a persecución á doutrina de Xesucristo por parte dos peores e máis malvados membros da especie humana: "os franceses republicanos, ateístas e rexicidas" . Polo menos 328 clérigos procedentes das dioceses do oeste de Francia (desde Bretaña ata Baiona), as zonas más antirrevolucionarias (a Vandée e a Chouannerie bretona), habitaron en Ourense entre 1792 e 1801, ano da firma do concordato entre Napoleón e Pío VII. O máis famoso de todos eles foi Alexandre François de Louriziéres Thémines, exbispo de Blois, que foi expulsado da súa sede en 1791, chega a Ourense en 1793 e vive no palacio episcopal ourensán ata 1806 en que, pola inquietude que provocaban as súas pastorais e escritos reaccionarios, é recluído no convento do Bon Xesús da Limia (Trandeiras) ata 1808 en que, aproveitando a conxuntura bélica, o bispo Quevedo consegue da Xunta do Reino de Galicia (da que é membro) que sexa liberado. Morreu en 1829 logo de provocar un cisma na Igrexa coa creación da Petit Eglise, movemento reaccionario de sacerdotes sen apenas fieis nas súas filas.
Non é de estrañar que con estes antecedentes vitais e ideolóxicos, co coñecemento de primeira man dos horrores e das negativas transformacións que para a Igrexa se produciron en Francia, mais as descaradas intencións de Napoleón de cambiar a dinastía española como paso fundamental para alcanzar o seu obxectivo de imperio occidental e pechar o bloqueo a Inglaterra coa toma de Portugal, o bispo Quevedo transformárase en 1808 nun dos elementos máis sobresalientes dos defensores de "Deus, a patria e o rei", e, consecuentemente, non acudise á chamada de Baiona. O importante non foi iso, porque outros moitos fixeron coma el. A importancia radica en que foi o primeiro que a través da súa famosa carta de renuncia expuxo os argumentos e razóns (ampla e rapidamente difundidos) que serán despois esgrimidos polo movemento patriótico antifrancés, tanto do reaccionario como do liberal.
Un dos exemplos máis claros da súa influencia e difusión van ser os dous diarios bicentenarios decanos da prensa galega. O día seguinte de saír do prelo o Diario de Santiago, o 2 de xuño de 1808, xa coñece a carta de renuncia a Baiona do bispo ourensán, porque dirá -practicamente nos mesmos termos que Quevedo- que a Xunta Gobernativa desa cidade abriu unha subscrición "para la defensa de la Religión, de la Patria, del honor y nombre Español" . O Diario de La Coruña inclúe unha nota o día 24 de xullo que di que a Xunta Suprema de Galicia ("o Reyno", di o periódico) mandou publicar a carta do Ilmo. Sr. bispo de Ourense en que respondía á que se lle remitiu por parte do secretario do consello D. Bartolomé Muñoz, e onde lle notificaba a designación de José Bonaparte como rei de España.
