Co gallo do "Día das Letras Galegas", en homenaxe a nosa lingua nai, traemos este conto do grande artistita marinense Manuel Torres.
Non sempre se vai a algures por necesidad. Algunhas veces, vaise sen saber a que se vai, youtras vaise sabendo que se vai, pero sin que se nos impoña o ir. Quero decir que entonces vaise por puro vagar, ou dito de outra maneira, por puro aledamento. Por esta derradeira razon teño ido eu moitas veces polo campo de eido en eido e de souto en souto, cáseque coma una volvoreta, deiqui para alá para acá, sin mais nin mais que polo gusto propio. E nestas andadas teñome topado moitas veces co home do sacho, que hoxe ven a pousarse neste conto, agora que xa no é máis que un recordo.
O home do sacho, era un home andado, pro non vello. Non era alto nin baixo. Pudo sere mais gordo pero ser conoce que non era de casta de selo, pois houbérao sido si lle chegan a medralas carnes o son de como lle medrara o bandullo. E decir que o home do sacho non tiña a faquía propia do home do sacho. O sacho, a según teño entendido, require un movemento de visagra que descansa no espinazo e espreme o bandullo e no no deixa opar como opa o ventre do home que vive a sua vida folgado e mantido. Pero bueno. O conto é que teño atopado o home do sacho ó pe do portal coma si saira para algures ou baixando a corredoira coma si viñese de algures ou na presa do muiño, ou no lameiro, o na tomada do outeiro, ou no veigón do souto. Sempre, sempre, como un guardia co fusil, o home do sacho ía armado sempre co seu sacho. E ¡claro! De velo tantas veces maxinei unha historia ateigada de traballos, de escrabitu, de servidume. Maxinei, a pesares do bandullo, unha vida ardente, cobizosa, dura, de sachas, de arrendos de cavas, de rozas, de traballo a reo, sin refolgos. Maxinei o home do sacho na aldea despertando os galos coas zamancas nos pelouros do camino ou picando terrons para botalas patacas, ou sachando as veigas do millo, a suar no vran, a suar no inverno, abrindo e cerrando a visagra do seu corpo para fincalo sacho n aterra dura. ¡Que vida señor ¡Que grande servidume e o pan de cada día amasado cos músculos, turrando do sacho, sin luns, e sin domingos, sin mais vagar que o da renuncia do corpo esgotado!
Co-este pensamento na testa estaba un día ollando para o home do sacho que ollaba enrriba dun outeiro, non sei para onde e chegouse a min un labrego que pasaba con ganas de parola, e dixome: -Seica lle gusta o paisaxe?- Estaba ollando, respondín- aquel home que sempre atopo co sacho na man.- ¡Malpocado! Andalle sempre asi pro non fai nada. O probe elle tolo.
