O meu vello ordenador morreu, afectado por un terrible virus. Non puidemos facer nada por el. Bótoo de menos porque foi un gran amigo, o fiel compañeiro das miñas letras durante anos. Pero a vida segue, e non tiven máis remedio que mercar outro novo. Decidinme por unha especie de Rolls Royce dos ordenadores portátiles que fai o mesmo oficio co anterior pero con máis luces, e me alerta constantemente dos erros que cometo con alarmas e badaladas cibernéticas.

Estou escribindo, mellor dito ameazando –como me dixo nunha ocasión o meu querido amigo Moncho Pena– con outra novela, e necesito levarme ben con esta notable máquina para tentar rematala. Por suposto que o vello ordenador, que por mor do uso carecía de identificación en moitas das tegras, non foi parar a un deses terribles cemiterios de elefantes electrónicos. Foi embalsamado dentro do mellor caixón do meu despacho, e alí permanecerá ata que eu faleza no ano 2052. Acariñareino de cando en vez.

Na novela que estou escribindo utilicei termos como "anguria", "tiscar", "curisco", "enterarse", "tertulia", "pernoctar", "inxel", "galuchada" ou "patuco". Utiliceinos libremente, sen saber que, no canto dun computador, mercara unha especie de chivato sabechón que me subliña en vermello, impertinente, todas as palabras mal escritas. Deducín que alguén lle metera, sen avisarme, un moderno diccionario correctivo, ¿ou correxidor? Aceptei que a anguria é a angustia. Aceptei que Curros Enríquez non estaba ao tanto do galego normativo porque aquelas ovellas que no seu poema "Nouturno", "tiscaban o céspede mol" non deberían tiscalo senón taniscalo. Aceptei que en galego non nos enteramos, senón que advertimos. Que os inxeis non existen: son os cándidos ou miñaxoias. Que as galuchadas, tampouco: son larpeiradas, lambetadas, lambeadas ou lambiscadas, e que me perdoe o meu querido amigo Benigno. Acepto que as tertulias sexan faladoiros. Non discuto que en Galicia non se pernocte, senón que se pase a noite, que son cousas ben distintas. Acepto que o adxectivo curiscante é unha invención miña. Incluso tolero que o meu novo ordenador me asubíe sempre que constrúo un neoloxismo ou cando invento o nome dun personaxe. Acepto case todo, con humildade. Sei que teño moito que aprender. O que de ningunha maneira admitirei é que ninguén me diga, sexa máquina, libro ou humano, que os patucos non existen. Pois resulta que non só non existen no cerebro e na memoria do meu novo ordenador senón que tampouco aparecen nos diccionarios galegos e casteláns, vellos ou novos. ¿Quen me roubou, daquela, a memoria dos patucos dos meus fillos?

Entre os pais e as nais de antes das ecografías xogábase ao tenro misterio dos nomes do fillo/a que ía nacer, e as avoas e as nais tecían patucos azuis e rosas. Non lembro ningún pai que os tecesen daquela, só lembro a ilusión compartida. Afirmo que os patucos existían, malia que os diccionarios, incluido o prestixioso de don Eladio, o neguen. Despois de revisar os que teño na casa, que son moitos, tanto de castelán como de galego, levei a grata sorpresa que no de Isaac Alonso Estravís aparecen. Que ledicia! Non era unha invención miña. Nos outros diccionarios, a primeira palabra que comeza por patu é patulea, unha palabra que, por unha misteriosa asociación de ideas, me fixo maxinar cómo se apañarán os bilingüistas eses para explicar nas tendas pre-mamá que queren "un little calzado infantil de estambre" para que a vendedora entenda que solicita uns patucos. Pasado o tempo, o bebé, xa feito mozo, recibirá algunha tenra reprimenda: "My son, non me seas parvo, ya te lo tengo dicho: estúdiame. Si me sacas unas notas very good, a los jueves te dejo ir a la de Johnny y mismo te compro unas patatillas". O malo é que tampouco existen as patatillas nos diccionarios que non sexan de dialecto vigués, pero yo, por estas que son cruces, que las tengo comido.