Cando a noitiña regreso para a casa, apenas unha hora despois do peche dos comercios, con frecuencia atopo a dous homes deitados nos peitorís dun par de escaparates, protexéndose alí da chuvia e da ventada. Expulsados das salas dos caixeiros automáticos ["por motivos de seguridade e hixiene"], montan durante a noite o seu cuarto de cartón, cun tamaño diminuto de cincuenta centímetros de ancho, en plena rúa, sen intimidade ningunha, sometidos ás inclemencias da intemperie e ao balbordo do tráfico e da marcha da fin de semana. En máis dunha ocasión, cando o domingo cedo baixo mercar os xornais, teño visto como unha ambulancia do 061 veu recoller a un deles, atendendo a chamada dalgún veciño de Urzáiz ou María Berdiales seguramente alarmado ao velo ao pé do escaparate, inmóbil, envurullado no seu saco.
Outras persoas sen fogar, quizais máis afortunadas, viven no estreito espazo dun coche estacionado en Beiramar, en grupiños de afinidade nos xardíns de Montero Ríos, agochados nalgunha infravivenda das abandonadas no Casco Vello ou, simplemente, grazas ao aloxamento que lles proporcionan a Cruz Vermella ou os Hirmáns Misioneiros dos Enfermos Pobres de Teis, eses heroes da solidariedade, cada noite desbordados nas súas 44 prazas habilitadas para transeúntes no seu edificio. Estas persoas, que durante á noite mal dormen entre o medo a morrer de frío ou a ser asaltados, deambulan durante o día entre os comedores benéficos da igrexa católica ou das diversas oenegués que lles proporcionan un prato quente e roupas e calzado usado para vestir. E, ollo!, non estamos falando aquí doutras situacións de precariedade como as que sabemos se viven nos numerosos pisos de camas quentes existentes nos barrios populares, empregados por moitas persoas pertencentes ás comunidades inmigrantes. Falamos só dos sen teito, dos máis abandonados dos abandonados.
Este é o triste panorama existente nunha cidade na que cada ano estimamos morren na rúa case unha vintena de persoas (si, leu ben, vinte persoas, unha cifra terrible); unha cidade na que os responsables políticos das administracións competentes no caso non conseguen chegar un acordo para ubicar un albergue de emerxencia para estas persoas solitarias e esquecidas para todos. Tras máis dun ano de debate político interminable sobre a ubicación desta instalación, debido á negativa da Xunta de Galicia e do Concello de utilizar como albergue os espazos arranxados para tal motivo no edificio da Gota de Leite, a situación volveuse vergonzosa. A Alcaldía teima instalar alí a nova sede da Policía Local, mentres a Consellaría de Traballo e Familia, propietaria do edificio, anuncia que será dedicado a montar unha oficina de apoio ao emprendedor e unha escola infantil, a partir do mes de setembro de 2010. Mentres Alcaldía e Xunta continúan a súa desputa retórica, a concellaría viguesa de Servizos Sociais, a Federación Veciñal e, sobre todo, a Rede Social Galicia Sur, que agrupa a máis de vinte oenegués, reclaman a apertura inmediata dun albergue de emerxencia en Vigo, ben sexa na Gota de Leite ou nunha ubicación alternativa. En fin, unha situación insólita, inaudita, inexplicable, insostible.
Comprende alguén que Vigo sexa o único concello dunha gran cidade española que non ofrece este servizo de asistencia social para as persoas máis desamparadas da súa comunidade, a pesar de investir unha millonada en empedrar as súas beirarrúas (o que aplaudimos abertamente) nas chamadas "campañas de humanización" acometidas ao abeiro do Plan E. Hai xustificación algunha para montar unha carpa transparente na reformada Porta do Sol (máis xeitosa e agradable ca nunca) para celebrar alí espectáculos durante as festas de Nadal, mentres a poucos metros unhas cantas persoas non teñen lume no que quentarse nestas noites húmidas de fin de ano? Comprende alguén que a Xunta de Galicia non garanta este servizo de albergue de emerxencia en Vigo a persoas tan necesitadas de axuda, cando o proporciona de forma case gratuíta a peregrinos do Camiño de Santiago que nalgúns casos poden atesourar cantidades millonarias no banco. Non resulta todo isto un pouco grotesco e indignante?
Non hai humanización real da cidade se as administracións non se ocupan dos que viven nas situacións máis precarias. De moi pouco serven os novos empedrados e as iluminacións de deseño futurista, se non lle damos unha solución digna a estes seres humanos, concidadáns nosos. Insisto no que dixemos cando denunciamos por vez primeira esta situación: cada noite máis na que estas persoas continúen á intemperie, será unha xornada de vergonza para a clase política viguesa. Veremos algún día publicada a fotografía dos corporativos paseando diante do albergue recén inaugurado? De que humanización estamos falando?
bretemas@gmail.com
