Teño que confesar que, ás veces, en ocasións moi contadas, pero nalgunhas, éntranme ganas de matar a alguén. Por exemplo, cando á última rutilante e despampanante estrela lle preguntan que máis odia neste mundo e responde, todo sincera: "La mentira". Claro que si, muller, debe ser gravísimo que lle preguntes a alguén que tal che senta o último bolso de Prada e che diga que moi ben, cando parece que o que levas na man é o resultado de cumprir un dos deberes cívicos de ter can. Non, prenda. O problema sempre foron as desigualdades, ou máis concretamente, as desigualdades abismais.

Desigualdades hóuboas sempre, dicía a xente de antes, incluso a xente de agora que é como a de antes, e os que botan de menos que todo fora como era antes. E desigualdades hóuboas, pero nunca as diferenzas foron tantas cando nunca tanto houbo para repartir. Este é un discurso que ata a miña estimada sogra compartiría, (e non por iso é menos certo). Onde xurdirían as diverxencias probablemente sería á hora de debater como poñerlle remedio. Para reducir o nivel da polémica, e para aproveitar unhas lecturas que fixen (a maiores das da estrela que odia a mentira), non me refiro ás diferenzas sociais de aquí e como rebaixalas, alomenos mentres nos deamos cavilado como eliminalas. En xeral, o proceso é que cada vez menos xente concentra maior porcentaxe de cartos, pero tamén hai boas noticias, en comparación coas peores. Segundo Paul Collier, un deses gurús da socioeconomía que leva dedicando boa parte da súa vida á pobreza -a loitar contra dela, supónse- e que traballou no Banco Mundial na etapa no que o dirixía o premio Nobel Joseph Stiglitz, o 80% por cento da poboación mundial deuse zafado da pobreza absoluta, ou está no camiño. Que dá sobrevivido e non morre de fame.

Pero hai mil millóns de seres humanos que están, como quen di, no fondo dun saco, sen esperanza de saír del (Así, "The Bottom Billion" é titulo orixinal da obra que aquí se traduciu "El club de la miseria") Collier chama "Estados falidos" a eses países máis ou menos potencialmente ricos, en ocasións potencialmente riquísimos, habitados por xente realmente misérrima. Quedan algúns en Asia, como o que sigo chamando Birmania, pero a maioría son africanos e teñen en común varias características que se poden resumir en tres: sofren ou sufriron un conflito armado, dependen exclusivamente dos recursos naturais que lles explotan e están gobernados por ladróns, no mellor dos casos. Máis ou menos como todos no século XVI. Eses países, ademais de determinadas medidas económicas, o que precisan é unha intervención militar puntual que arrombe ós ladróns e os cambie por outros ós que unha axencia internacional in situ deixaría gobernar, pero controlándolle os cartos.

O noso gurú, que na mellor tradición británica non se corta á hora de ser acedo e contundente, asegura que nin o rock solidario nin as ONGs van salvar África, nin ós que estamos ó lado das consecuencias do que vai pasar en África, pero sabe que na esquerda non son moi populares as intervencións armadas -e menos despois de Iraq- e a tradicional confianza da dereita en que o crecemento global o amaña todo, non vale porque o que fai é máis global a pobreza. O problema -a conclusión é miña- é que as esquerdas están contra o uso dos exércitos, e as dereitas, contra usalos se non hai beneficios -normalmente enerxéticos- á vista. Ou sexa que se eres pobre e tés petróleo estás amolado, e se non o tés, tamén.