La matrona que revolucionó el apoyo a la lactancia en Vigo

Ángeles López se jubila. Defensora de prácticas que en la actualidad son la norma, pero que en su época fueron motivo de escepticismo, impulsó un taller de lactancia en el Nicolás Peña que cambió la vida de centenares de mujeres en la ciudad y del que surgió la Asociación Rede Cría

Ángeles López, en el centro de blanco, rodeada de las madres que acuden a sus talleres.

Ángeles López, en el centro de blanco, rodeada de las madres que acuden a sus talleres. / Pablo Hernández Gamarra

Carolina Sertal

Carolina Sertal

Sobre las colchonetas exploran libremente el entorno. Cogen libros, hacen rodar las pelotas y ruedan ellos también, comparten la merienda, juguetes y, mientras tanto, sus madres hablan de cómo lo llevan, de en qué punto se encuentran en la crianza o de su rutina. «¡Ya viene!». Ángeles López entra en la sala para dirigir la última actividad grupal en el centro de salud Nicolás Peña, a donde llegó en 2015 para probar Atención Primaria, tras haber iniciado su carrera en atención hospitalaria en el año 1980.

Está a tan solo cuatro días de jubilarse en el Sergas y sus pacientes se muestran realmente apenadas por su inminente marcha, puesto que esta matrona ha contribuido a mejorar sus vidas gracias al taller de lactancia postparto que impulsó en el área sanitaria hace una década, una iniciativa que ha dejado huella en centenares de mujeres.

Ángeles López junto algunos de los bebés del taller del centro de salud Nicolás Peña.

Ángeles López junto algunos de los bebés del taller del centro de salud Nicolás Peña. / Pablo Hernández Gamarra

Entre las asistentes al último obradoiro se encuentra Paula Corbacho con sus dos pequeñas, Cíes y Estela, de cuatro años y 11 meses, respectivamente. Mientras juegan e interactúan a su alrededor con el resto de niñas y niños, su madre cuenta que «empecé en este grupo con Cíes y sobre todo me animé porque al principio se necesita mucha ayuda, mucho soporte. En este grupo te juntas con otras madres y planteas tus dudas: ¿Es normal que esté pegada a ti? , ¿es normal que se despierte si la dejas en la cuna? Y aprendes mucho de las demás».

Por otra parte, Paula Corbacho tiene claro cómo formar parte de esta «tribu» tan especial de la ciudad olívica ha cambiado su maternidad y asegura que, «gracias a ella todas mantuvimos la lactancia, porque si no fuera gracias a este grupo probablemente hubiéramos abandonado la lactancia al primer mes o al segundo. Sin embargo, con Cíes di el pecho hasta los tres años. En este grupo siempre encuentras apoyo, te enseñan lo que son las crisis de lactancia, que llega a los 15 días, y que eso es normal. Aprendemos de madre a madre y de Ángeles».

Una profesional visionaria

Lo primero que dice es que todo el mérito es de las «mujeres maravillosas» que se encontró cuando aterrizó en Primaria. A la hora de empoderar a las madres, Ángeles López comenta que para ella siempre fue prioritario acompañarlas recordándoles que «tienen la capacidad de dar el pecho, porque casi todas se creen que no pueden, que no tienen leche, piensan que necesitan necesitan normas, y yo siempre digo que aquí no hay normas, que el único que pone las normas es el bebé y que habrá que estar pendientes de lo que ellos necesitan», y esto es todo lo que siempre ha pretendido inculcar, además del respeto por la infancia.

Yo siempre digo que aquí no hay normas, que el único que pone las normas es el bebé y que habrá que estar pendientes de lo que ellos necesitan

Cuando se le pregunta a esta matrona cómo ha desarrollado su visión tan particular y personal en la profesión, ella responde que «el haber sido madre es un punto fuerte, porque yo también me sentí sola, tuve depresión postparto o sufrí violencia obstétrica, y no fui consciente de ello». Satisfecha de todo lo conseguido, López indica que no ha sido un camino de rosas, puesto que a nivel profesional recuerda cómo era apodada «la piel con piel» o cómo era tratada como una rara avis por estar en contra de los nidos y defender que la madre fuera en el mismo ascensor que su recién nacido. Sin embargo, muchas de las prácticas que ella promulgaba hoy son la norma.

El origen de una red solidaria

En el año 2015, Nadia Lamarca estaba embarazada cuando Ángeles López aterrizó en el centro de salud Nicolás Peña. Esta viguesa reconoce que la llegada de la nueva matrona «supuxo un cambio moi grande porque nas clases de preparación do parto xa nos comezou a inculcar que o importante era darlle amor á nosa crianza, que nos centráramos en pasar tempo cos nosos bebés, falaba do respecto á infancia... E xunto con esas ideas, acabou impulsando un obradoiro de lactancia postparto. Non sei se consciente ou inconscientemente, pero Ángeles foi quen de crear un espazo seguro no que as nais comezamos a falar entre nós, das nosas inquedanzas, porque nese momento postparto sentes que estás moi soa, sentes incertidume, e grazas a falar con outras mulleres ves que hai cuestións en común e, con Ángeles como guía neste contexto, creamos unha rede e un tecido de axuda».

Non sei se consciente ou inconscientemente, pero Ángeles foi quen de crear un espazo seguro no que as nais comezamos a falar entre nós, das nosas inquedanzas

En este sentido, Nadia Lamarca apunta que «Ángeles foi unha persoa que nos achegou un espazo no que a idea principal era o respecto á crianza e falando entre nós percatámonos de que as familias tiñan moitas necesidades sen cubrir, polo que de aí, dese taller, acabou nacendo a Asociación Rede Cría, da que Ángeles é socia honoraria. Foi pioneiro e novidoso que a nosa matrona creara estes grupos porque, de feito, a día de hoxe hai unhas 1.000 mulleres en rede grazas ao que ela iniciou».

Esta viguesa, también integrante de Rede Cría, no solo pone en valor todo el trabajo que Ángeles López llevó a cabo en talleres y consultas, pues afirma que «atendeu a calquera muller que o precisaba, a calquera que tiña un problema, fomos moitísimas», sino el hecho de haber sido una auténtica inspiración a la hora de construir esa red que en la actualidad sostiene a cientos de mujeres y de la que Nadia Lamarca destaca el nivel «altruísmo e solidariedade que existe». Lógico que Ángeles, una mujer que advierte que se jubila pero que nunca dejará de ser matrona y estará para las «mamás» que lo necesiten, sea tan querida.

Suscríbete para seguir leyendo

Tracking Pixel Contents