Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

La Universidad de Vigo evalúa el potencial biotecnológico de los microorganismos de las termas

Un estudio constata el potencial de las comunidades de arqueas y bacterias que habitan en el manantial de Río Caldo, en Lobios, para la limpieza de aguas de consumo

Termas de Río Caldo, en Lobios Cedida

Galicia es una de las comunidades más ricas en fuentes termales cuyas propiedades mineromedicinales están acreditadas por numerosos estudios. Sin embargo, su biodiversidad ofrece un destacable potencial biotecnológico aún por aprovechar. Una investigación de la Universidad de Vigo en los dos manantiales donde el agua brota a mayor temperatura, As Burgas y Río Caldo, ha determinado que los microorganismos de este último podrían aplicarse a la biorremediación de aguas de consumo.

Roberto González desarrolló este trabajo en el Laboratorio de Bioquímica, en el campus de Ourense, donde ya existe una línea dedicada a la producción y caracterización de enzimas lipolíticas producidas por microorganismos termófilos –capaces de soportar temperaturas superiores a los 45 ºC–. De hecho, ya han patentado el proceso para obtener esterasas de interés para las industrias farmacéutica y alimentaria o la producción de biodiésel.

Además de contribuir en este ámbito caracterizando nuevas enzimas, González analizó con técnicas de metagenómica y ecología microbiona las comunidades de As Burgas y Río Caldo (Lobios), donde las aguas brotan en torno a los 70 ºC y viven varios grupos de arqueas y bacterias. El objetivo era obtener “unha imaxe xeral da súa biodiversidade e comprobar se había algún grupo interesante de cara á biotecnoloxía” .

Piscinas termales en As Burgas. INAKI OSORIO

Las aguas del conocido manantial de la capital ourensana son más sulfurosas, en cambio, las de Lobios, donde también se estudiaron los lodos, se caracterizan por su oxidación. Pero el principal hallazgo fue su elevada concentración de arsénico.

“Unha vez que soubemos isto, decidimos comprobar se os microorganismos presentes nesa fonte podían prosperar e sobrevivir a fortes concentracións de arsénico e se eran capaces de oxidar o arsenito, a forma máis tóxica, en arsenitos, que son menos tóxicos e máis fáciles de recuperar por métodos de filtración. E isto ten un gran interese no campo de biorremediación de augas de consumo”, explica.

González tuvo que poner a punto toda la metodología de cultivo: “É unha das principais dificultades porque, ademais dos requisitos de temperatura, estes microorganismos precisan condicións moi específicas de crecemento. Deseñamos unha atmósfera moi particular nun reactor, con condicións de osíxeno ao 1%, e fomos capaces de conseguilo. E despois comprobamos que eses microorganismos podían levar a cabo ese proceso de oxidación”.

Roberto González, autor del estudio. Cedida

El trabajo, que constituye su tesis doctoral, también aporta la puesta a punto de una metodología para el pretratamiento de muestras de lodos termales que optimiza la extracción de ADN, así como una estrategia de cribado eficiente.

La investigación estuvo dirigida por la profesora de la UVigo María Luisa Rúa y por Pablo Fuciños, del Laboratorio Ibérico Internacional de Nanotecnología (INL) de Braga, donde González también hizo una estancia para la caracterización estructural de enzimas.

El trabajo de campo en los dos manantiales ourensanos no estuvo exento de riesgo de quemaduras y el agua recogida en las garrafas, fabricadas con un material especial, no podía ser manipulada en el laboratorio hasta el día siguiente, cuando ya se había enfriado.

Tanto la línea de enzimas lipolíticas ya consolidada como este nuevo campo abierto por Roberto González son ámbitos de mucho futuro para nuestra comunidad. “Os estudios sobre fontes xeotermais en Galicia céntranse nos aspectos físico-químicos e as propiedades mineromedicinais. Só hai algún precedente en biodiversidade, pero as investigacións sobre os microorganismos presentes son realmente escasas. Hai un filón por explorar”, destaca Roberto González, que en estos momentos valora dar el salto a la industria ante las dificultades que ofrece la carrera como investigador en el mundo académico.

Compartir el artículo

stats