Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

La ‘tormenta perfecta’ de las editoras

Una librería de Pontevedra reserva libros en su almacén para la vuelta al cole. | // G. S.

Entre “muy díficil” y “agónica” valoran la situación actual de la edición de libros de texto en Galicia las principales editoriales consultadas. El sector está viviendo una ‘tormenta perfecta’: ya no publican prácticamente libros escolares durante varios cursos. ¿Por qué? Detrás está la implantación del fondo solidario de la Xunta –préstamo de manuales disponibles en el fondo del centro escolar para alumnos de 3º, 4º, 5º y 6º de Educación Primaria y Educación Secundaria– ya hace más de una década, así como la gratuidad de textos de la plataforma de libros digitales E-dixgal y, no menos importante, la ‘moda’ actual de reutilizar manuales escolares, cuya compra-venta prolifera en redes sociales.

El fondo solidario de la Xunta, “E-dixgal” y la reutilización de libros lastran la edición de texto | Al cierre de Everest, A nosa terra y Sotelo Blanco se suma la merma del personal en el resto

Es decir, a las ayudas para aquellas familias que no pueden acceder al (alto) coste de los libros de texto, se une la práctica de comprarlos de segunda mano para muchos padres y madres que no cuentan con bono para material escolar y que, para no rascarse tanto el bolsillo –el coste de los textos sin ayudas asciende en algunos casos a 300 o 500 euros–los adquieren a través de plataformas como Wallapop o Vinted.

Como resultado, las editoriales en Galicia viven una compleja situación. Al cierre de célebres sellos como Sotelo Blanco, Everest o A Nosa Terra se suma la reducción del cuadro de personal de las editoriales que siguen editando libros de texto, según reconocen a FARO.

“A produción reduciuse moito a nivel de libros de texto, foi minguando desde que existe a gratuidade co fondo solidario e notouse moito”

Fran Alonso - Director de Edicións Xerais

decoration

Fran Alonso - Director de Edicións Xerais

“A gratuidade e as axudas son medidas sociais necesarias, pero poñemos en dúbida o modelo porque afecta a produción directamente: debería de pasar polas librerías, porque é fundamental”, completa.

“Baixa o numero de exemplares de cada edición e tamén ás reedicións; fanse baixo demanda asegurando a venda. E por outra parte, hai libros que xa non se editan en galego pois é imposible. Xa é complexo editar determinados libros que son moi caros de facer e teñen poucas vendas, co que dificilmente recuperas o investimento, e con estas prácticas xa se fai imposible. ”, resume la coordinadora editorial en Editorial Rodeira-Edebé, Chus Gómez.

"É unha mágoa porque o que perde ao final é o idioma galego, pero non podemos editar para non vender. Iso non se sostén Por outra parte, afecta tamén ao traballo das persoas"

Chus Gómez - Editorial EDB

decoration

Tampoco sigue por ejemplo, la división de libros de texto de Galaxia. Es una especie de reconversión que provoca un ‘efecto dominó’, indican. Muchas librerías que sobrevivían gracias a la reserva de textos de la ‘vuelta al cole’ se han visto abocadas a bajar la persiana. Y la caída de trabajo también ha afectado a profesionales freelance o empresas de servicios editoriales y, por extensión, a ilustradores, correctores, maquetistas...

  • Cientos de gallegos compran y venden libros de texto en el mercado de segunda mano

    Las principales páginas web ofertan en Galicia más de 7.000 títulos de Primaria, Secundaria y Bachillerato »El recorte en becas de la Xunta, entre las principales razones

“Apoiamos o acceso gratuito aos recursos fundamentais da educación que son os libros de texto, pero é fundamental o compromiso coa calidade dos contidos, que deben estar actualizados. Neste sistema de fondo solidario os libros teñen unha vixencia de seis anos, é dicir, os libros teñen que permanecer seis anos nos fondos dos centros educativos, sen actualizar, sen renovar, polo que as editoriais planificamos a nosa produción de materiais educativos en base a ese calendario de renovación”, concreta la directora editorial de Obradoiro, la división gallega de Santillana, Ana M. Guerra.

“Hai cursos coma o próximo 2021-2022 en que estaba previsto renovar os materiais de 4º e 6º de Educación Primaria e de 1º e 3º da ESO, pero finalmente, o goberno decidiu prolongar esta vixencia un ano máis, ata sete anos. [El año que viene entrará en vigor la Ley Orgánica de Modificación de la LOE (LOMLOE) y deberán de adaptar gran parte de los contenidos]

”As editoriais xa tiñamos os libros novos editados e preparados e perdemos unha boa parte do investimento”

Ana Mª Guerra - Santillana

decoration

También coinciden en que el trabajo fluctúa mucho de un año a otro. “Os números varían dependendo de se cadra ano de renovación do fondo. Estes tres últimos anos foron moi distintos, cando hai que actualizar os libros, como pasou no ano 2020-2021, que se renovaron os de 3º e 5º de Educación Primaria, tivemos moito traballo, fixemos proxectos novos, actualizados tanto en contidos como en metodoloxías, e renovouse o 100% do fondo destes dous cursos”, completa Guerra.

Pero este año no ocurrirá lo mismo: “Como se suspendeu a renovación, as editoriais só vendemos os libros publicados anos atrás, en moitos casos xa non había existencias e tivemos que imprimir libros feitos no ano 2015, desactualizados, e só se venden os exemplares que solicitan os centros para substituír os que consideran que xa están moi, moi deteriorados, que é unha porcentaxe pequena, ou para as matrículas novas”. “Galicia é o único lugar no que os libros non se mudan en 6 años”, coincide Fran Alonso. A lo que la directora de Obradoiro-Santillana, añade: “Temos o compromiso de ofrecer materiais de calidade, innovadores, punteiros, que respondan aos novos tempos; estamos investindo para ofrecer á escola galega as últimas innovacións pedagóxicas en educación emocional, en aprendizaxe cooperativa, en creatividade, en gamificación… pero o sistema de fondo solidario retrasa a implantación.O maior inconveniente é o tempo de vixencia. A maioría das comunidades autónomas que teñen un sistema parecido traballan cunha vixencia de catro anos, e en Galicia é de seis, ou sete coma este ano”, añade.

la directora editorial de Obradoiro, Ana M. Guerra

En las redes se venden libros “que no están en vigor o incompletos”

El auge de la compra en redes de libros se relaciona, según profesores consultados, con la necesidad de ‘tenerlos’ en propiedad, no en préstamo. Aún así, “recibimos algunhas consultas de usuarios cheos de dúbidas sobre os libros que atopan nas redes. Preguntan polos ISBN, pola vixencia, se está actualizado, polos compoñentes, se é válido aquí ou alá… Nas redes véndense moitos libros, algúns xa non están en vigor, outros están incompletos… fáltalle un trimestre, ou algún outro elemento que forma parte do proxecto”, asegura la directora editorial de Obradoiro, Ana M. Guerra. Al mismo tiempo, la experta apunta que otro hándicap del sistema de fondo solidario es el estado de deterioro después del uso durante varios años. “Como é sabido, non poden pór notas propias, subliñar, facer os exercicios… porque se o fan son penalizados e teñen que pagalos”. En la misma línea que Fran Alonso, de Xerais, lamenta que los escolares no se puedan quedar con ellos en casa al terminar el curso.

Compartir el artículo

stats