Crónica de Tespis

Hai tempo que Francisco Oti Ríos vén publicando traballos ben interesantes para recuperar e poñer en valor a historia teatral do país desde mediados do século pasado, centrando a súa procura no acontecido en todo o arco ártabro. A diferenza doutros traballos que se ocupan da carteleira dos teatros das vilas galegas máis importantes, en ocasións promovidos por José Romera Castillo desde a UNED, nunha liña de investigación moi salientable e necesaria, no caso que nos ocupa dáse noticia de compañías e axentes da creación escénica, en escenografía, interpretación ou dirección, sen esquecer os repertorios, o que implica xerar unha interesante nómina de autores e autoras de obra dramática, propios e alleos, e neste último caso apuntando unha historia posible da tradución ao galego. Unha mirada global, pois.

Neste novo volume, centrado no contexto teatral coruñés, o eixe arredor do que se fía o relato é a traxectoria da asociación teatral Tespis, creada por José Redondo Santos, quen inicia a súa andaina nos palcos na cidade da Coruña co Teatro de Cámara da Asociación Cultural Iberoamericana, que, con dirección de Antonio Naveira Goday, presenta en 1959 o espectáculo O incerto señor Don Hamlet, a partir do texto homónimo de Álvaro Cunqueiro, e en 1961 Os vellos non deben de namorarse, neste caso sobre a afamada peza de Castelao. Dous fitos significativos para o teatro de expresión galega, promovidos desde una agrupación teatral que desde os anos cincuenta realizaba numerosas presentacións escénicas, a maioría en castelán.

Acerta o autor deste traballo, Tespis e o contexto teatral coruñés, editado por Invasoras neste ano que andamos, na proposta de lectura do acontecer teatral na cidade da Coruña e na súa contorna, ao optar por una mirada intersistémica e integradora, pois moitos das grandes figuras do teatro en lingua galega tamén fixeron teatro en castelán, como poida ser o caso de Manuel Lourenzo, quen con Tespis dirixe A cantante calva, de Eugène Ionesco en 1966, e nese mesmo ano A derradeira cinta, de Samuel Beckett, e Sonata de espectros, de August Strindberg.

Fitos importantes na recuperación dun pulo teatral propio e lonxe da deriva comercial, a pesar de todos cantos atrancos existían daquela, que eran moitos, máis aínda no caso do uso escénico da lingua galega.

O volume iníciase cunha mirada ao contexto no que xorde Tespis, o que permite dar conta da actividade doutros grupos e persoas, recuperando figuras e traxectorias relevantes naquela altura, ofrecendo abundante documentación. Segundo Manuel Lourenzo e Francisco Pillado, o colectivo que será Tespis bota a andar contra 1961, ben que Francisco Oti sitúe os espectáculos primeiros con esa denominación en 1965, aínda que en 1960 Redondo xa aparece vinculado como director de escena a un grupo de nome Gerión, co que dirixe dous textos de Molière.

Desde aquela, e durante máis de vinte anos presenta unha manchea de espectáculos, con textos de Edward Albee, Mikhail Chéjov, Noël Coward, Eugène Ionesco, Slawomir Mrozek, Ramón María del Valle-Inclán, Daniel Cortezón ou Álvaro Cunqueiro, e ao tempo converte Tespis nun viveiro moi dinámico e produtivo de vocacións teatrais, e así foi, por exemplo, nos casos de Fely Manzano, Xosé Manuel Vázquez (Tuto), Luisa Veira, Raúl Dans, Santiago Fernández, Víctor L. Mosqueira, Santi Prego ou María Pujalte.

Parabéns para o autor e o editor por un volume que acaba sendo unha homenaxe merecida a José Redondo, un dos máis activos promotores da vida teatral da cidade da Coruña e alma mater de Tespis, pero tamén constitúe unha lembranza necesaria de outras moitas persoas das que se recupera nome, paixón escénica e memoria. Un acerto.

Suscríbete para seguir leyendo