Saltar al contenido principalSaltar al pie de página

Casas das palabras

Cando os espazos son un personaxe

Castelo de Hesse (Alemaña).

Castelo de Hesse (Alemaña).

Armando Requeixo

No sempre sorprendente mundo da literatura, por veces os espazos son tan importantes como a propia historia ou como os seus personaxes. Diría máis: en ocasións eses espazos son tamén un personaxe. E non un personaxe calquera, senón todo un protagonista. Así acontece con algunhas casas literarias, moradas sen as que as obras nas que aparecen non serían o mesmo. A relación destas sería inacabable, así que lembrarei hoxe aquí algunhas das máis icónicas da literatura dos últimos séculos.

Comezarei cun nome maior e un palacio emblemático: o lar no que vivía a namorada de Romeo e Xulieta (1597). O palacio no que o Montesco Romeo galanteaba á Capuleto Xulieta aínda existe. E se ben do seu feitío medieval apenas se conserva a porta de entrada, pode visitarse hoxe como un museo e admirar o escudo de armas da familia Cappelletti, de onde ficcionou o nome o xenio inglés para inmortalizar esta estirpe de Verona.

Balcón  da Casa de Xulieta (Verona).

Casas das palabras

Xa non palacios senón grandes castelos son os lugares centrais das dúas sobranceiras novelas coas que naceu a narrativa gótica: O castelo de Otranto (1764) de Horace Walpole e mais Os castelos de Athlin e Dunbayne (1789) de Ann Radcliffe. En ambos casos non hai correspondencia exacta cuns castelos reais. Porén, sabemos que a súa narración espellou dalgunha maneira na construción da mansión neogótica que Walpole erixiu en Strawberry Hill e que a obra de Radcliffe estaba inspirada en fortalezas das Highlands escocesas.

É imposible entender a témera fascinación que exerce o Frankenstein (1818) de Mary Shelley sen pensar inmediatamente no castelo que alentou a imaxinación da autora: o castelo de Hesse, nas montañas de Mühltal, preto de Darmstadt, unha propiedade que pertenceu a Johann Konrad Dippel, un célebre alquimista de fins do XVII do que se dicía que levaba a cabo arrepiantes experimentos eléctricos e preparaba estrañas apócemas para tratar de insuflar vida a cadáveres.

E sería imperdoable non amentar nesta apurada nómina outro clásico da narrativa de terror: o relato A caída da Casa Usher (1839), temible mansión do extrarradio de Boston que Edgar Allan Poe caracteriza inzada de mobles vitorianos con cripta incluída.

Outra morada que acubilla un ser sen dúbida extraordinario é a que aparece no Drácula (1897) de Bram Stoker. Esta novela ten como epicentro da súa trama unha fortaleza na que pasa os días o famoso conde. Pois ben, este pavoroso castelo tamén foi inspirado por unha fortaleza real, o Castelo de Poenari, nos Cárpatos romaneses, unha impoñente edificación situada a case mil metros de altura e construída no século XIII na que o visitante precisa subir mil cincocentos chanzos antes de acceder ao seu interior.

Interior do 221B de Baker Street, en Londres.

Casas das palabras

Pero se hai un enderezo que todos os amantes da literatura de intriga coñecen ese é o 221B Baker Street, a casa en Londres do incomparable Sherlock Holmes, o arquidetective creado por Arthur Conan Doyle. Esa vivenda, situada imaxinariamente preto de Regent’s Park, no West End, aparece referenciada xa na narración Un estudo en escarlata (1887) como un apartamento de dous cómodos cuartos e unha sala de estar grande e coidadosamente amoblada, que se ve iluminada por dúas grandes xanelas.

Como curiosidade cómpre lembrar que, a modo de homenaxe, na serie televisiva Doutor House o protagonista, Gregory House, tamén vive nese mesmo enderezo.

Espazos icónicos

Icónica, a non dubidalo, é tamén a fastosa mansión na que viviron Francis Scott Fitzgerald e a súa muller Zelda entre 1922 e 1924. Coñecida como Kings Landing, esta gran casa, circundada por extensos xardíns, atópase nunha zona ao norte de Long Island chamada Kings Point. Nesta luxosísima vivenda construída en 1918, que conta con 18 dormitorios, 28 cuartos de baño, cinco plantas e máis espazo habitable que a propia Casa Branca, baseouse o escritor para recrear as opulentas e inesquecibles festas que o narrador Nick Carraway nos relata mentres contempla ao seu amor, Daisy Buchanan, nesa obra mestra que é O gran Gatsby (1925).

Moi outra pola súa modestia, pero tamén grande polo seu simbolismo, é a casa de Anne Frank, a moza escritora xudía que foi vítima do nazismo. Atópase na rúa da canle Prinsengracht, preto de Westerkerk, no centro de Amsterdam, e hoxe está musealizada. Durante a II Guerra Mundial a autora agochouse xunto á súa familia e outras catro persoas nos cuartos ocultos da vivenda, namentres escribía ese conmovedor testemuño da barbarie fascista que é o seu Diario, publicado postumamente en 1947.

E remato con outra casa entre as casas: Manderley, a mansión imaxinaria que desempeña un papel central na novela Rebecca (1938) de Daphne du Maurier, levada ao cine dous anos despois por Alfred Hitchcock nunha adaptación que é un clásico. A primeira frase da novela é un dos arrinques literarios que permanece con máis forza na memoria: «Last night I dreamt I went to Manderley again» («Onte pola noite soñei que regresaba a Manderley»). Esta tétrica mansión fíxose tan famosa que Manderley acabou por converterse nun nome popular no Reino Unido e aínda hoxe dicir dunha vivenda que é «unha Manderley» é sinónimo de luxo e prestixio.

Suscríbete para seguir leyendo

Tracking Pixel Contents