Libros destacados da semana

Script

Rose is a rose is a rose is a rose

Iago Fernández

Pedro Feijoo vende moitísimos libros e, polo tanto, cumpre cun valioso papel como axente galeguizador. Dende tal punto de vista, merece toda a nosa simpatía. Valorar a súa producción literaria, non obstante, resulta bastante máis problemático. Mesmo se partimos de que produce novelas de xénero dunha fondura un tanto cuestionable.

Onde nacen as bestas é un thriller que cumpre con todos os requisitos que lle dita o mercado: capítulos breves, estilo folletinesco, tramas atropeladas e personaxes abosquexados. Boa parte dos capítulos rematan cun gancho ou cunha sentencia efectista e as caracterizacións e os pensamentos do narrador son, polo xeral, de onda curta.

O principal punto positivo é que, definitivamente, manter unha trama complicada en funcionamento durante cincocentas páxinas require dunha habelencia malabarista sobresaínte. En canto á historia, poderiamos destacar positivamente a súa presunta orixinalidade: mestura o caso de Romasanta cunha serie de asasinatos que coinciden no tempo coa peste dos incendios forestais galegos.

Porén, eu só vexo un conxunto de elementos chamativos que, tratados superficialmente, garanten unha boa acollida comercial. E, de fondo, un cruce apresurado dos imaxinarios folkies de Dolores Redondo coa parafernalia violenta de Jo Nesbo e un toque esperable e moi correcto de sensibilidade social.

Pedro Feijoo: «Romasanta chegou a ser unha celebridade mundial»

Atendendo aos defectos e ás virtudes que acabamos de sinalar, Pedro Feijoo semella un escritor despreocupado pero cun incontestable talento coma guionista de series de TV. Nese sentido, non se distancia da meirande parte dos escritores de xénero que hoxe comparecen nas listas de máis vendidos. Coma todos eles, corre o risco de se mimetizar co veciño.

Penso, por exemplo, no capítulo 2 da primeira parte, onde se recrea cunha espectacularidade digna de Nadal vigués a entrada en acción dun asasino. Se collemos algunhas das novelas principais do devandito Jo Nesbo, comprobaremos que na mesma altura do libro figura un capítulo moi semellante tanto en contido coma en recursos e tratamento. Non se trata dun motivo literario nin dun cliché criminal nin dunha homenaxe encuberta, senón do corazón mesmo da literatura comercial: a impersonalidade. Celebremos, en calquera caso, que esta impersonalidade contribúa ao espallamento da lingua e os imaxinarios galegos por riba das súas posibilidades habituais.

Onde nacen as bestas (2025)

Autor: Pedro Feijoo

Editorial: Xerais

Precio: 22,23 euros

En tempos difíciles

Da fermosa memoria

Estro Montaña

Baixo o moi coruñés título de Na República da cascarilla publica Fuco Paz Souto, na editorial Medulia, un libro no que a memoria —tan importante para evitar unha sociedade con alzhéimer— é un elemento capital.

Trátase dunha miscelánea na que concorren a crónica, o relato e outros subxéneros narrativos que xiran arredor do barrio de Monelos. Escrita cunha visión retrospectiva, a prosa narra acontecementos importantes da infancia e mocidade do autor, de tal xeito que a vida privada e mais o desenvolvemento da súa personalidade están enmarcados nun contexto cultural, social e político, no que as carencias materiais, a falta de liberdade e a proliferación de perdedores, non lle impide amosar unha paisaxe lírica a carón do río Muíños e un amor entrañable por un pasado no que abondan a amizade, a solidariedade e a ilusión.

Aquí está, daquela, a nostalxia nun grao no que a memoria, como dicía Ortega, é «un síntoma de compracencia coa vida». Aquí está unha barriada con cheiro a cascarilla na que resoan as cancións de Pucho Boedo. Aquí están os cines desaparecidos, as leas cotiás, os fornos de leña, o fútbol en campos imposibles, o boxeador incompetente e o mar que agarda coa súa inocencia asasina.

Sen dúbida, estamos diante dun libro do que gozarán os amantes dos escritos memorialistas e todos os que queiran coñecer a intrahistoria dun barrio coruñés en tempos difíciles.

Na República da cascarilla (2025)

Autor: Fuco Paz Souto

Editorial: Medulia

Precio: 17,90 euros

Unha terapia absoluta

Reflexión e memoria

María Navarro

Diríase que a escrita se converte en Son coma glaciares os barcos de aceiro nunha terapia absoluta. Os pensamentos abrollan a cachón nuns momentos, preséntanse máis tranquilos noutros, mesmo deveñen sorprendentes e, a miúdo, certeiros porque xorden da reflexión, da lembranza e/ou da ficción. Calquera que sexa a súa orixe ou intención, resultan impactantes. A ollada dun neno, dun adolescente, dun adulto serve para achegármonos a unha época, un espazo, un tempo concreto no que se defendían os ideais propios e alleos porque se pensaba que un mundo mellor era posible.

Pedro fala en primeira persoa da súa familia, a súa irmá Cris, compañeira de xogos e enredos domésticos, de Pai e Nai, dos colegas que se achegaban a casa, de Laura, a moza da que namorou perdidamente e tamén de Vigo e arredores nos que tiveron lugar os feitos narrados e nos que se desenvolven esceas coma as manifestacións laborais e doutro tipo nuns momentos marcados polas reivindicacións.

Vigo é unha personaxe máis, ás veces, fría, desprovista de empatía; outras, animada cos xogos infantís; por momentos acolledora e sempre obreira e enigmática, capaz de albergar festexos, protestas, penas e alegrías na procura dunha universalización que ofrece experiencias que invitan á reflexión e tamén tentan preservar a memoria para que as futuras xeracións sexan conscientes das circunstancias dun pasado que lles ha de axudar á construción dun porvir máis equitativo no conxunto interconectado de esforzos e cambios necesarios que é a sociedade.

Son coma glaciares os barcos de aceiro (2025)

Autor: Cynthia Menéndez

Editorial: Galaxia

Precio: 18,50 euros

Estar con outrouto

Reescritura e diálogo

Oriana Méndez

O poeta e tradutor Jesús Castro Yáñez vén de publicar Outroutro, radiante novo libro da súa autoría, e tamén Autobiografía de vermello, a súa última tradución de Anne Carson, a gran voz poética do que vai de século no mundo occidental. Ambas as entregas, en Chan da Pólvora. Unha sincronía que podería non ser unha casualidade: o contacto coa obra de Carson e a práctica mesma da tradución semellan deixar pegada en Outroutro, onde atopamos ecos dese tenso equilibrio entre orixe e variación; identidade e alteridade.

Os poemas despréganse de acordo a un principio de, chamémoslle, simetría irregular: en cada un dos dous bloques que compoñen o libro, atopamos parellas de poemas correlativos. No centro, un longo texto cinematográfico que funciona como núcleo líquido e torrencial con ritmo vertixinoso de plano secuencia no que as escenas se enlazan por contacto. Cómpre, ademais, non pasar por alto a disposición gráfica. Na «segunda» metade do libro, os poemas inícianse pola páxina esquerda, o que suxire que non hai realmente un punto de partida: Outroutro pode lerse comezando polo «inicio» ou polo «final», activando así un xogo de variacións e relecturas que implican ao lector de forma activa.

Xa que logo, o efecto Kuleshov é performativo, pois transforma, traduce, amplifica, o significado dos poemas. Cada poema produce outro ou cada poema se alonga a si mesmo, e o conxunto articúlase como un sistema de ecos, espellos e desviacións. A cuestión da alteridade, tratada aquí con suma agudeza, non é só temática: é o estilo, é a estrutura e o sentido desta proposta. Unha poética da reescritura e do diálogo: quen é un mesmo se non xa un outro? Non debería perder de vista a lectora inqueda este emerxente libro polipétalo.

Outroutro (2025)

Autor: Jesús Castro Yáñez

Editorial: Chan da pólvora

Precio: 18,05 euros

Suscríbete para seguir leyendo