Da abstracción xeométrica

Cúmprese este ano o centenario do nacemento de José María de Labra (A Coruña, 1925-Mallorca, 1994), unha figura de referencia no contexto artístico da abstracción xeométrica. Pintor, escultor e deseñador, J. Mª de Labra caracterízase no seu traballo por ser este concibido como un labor experimental, que articula o espazo en relación estreita co elemento lumínico.

Na primeira etapa creativa, a finais dos corenta e inicios dos anos cincuenta, as obras do artista galego parten do cubismo, de formas figurativas xeometrizantes, marcadamente depuradas, e mostran, mesmo nos temas dos cales se serve, a vontade de reflexión desde unha orixe formal que parte do cubismo sintético. Son traballos que expresan a solidez dos principios expresivos do artista, que actúa sen concesións ao anecdótico, constante que mantén na obra posterior, sempre lonxe do banal e dos abalos e devalos da moda máis inmediata.

Desde os anos cincuenta do pasado século, Labra seguiu unha liña que o ligou a toda unha tradición da modernidade que se remonta ás vangardas históricas, e en concreto á abstracción construtivista, e tende a explorar variacións formais e cromáticas sen procurar de forma dominante unha trascendencia argumental, simbólica ou emotiva. Desvinculado de calquera subxectividade, propuxo, en primeiro lugar, o puro pracer da visión, como se o ollo fose atrapado pola superficie bidimensional (tridimensional) do cadro e non ficase outra alternativa que desprazarse por esa espacialidade, movido pola enerxía do campo visual.

Este aspecto é ben evidente na obra muralística, concibida en colaboración con arquitectos da categoría de Alejandro de la Sota, Andrés Fernández-Albalat ou Miguel Fisac. Un excelente exemplo podemos contemplalo no mural realizou no ano 1960 na Central Eléctrica do Eume -situada entre os concellos de Monfero e A Capela- en que crea por medio de cabos de aceiro e planos de chapa unha estrutura tensa e cintilante, que titula Forma forza. Luz cor. Espazo material.

Nesta liña de proxección no ámbito público, Labra traballou no deseño, realizando importantes proxectos, por exemplo co pintor Manuel Molezún e o deseñador e pintor Jesús de la Sota elaborou o deseño interior do pavillón español da exposición internacional de Bruxelas de 1958.

José María de Labra sempre desenvolveu o seu labor pictórico desde unha acentuada xeometría e foi elaborando frecuentemente estruturas en faixas horizontais e verticais, que funcionaban como auténticos valados, valados de luz e cor, construídos en plenitude de ritmos e tensións espaciais, mais que non pretendían ser, nin por tanto funcionar, como límites, senón como limiares a través dos que podemos percibir unha abertura, configurándose como xanelas que se abren para outro tipo de percepcións e realidades, que nos dirixen cara outro tipo de ollares, que nos convidan a enxergamos novos mundos.

Suscríbete para seguir leyendo