A maxia cotiá

Estes días, un amigo pintor sorprendíase sobre un feito inexplicábel: sempre que miraba o seu reloxo, os díxitos das horas coincidían cos díxitos dos minutos. Desde logo, a súa condición de artista non foi inocente, hai moito de alquimia neles. Como queira que sempre estivo entregado ao coñecemento aportado só polos sentidos como asemade a elaboralos a partir da abstracción da imaxinación, foi dende este escenario como atravesou a interpretación do fenómeno en causa. O pintor elaborou, daquela, as súas observacións con intencións máxicas. Eu, pola contra, sen certezas nin intuicións, nin outra paixón máis que a miña insaciábel disposición a debater. Entón, diriximos as nosas enerxías a una confrontación interpretativa desas abraiantes coincidencias numéricas. O meu amigo depositou a súa fe en factores externos que entendeu integrados harmoniosamente nel, como se fose un captador de enerxías cósmicas. Mentres el elaborou as súas consideracións, un pouco máxicas outro pouco espirituais, eu dediqueime a buscar argumentos baseados en atributos internos no seu corpo -ben está aclarar, que máis nesgada cara ao disparate que á ciencia-. Falei así de variábeis mediadas por ciclos tasados temporalmente de xeito inconsciente, promovidos pola química do tempo no corpo e modulados polo desexo da consciencia. Como unha sombra, proxectouse sobre nós o desexo de interpretar ese algo estraño para darlle consistencia e minimizar o caos que fuxía dunha imposíbel comprensión directa.

Non é necesario pensar en fenómenos excepcionais para sorprenderse, xa que na vida cotiá hai suficiente misterio como para sucumbir á tentativa de desenvolver narracións fantásticas sobre realidades que emerxen e que nos interpelan pola súa natureza. É esta unha condición inesgotábel da realidade para a maxia, a relixión e mais a ciencia. Tampouco necesitamos buscar a pegada do hermetismo nos saberes de Hermes Trimexisto, sobre coñecementos esotéricos, e da alquimia para atopar maxia. A maxia foi ao longo de moito tempo unha fonte lexítima de saber e poder. Ofrecía respostas ás inquedanzas da natureza e á orixe da realidade, sempre tentando entre o real e o trascendente, entre os límites do coñecemento e a natureza da causalidade.

Pero o camiño dende a maxia á relixión e desta á ciencia non é unha historia lineal, nin no tempo nin no espazo. Por iso, as calidades necesarias para que o pensamento máxico prospere aínda están dentro de nós. Aínda medramos na presenza de deuses, seguramente con outros nomes, ás veces tan insospeitados como o amor. Tamén está presente a crenza de que a vontade divina pode cambiarse a través dos nosos ritos; de feito, as nosas accións están preñadas deles e non necesariamente só polas tradicións, que tamén. Quen non sentiu alguna vez a tentación de queimar algo na noite de San Xoán? Como se fose pouco, sostemos que existen forzas cósmicas non comprendidas que rexen os acontecementos da vida. Os agricultores nunca reemprazaron os seus traballos por accións simbólicas, claro que non; os signos non son as cousas, pero seguen observando o movemento da Lúa para temporizar as súas tarefas. Síntomas do animismo propio da maxia que non abandonamos e están presentes dende a infancia e atravesam a vida adulta, reproducíndose dende diferentes dimensións do que somos, por iso non nos sorprende cando repetimos condutas obsesivamente aínda que non dan resultado.

Non hai un principio de realidade exento do pensamento máxico. Hoxe as fronteiras entre o máxico e o relixioso son difusas pero está presente a súa semente mesmo nos menos inclinados a observala. Está nos cerebros máis brillantes, cando certos eventos perceptivos producen ilusións na mente, cando atribuímos vida anímica ou poderes ás cousas, cando nos poñemos aquela indumentaria ou utilizamos aquel bolígrafo que nos dá sorte ou cando desenvolvemos certas rutinas que son incomprensíbeis para controlar o resultado que repetimos. Ou aínda cada vez que pensamos que os feitos falan ou que a vida é inxusta.

Suscríbete para seguir leyendo