Respíranse vidas pasadas, un aire vello que se desprende dos andeis. Pode ser que, se abres as súas portadas, atopes outros anos e outras mans; outra voz narrando as mesmas palabras. As librarías de segunda man teñen esa cousa de facernos imaxinar, de sorprendernos; de amosar tempo sobre tempo, desempoando lembranzas. “Eu vivo do pasado”, comenta cun sorriso Alberto Domingo, propietario da xa icónica tenda Coleccionistas de Vigo.
Económicos e con personalidade, estes establecementos tórnanse unha vía de escape para a cultura, un dos sectores máis castigados pola crise económica e sanitaria dos últimos anos. Así, as súas vendas mantéñense na alza e, en palabras de Domingo, “isto sucede mediante mellores prezos”. Coleccionistas, cunha andaina de máis de vinte anos, é fogar duns 60.000 libros, que van desde o ano 1700 ata a actualidade; e onde cabe destacar os libros de historia ou de Galicia antigos. “Tivemos un exemplar asinado por Castelao”, comenta o propietario; e engade: “As mellores pezas, como esa, sempre se venden. É cuestión de poñelas a un prezo adecuado para o valor que teñen”. Percorrendo a rúa Romil, atopamos este enclave onde ademais podemos descubrir vinilos, cómics, selos e outros obxectos que cobran, tras o seu limiar, unha nova vida. “É un mercado alternativo e ecolóxico”, sinala, “todo o que está aquí xa foi fabricado, usado e, de novo, volve ao mercado. Mentres o utilizamos, non necesitamos fabricar máis”.
En maio de 2016, abriu as súas portas a libraría Trotalibros Low Cost. Atópase no número 21 da rúa Xerona, cun escaparate que preside unha pequeniña imprenta de madeira. “Creo que (a venda de libros de segunda man) foi a máis nos últimos anos”, comentan os seus propietarios, Gloria e Manuel. “A nosa maior sorpresa foi ver que hai persoas de todas as idades interesadas, universitarios e xente maior, que nos comentan que a estes prezos poden ler e, sobre todo, probar cousas novas”, referíndose a xéneros aos que ao mellor non estaban afeitos. Xa non enfocada no coleccionismo, senón na literatura contemporánea a un bo prezo, afirman que “sempre hai cousas diferentes porque depende dos libros que a xente lles leve”. Nesta rotación continua, adoitan descubrir dedicatorias, cartas, fotografías ou pequenos obxectos esquecidos, pertencentes aos anteriores donos.
“Nestes anos crecemos como negocio porque, xa antes da pandemia, abríramos a páxina web e comezaramos a vender por Internet”, comentan Manuel e Gloria, “o que máis lle interesa ao público é ter acceso dunha maneira cada vez máis fácil”. Pola súa banda, Alberto Domingo sinala que un 50% das súas vendas son agora a través de Internet, mais que “o negocio ía mellor en analóxico porque, aínda que chego a novos tipos de público, ter a metade das vendas online xera comisións, gastos e tempos de elaboración”. Non obstante, comenta Gloria que é máis habitual atopar este tipo de negocios como algo de venda física e non tanto online.
"Económicos e con personalidade, estes establecementos tórnanse unha vía de escape para a cultura"
Os libros, ademais de pasaren a outras mans, poden servir para fines benéficos, como é o caso da cadea Aida Books&More, distribuída por varios países e con librarías solidarias en diferentes puntos de España, unha delas na rúa Ecuador, en Vigo. “A xente doa os seus libros, facendo que teñan así unha segunda vida e coa recadación atendemos proxectos en diferentes países”, afirma María José. Unha rede de voluntarios encárgase de xestionar este traballo que, nas súas palabras, “é un labor social en canto a que acercamos a cultura a persoas que, por diferentes motivos, non poden costearse un libro novo”.
O libro en papel, coa súa tactilidade e o tempo descansando sobre as súas follas, continúa a ser unha peza imprescindible. “Noutras situacións, non houbo pugna. Co CD, acabouse o vinilo e co streaming, o CD; pero o libro en papel leva moitos anos convivindo co dixital e provocan sensacións moi diferentes”, afirma Manuel, da libraría Trotalibros. Así, existen outras librarías de segunda man, como a cadea Re-Read, que fan do seu labor unha alternativa dentro do panorama cultural, e retornan aos seus andeis as vidas pasadas de tantos volumes.
