Bourdieu xa deixou dito aquilo das forzas dentro dos sistemas culturais. Esas forzas ou debilidades amósanse na atención que se lle presta a segundo que asuntos. O cidadán medianamente espelido e sen ínfulas de sabichón é consciente de que nos meten polos ollos todo aquilo que convén que ocupe o noso interese. Creo que é moi obvio que as cuestión africanas, nomeadamente aquelas que teñan que ver coa África subsahariana, non son cuestións que estean presentes no noso día a día a pesar de acumular unha porcentaxe enorme das desgrazas que asolagan este planeta.
A literatura é unha imaxe perfecta desta realidade. Con honrosísimas excepcións, como é o caso da Rinoceronte Editora, a creación dos autores e autoras deste continente pasa desapercibida para editores e cando se publican, tamén para a crítica. Dobre estrato que superar.
Non imos salvar ninguén nin solucionar inxustiza no mundo, mais é bo que hoxe falemos desa obra composta coordinadamente entre Ibrahim Balde e Amets Arzallus. O primeiro, nado en Guinea, sen posibilidade no seu día de aprender a escribir, relátalle ao segundo a súa historia dende que saíu da súa aldea natal ata chegar a Euskal Herria. A primeira gran peculiaridade está, pois, na dualidade do emisor dentro do esquema hermenéutico. Así, Balde vai contando as innúmeras complicacións e sufrimentos que tivo que sufrir para ir na procura do seu “miñán”, irmán pequeno. Todas estas experiencias biográficas, por moito que sexa o relato dunha persoa, serven para concienciar a moitos europeos comodóns e despistados que non percibimos nin facemos por entender as calamidades que hai detrás de tantos e tantas inmigrantes que xogan a vida non só ao caer nas redes das mafias da costa norte de África, senón que tamén na odisea que supón moverse no propio continente sufrindo a violenta reacción das persoas que atopan.
Un escrito fresco e dramático ao tempo que engancha dende a primeira páxina sen poder deixar de ler ata rematalo. Este, cremos, é o relato da empatía. O que debemos sentir e facer valer ante unha realidade complexa á que non lle hai que negar a cara. Tradución magnífica do éuscaro de Garbiñe Ugarte Grazianteparaluzeta. De lectura obrigada.
