Faro de Vigo

Faro de Vigo

Contenido exclusivo para suscriptores digitales

Secuencias de Fleabag

Sexo, mentiras e series de televisión

Fotograma da serie británica Fleabag.

Sandra Oh e Jodie Comer en Killing Eve

A directora de cine senegalesa Safi Fayer (Dakar, 1946).

Cando se me propuxo unha colaboración sobre os novos modelos de muller en series como Paquita Salas, Sex and the City, Fleabag e Killing Eve, deseguida me viu á cabeza aquel famoso texto enviado por Jean-Louis Comolli aos membros da Comisión de France.tv: “A televisión (enténdase neste caso, a ficción seriada) inventouse para fabricar padróns culturais, para inventar, renovar, reformar e afrontar o noso presente... mais fracasou. Como imaxinar ou, peor aínda, aceptar que as tres horas e media diarias que como espectadores ocupamos fronte á pequena pantalla se nutran de produtos deliberadamente ideados, estandarizados e deseñados coa única finalidade do seu consumo a grande escala?” Aquelas palabras do editor-xefe de Cahiers du cinéma parecéronme un bo punto de partida para comezar a miña análise dos 146 capítulos (aproximadamente unhas 81 horas de visionado en total).

A historia de Fleabag non tería nada de particular se non fose porque todo o que lle pasa á heroína (Phoebe Waller-Bridge) responde ao intento da súa guionista -a propria Phoebe- de redefinir, en clave cómica, a figura feminina dentro dun novo contexto social, supostamente máis respectuoso e tolerante. Acaso sexa por iso que, ao final, o espectador ten a sensación de estar ante un convincente traballo de recreación oral onde as imaxes actúan como comparsas.

Tras a morte da súa mellor amiga, atropelada despois de que descubrise a infidelidade do seu mozo con alguén do seu entorno (a saber), a vida de Fleabag sufrirá a arremetida de dúas profundas incertezas: a primeira, de índole económica, xerada polo falecemento da súa compañeira coa que compartía o aluguer dunha cafetaría, e a segunda, de carácter persoal, estará motivada polo pertinaz fracaso en todas as súas relacións de parella: “En absoluto estou obsesionada co sexo, é simplemente que non podo deixar de pensar nel”. Un podería deducir polas súas palabras que Waller-Bridge pretende ser irónica ao modo de Martín Patino en Canciones para despues de una guerra (1976), deixando que imaxes e palabras se desautoricen mutuamente, que decorran por camiños contrapostos. Agora ben, o que se evidencia é até que punto o que se nos mostra ou se nos conta na pantalla constitúe un disfraz, unha manipulación, mesmo unha racionalización da realidade para que creamos nela. Así as cousas, non sorprende que o deseño da maioría das secuencias de sexo que vemos na serie cumpra un papel propositadamente neutral e despreocupado. O emprego de mallados clixés cinematográficos (dun puritanismo recalcitrante, caracterizado polo uso de suxeitadores negros, escenas con planos medios curtos dos corpos nus ou do gran clásico dos filmes americanos: a famosa saba que tapa peitos e penes despois do coito) ten como resultado que a atención recaia sobre os ocorrentes comentarios da protagonista -mentres a estampan unha e outra vez contra a parede- e non sobre as imaxes.En calquera caso, o resaibo final de non ter chegado a ningunha parte, despois de doce episodios e tantas loitas de liberación feminina, resulta profundamente desalentador. Nun dos últimos episodios Fleabag confésalle ao cura “cachondo”, do que está namorada, a súa verdadeira aspiración: Algo tan simple como imposíbel: “atopar alguén que me diga o que me teño que pór polas mañás, todas as mañás da miña vida”.

Nin que dicir ten que do resto das series, as estadounidenses son facilmente esquecíbeis. Nin Killing Eve nin Sex and the City achegan nada salientábel ao xa visto, a non ser o reto de descubrir o papel que xogamos fronte ao que consumimos. Acaso sabemos o que a televisión espera de nós? Quere espectadores ou interlocutores? Debemos ou non dialogar con Paquita Salas, esa muller marabillosa, capaz de atravesar un océano de infortunios e seguir crendo no ser humano?

Fémina erótica

Para aqueles que desexen atopar o enigma descifrado do erotismo e a sexualidade femininas nunha desas series americanas creadas a partir de algoritmos, mellor que se absteñan de ver filmes como Under the Skin (1997) de Carine Adler, Desert Hearts (1985) de Donna Deitch ou Attenberg (2010) de Athina Rachel Tsangari, por nomear algúns dos moitos traballos de calidade feitos por mulleres. Poderían chegar a sufrir un shock cando descubrisen do que son capaces algunhas mulleres cando se colocan detrás dunha cámara.

No Senegal, sen ir máis lonxe, a directora Safi Faye (1946, Dakar) conseguiu subverter en Mossane (1996) os mecanismos das consabidas escenas de “alta voltaxe” para nos obsequiar cunha das experiencias máis epatantes e deliciosas da historia do cinema: o visor enfoca unha muller copulando cun home. Desde un plano frontal neutro contemplámola balanceando os seus cadrís ritmicamente. Os dous corpos relocen coa suor e co agrado. De súpeto, ouvimos a voz dunha xove, Mossane, que, desde fóra de campo, berra o seu nome: “Dibor, xa estou aquí!” A muller detense mentres escoita o seu marido suplicarlle que continúe, pois está a punto de exacular. O que vén seguidamente ben podería ser unha epifanía do gozo, cando estas dúas mulleres, sen explicación, deciden saír e darse unha xabonosa ducha xuntas.

Compartir el artículo

stats