-Co seu debut literario, A ira dos mansos , obtivo Vde. o Premio Xerais. Escribir O meu nome é Ninguén é, precisamente, a consecuencia de gañar ese certame ou a súa vocación literaria xa estaba consolidada cando escribiu A ira... ?
-A palabra vocación está moi sobrevalorada. Escribín A ira dos mansos nun momento da miña vida no que precisaba atopar un xeito de dar saída a certos sentimentos. Foi un xeito de expresión que apareceu, supoño, debido ao meu carácter de lector empedernido. Se teño vocación de algo, é de lector, pero empregando a escrita como ferramenta, descubrín, tamén, o gusto por tecer historias e manexar personaxes. Máis alá do uso terapéutico, descubrín unha parte lúdica no feito de escribir. A iso debe sumarse o éxito de A ira..., e á bendita insistencia de moitos lectores que preguntaron incansablemente durante este tempo para cando a seguinte entrega do inspector Manso.
-Carlos Manso é un policía desencantado, un antiheroe. Por que elixiu este perfil para o seu inspector?
-En primeiro lugar, porque penso que son moito máis interesantes e teñen máis que ofrecer os personaxes fracasados, imperfectos ou inacabados. É máis doado para o lector empatizar con alguén que, como acontece na vida, ten luces pero tamén sombras, e non sempre fai o que debe. A construción do personaxe encaixa en certa medida no canon da novela negra, e foi, nese sentido, deliberada. Ademais Carlos Manso naceu como unha escusa para falar da síndrome de Down e precisaba un protagonista que comezase cargado de prexuízos fronte á discapacidade intelectual pero que fose, tamén, capaz de mudalos. Que tivese, a pesares da súa misantropía retranqueira, ou precisamente por ela, a capacidade de comprender a ese colectivo desfavorecido.
-Así que tomou a decisión de recuperalo para a súa nova novela...
-Cando escribía A ira... pensaba que estaba a mover os fíos dun personaxe que nacera como unha ferramenta para dar voz aos meus propios pensamentos. Unha especie de truco de ventriloquia, ou de xogo simbólico, como ese ao que xogan os rapaces cando ensaian a vida cos seus monecos. Pero axiña descubrín, grazas aos numerosos comentarios dos lectores, que o meu moneco tiña carisma e voz propios, e que o ventrílocuo debía calar para deixar paso ao seu axudante. Que o inspector Manso, ademais de resultar un espléndido guía para acompañar ao lector a coñecer a pequena e fermosa Nación Down, espertaba interese por el mesmo. Que o medio se convertera nun fin. A ferramenta en obxectivo. Eu mesmo quería acabar de coñecer ao personaxe. Saber de onde viña, cara onde se dirixía. Así que decidín tirar de ese fío e ver ata onde me levaba.
-Por outra banda, nesta novela reflíctese a súa debilidade polos personaxes topicamente chamados "perdedores", polos "ninguéns". A que se debe esta debilidade?
-Efectivamente, hai unha necesidade persoal de poñer en valor os que non adoitan saír na foto da Historia. Creo que hai un relato dominante na nosa cultura que dedica moitos capítulos ao éxito, pero é preciso falar tamén de todos aqueles que non buscan a vitoria e loitan, simplemente, por resistir. Deses que se esforzan por vivir sen convencer a ninguén de que teñen a razón. Toda esa xente honrada e calada aos que o paradigma cultural considera parvos por non ser quen de aproveitarse do veciño.
-En O meu nome é Ninguén , ninguén (valga a redundancia) é o que semella ser. Ocorre o mesmo na sociedade na que vivimos?
-Si, hai algo diso na novela. Por unha banda, pola perda da identidade que vai da man da soidade. Somos quen somos en gran medida na relación que establecemos cos demais e a soidade impídenos completar esa definición do que somos. E por outra banda, porque nestes tempos de internet e da posverdade agochamos a realidade do que somos debaixo de moitos filtros e capas de maquillaxe (desde o simple anonimato ao relato ficticio que facemos de nós mesmos nas redes sociais). Asistimos a un grande entroido perenne no que, efectivamente, ninguén é o que parece.
-Esta é unha novela policial, pero tamén ten a súa mensaxe: ademais de contar unha historia (ou varias) que é o que lle quere transmitir aos lectores/as?
-Hai varias capas na escrita. Por unha parte é unha novela policial que pretende entreter. Existe, así o entendo eu, algo como un contrato implícito entre o lector e o autor dun xénero como é o policial que, baixo o meu punto de vista, ten varias cláusulas innegociables. En primeiro lugar, a esixencia de non resultar aburrido. Cada relectura e cada reescritura que fago xorden da obsesión de atrapar e entreter. Considero moi valioso o tempo do lector, que dispón dunha inmensa oferta de libros magníficos, e que deposita un creto de confianza moi importante cando decide escoller un dos meus. Sobre esa estrada discorre, como tema de fondo, a pederastia na igrexa católica e as redes de pornografía en internet. E nese aspecto hai unha clara intención de denuncia e de reflexión sobre o papel da relixión e mais as súas redes de influencia na sociedade. Pero, ademais, Carlos Manso e o seu declive persoal danme xogo para falar tamén doutras cousas como o fracaso, a soidade ou a morte.
- O meu nome é Ninguén acaba de aparecer nas librerías e xa figura entre os libros de ficción más vendidos en Vigo. Levaríase unha decepción de non conseguir achegarte á cantidade de exemplares que se venderon de A ira dos mansos ?
-Que podo dicir? Un escritor escribe para que o lean e un libro sen lectores non é nada. Pero decepción talvez non sexa a palabra máis axeitada porque para min foi, e segue a ser, unha sorpresa fantástica, tanto o premio como a boa acollida de A ira..., así como a oportunidade de seguir publicando.
-Quen son para Vde. os mestres galegos da novela negra?
-A novela negra ten en Galicia un mestre indiscutible que é Diego Ameixeiras. Dentro da novela policial, ou de suspense, o capitán do barco agora mesmo é Pedro Feijoo, pero temos moitos exemplos de xente que escribe novela policial en galego e sobre Galicia sen complexos, como Domingo Villar ou Miguel Anxo Fernández.
-Unha boa novela policíaca non sería críbel se non denunciase as inxustizas sociais?
-A novela policial levanta acta das miserias da sociedade. A denuncia é consecuencia, non necesariamente intencionada, dese exercicio descritivo. O xuízo de valor corre a cargo do lector. Pero recoñezo que me interesa ese aspecto do xénero, non por resultar máis crible senón porque eu penso que a literatura, ou calquera outra expresión artística, deben ter un compoñente de compromiso social.
