Canto te boto de menos, Eduardo!

Sentado diante da fiestra, aínda conmovido polas manifestacións a prol de Palestina da fin de semana, (que grande o Athletic Club de Bilbao coa súa homenaxe institucional ao pobo palestino), síntome abrazado polos Cuartetos para corda de Luigi Cherubini (Florencia, 1760- París, 1842). Non é este un compositor calquera. Tivo mala sorte Cherubini ao coincidir cronoloxicamente con xigantes da altura de Haydn, Boccherini, Mozart, Schubert, Schumann, Mendelssohn ou Beethoven. Precisamente o xenio de Bonn admirábao profundamente e chegou a cualificar a Cherubini como o mellor músico entre todos os seus contemporáneos. O compositor italiano foi moi celebrado polas súas óperas e pola súa música sacra; porén, os seis cuartetos para corda son unha delicia, pola súa arquitectura, pola súa serenidade, polos tempos tan ben medidos que producen un benestar para o oínte. Eu, que concordo coa afirmación de que o xénero camerístico é a expresión máis pura e sinxela da música, escóitoos con pracer e abofé que amortecen esas feridas que non cicatrizan con facilidade. Seis cuartetos interpretados maxistralmente polo Melos Quartett, cunha precisión e cunha frescura impecables, que ateigan a miña estancia de notas embruxadas.

Dito todo isto, hai moitas cousas que me crean impotencia. Daquela, non podo menos que pensar en Luis Eduardo Aute. Comparto con el momentos felices a través das súas cancións. Négome a esquecelo. Négome a deixar de beber os aromas reivindicativos dos seus temas. Négome a que se volva invisible. Négome a que remate sendo unicamente un recordo afastado da nosa realidade. Négome a que deixe de ser considerado un artista infinito ou un poeta que, nacido da súa experiencia, tivo sempre un compromiso indestrutible coa sociedade, co amor, coa ética. Un loitador coherente que, nunha conversa na súa casa, chegou a dicirme que a única escravitude á que se sometía era a dos seus principios e valores.

Cando leo no xornal certas barbaridades que din os mesmos sobre a inmigración, penso nel. Entón, refúxiome nas súas palabras.

Cando leo/vexo as terribles e inhumanas imaxes de Gaza, o cinismo dos dirixentes europeos, a soidade do pobo palestino sufrindo un cruel xenocidio, penso nel. Entón, refúxiome nas súas cancións.

Cando leo/escoito as afirmacións de políticos deste país ríndose das persoas que embarcan nunha flotilla para rachar o embargo que Israel somete a Gaza –onde a fame tamén se converteu nunha arma bélica–, o corazón encólleseme e penso nel. Daquela, volvo aos versos de Eduardo e sinto a súa aperta interminable.

Acabo de ler, con moi pouca diferenza de tempo, dous libros necesarios sobre Aute: Aute infinito (Alianza Editorial), de Luis García Gil, e Me va la vida en ello. Vida e obra dun artista total (Plaza & Janés), de Miguel Fernández.

Desfrutei moito con ambas obras. Na primeira delas, García Gil preséntanos as múltiples facetas dun artista singular; un libro rigoroso en que o autor percorre a vida musical de Aute disco a disco, canción a canción. Nada falta neste libro, que se le con moitísimo gusto.

Na segunda das obras, Miguel Fernández achéganos á vida cotiá de Eduardo e ao proceso creativo de alguén que, fronte aos cambios sociais e políticos que experimentou o mundo, non perdeu endexamais o sentido ético e a coherencia vital. Inclúe, ademais, testemuños dos que o coñeceron e/ou colaboraron con el ao longo da súa traxectoria artística e persoal.

Tras reflexionar sobre eles, direi que, aínda que Aute era algo pesimista, nunca perdeu a liña do compromiso e da necesidade de dar pasos malia os golpes recibidos. E falaba da dinámica endiañada que nos afastaba do sentido da vida. El pensaba que non había tempo para a intimidade, para a reflexión, para a dúbida. A política chegou a apaixonalo durante algún tempo, pero rematou decepcionándoo. El afirmaba que era algo arqueolóxico e que cada vez estaba máis sometida aos intereses dos bancos, das multinacionais, en definitiva, do poder económico. E iso doíalle moito.

Eu boto de menos a súa voz. Boto de menos os seus concertos, a súa calor, as súas palabras de consolo, os seus correos, as súas apertas, o seu berro a prol da verdadeira liberdade.

Liberdade, que concepto! En certa ocasión chega a afirmar que «a liberdade para min é o máis fundamental que existe; a liberdade é o amor, a vida; é todo aquilo que se enfronta a esa pantasma que chamo morte e que toma toda clase de disfraces para enganarnos dun modo ou outro».

Lendo estas palabras, dóeme a perversión da palabra liberdade na boca desas persoas desprezables que fan discursos vomitivos para imbéciles.

Auténtica ruindade, que mitigo cos versos dunha das súas cancións:

«Vivir es más que un derecho,/ es el deber de no claudicar, / el mandato de reflexionar/ qué es nacer, qué es morir, qué es amar…/ Libertad, Libertad…».

Suscríbete para seguir leyendo