Todo o que nos gusta é pecado

Nos diferentes actos en que tiven ocasión de estar ao longo desta Semana do Libro -aquela en que, ademais da gran celebración que é o Sant Jordi, ten lugar a entrega do Premio Cervantes, o máis prestixioso das letras en lingua castelá, e que recibiu Álvaro Pombo das mans de Felipe VI- detectei unha preocupación latente que se repetía en diversas conversas: o perigo das pantallas. Hai unha inquedanza que vén da man do profesorado: cada vez é máis difícil que crianzas e mocidade lean. Establécese unha competencia entre libros e pantallas, onde os primeiros sempre saen perdedores, porque a batalla contra a tecnoloxía é unha batalla onde só pode existir a derrota.

Interpelamos constantemente aos adolescentes porque consideramos que non len suficiente, escoito con frecuencia que a rapazada, cada ano que pasa, le menos e peor. Mais isto colide de maneira frontal co último informe de Hábitos de Lectura e compra de libros en España publicado pola Federación do Gremio de Editores, que acredita que a porcentaxe de poboación lectora no grupo de idade comprendido entre os catorce e os vinte e catro anos, non para de aumentar. Galicia destaca entre as Comunidades Autónomas cun índice de lectorado no seu tempo libre por riba da media. Se onde se está producindo un aumento de público lector é precisamente nese rango de idade, por que sinalamos a mocidade? Pregúntome canto lemos as persoas adultas, da mesma maneira en que me pregunto por que valoramos restrinxir o uso das pantallas á rapazada cando nós non somos quen de separarnos dos nosos teléfonos móbiles, nin tampouco de recoñecer a relación de dependencia que mantemos coas redes sociais. Con que autoridade lle dicimos a unha crianza que non pode usar a súa tablet máis de X horas, se logo nós caemos continuamente nese precipicio que é o scroll, alimentándonos do contido que nos ofrecen as redes sociais coma quen devora pastelaría industrial, é dicir, sen mesura?

Cando eu era unha preadolescente e Nintendo desembarcaba en España, empezou a introducirse o discurso de que as pantallas en xeral e os videoxogos en particular eran Belcebú. Anos despois, integrouse no discurso outro elemento máis, para aumentar o material que botar á fogueira: os xogos de rol. Quen xogaba ao rol era visto practicamente coma un membro dunha seita satánica. Videoxogos, xogos de rol, a televisión... Todo o que nos gustaba estaba maldito, sinalado e condenado. E sobre eles recaía a responsabilidade da falta de horas de lectura, porque se xogas, non les; se ves a tele, non les; se pasas tempo nas redes sociais, non les. E eu, que me criei practicamente cunha consola nunha man e nun libro na outra, aprendín a respectar, admirar e valorar os videoxogos como outro dos prismas que me ofrecía a cultura popular, e comprendín axiña que a narrativa e o entretemento que me ofrecían -e me seguen ofrecendo a día de hoxe-, podían convivir de maneira enriquecedora co formato libro, e mesmo retroalimentarse. Porque se ver cine, ver series e entrar nun museo é inspirador, tamén o é xogar a Split Fiction -a última marabilla desenvolvida por Hazelight Studios-, ou a algunha das aventuras de FromSoftware.

Hai que ler máis? Sempre hai que ler máis porque, por fortuna, existen ducias de miles de libros agardando por nós, e entrar nunha obra que nos emociona é abrirlle ás portas á marabilla. Hai que controlar e medir o uso das pantallas? Eu digo que si con rotundidade, mais antes de esixirllo a aquelas persoas para as que somos un exemplo de conduta, quizais deberiamos revisar nós ata onde chega o noso propio enganche. Ao fío disto, recomendo con verdadeira paixón a novela Hoy honramos a los vivos, de Marina Aguirre, recente gañadora do Premio Gran Angular. Mais así como digo isto, tamén me atrevo a dicir que pode existir unha convivencia pacífica, feliz e equilibrada. Que xogar non é un delito. Que os videoxogos tamén son cultura e dentro das aventuras que nos ofrecen tamén hai un universo. Pero hai que estar dispostas a darlle unha oportunidade.

Suscríbete para seguir leyendo